Tọa đàm 'Vai trò của văn học nghệ thuật trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh'

Tại tọa đàm, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội Bùi Việt Mỹ cho rằng, khái niệm "Người Hà Nội thanh lịch, văn minh" hoàn toàn thuộc về phạm trù văn hóa. Có thể nói, con người thanh lịch, văn minh là con người có văn hóa. Để đạt tới văn hóa ấy cần hội đủ cả về cơ sở vật chất, tinh thần và quan hệ ứng xử hài hòa.

Tác giả Bùi Ngọc Dương (Hội Sân khấu Hà Nội) khẳng định, để gìn giữ, phát triển, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh càng cần khẳng định rõ hơn về vai trò của văn học nghệ thuật là rất quan trọng. Bởi văn học nghệ thuật được chắt lọc từ tinh hoa cuộc sống. Những con người sinh ra, sống và làm việc ở Hà Nội, chứng kiến những đổi thay của Hà Nội, có niềm khát khao được cống hiến sức lực của mình góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Không có con đường nào tốt hơn những áng thơ văn và các loại hình nghệ thuật.

"Nền VHNT cả nước nói chung và người Hà Nội nói riêng đều phải có trách nhiệm gìn giữ nét thanh lịch văn minh của người Hà Nội như một niềm tự hào về Thủ Đô của một đất nước. Dù thông qua bất kỳ hình thức nào thì cũng là đáng quý. Nên nhớ, nhiệm vụ này không chỉ dành riêng cho văn học nghệ thuật. Có một điều chúng ta không thể phủ nhận rằng, cho đến hôm nay, văn học nghệ thuật của Thủ Đô đang làm tốt nhiệm vụ và vai trò của mình trong việc gìn giữ, phát triển và xây dựng nét thanh lịch, văn minh của người Hà Nội", tác giả Phạm Ngọc Dương nhấn mạnh.

Quang cảnh tọa đàm

NSND Trần Quốc Chiêm, Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội cho biết, văn học nghệ thuật Thủ đô sau đổi mới đã xuất hiện nhiều tác giả, tác phẩm văn học mới có giá trị tư tưởng, nghệ thuật cao, thể hiện tính đa dạng các chủ đề này sinh từ những vấn đề bức xúc của đời sống xã hội, những góc khuất trong suy nghĩ và thân phận con người. Đặc biệt, có những tác phẩm đề cập trực diện về sự suy thoái, xuống cấp của đạo đức xã hội, nhân cách con người, có tác dụng cảnh báo ý thức đấu tranh, đẩy lùi cải ác, vun đắp cải thiện. Bên cạnh nhiều tác phẩm thể hiện được sinh khí xã hội, khát vọng đổi mới, còn không ít tác phẩm mờ nhạt, non yếu về chất lượng tư tưởng và nghệ thuật. Cá biệt đã xuất hiện những tác phẩm xuyên tạc, làm sai lệch bản chất đổi mới, thậm chí phủ nhận sạch trơn quá khứ, gây ra phản ứng chính đáng của dư luận. Không ít tác giả, nhất là những tác giả trẻ vẫn quá say mê với các đề tài "thời thượng", những chủ đề "hot" như bạo lực, tình dục, bản năng mà quên đi chức năng giáo dục và dự báo của văn học, nghệ thuật...

NSND Trần Quốc Chiêm cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, hơn lúc nào hết, vai trò, trách nhiệm của văn học, nghệ thuật trong việc xây dựng đạo đức, nhân cách con người nói chung và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh nói riêng là hết sức quan trọng, đòi hỏi người nghệ sỹ không chỉ chuyên chở trong tác phẩm của mình những chuẩn mực đạo đức xã hội mà còn làm sáng tỏ, sáng tạo, cổ vũ con người tự nguyện vươn lên những giá trị đạo đức. Mặt khác đạo đức xã hội không chỉ là những thiết chế khô cứng, phổ quát, mà thực ra luôn luôn tồn tại, thẩm thấu trong cuộc sống trong những tầng vừa sâu nhất của tâm hồn con người.

"Điều này đòi hỏi người nghệ sỹ phải thực sự am hiểu những giá trị, những khả năng, sự vận động của đạo đức ở chiều sâu tâm hồn con người để nắm bắt, phản ảnh và dự báo và cảnh báo. Chính vì vậy, cần lắm ở những người nghệ sỹ bám sát và am hiểu những trăn trở với đời sống xã hội để phản ảnh, biểu hiện những vấn đề đạo đức, nhân cách con người dưới ánh sáng của lý tưởng thẩm mỹ tiến bộ, nhân văn, trong sự yêu thương và tin tưởng đối với con người. Đó là sự gửi gắm niềm tin của Đảng, của nhân dân đối với những người cầm bút, người nghệ sỹ hôm nay", Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội nói.