Tỉnh Ninh Bình đã 'biếu không' cho doanh nghiệp cả nghìn ha đất nhiều năm qua

Lấn chiếm, chuyển nhượng trái phép đất nông, lâm trường

Theo Thông báo kết luận về công tác quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường giai đoạn 2011 – 2018, trước đây do việc giao đất cho các nông, lâm trường quốc doanh quản lý, sử dụng được thực hiện trên bản đồ, không đo đạc, cắm mốc, xác định ranh giới cụ thể trên thực địa, vì vậy diện tích đất do các nông lâm trường quản lý, sử dụng chênh lệch nhiều so với thực tế, do đó việc quản lý sử dụng đất không cụ thể và gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc.

Sau khi thực hiện việc sắp xếp, chuyển đổi các nông trường, UBND tỉnh Ninh Bình chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý đất đai có nguồn gốc từ các nông trường; không chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành các trình tự, thủ tục để quản lý đất đai theo quy định tại Điều 6 Nghị định số 170/2004/NĐ-CP ngày 22/9/2004 của Chính phủ, cụ thể như: không kịp thời tiến hành rà soát, phân loại các diện tích đất, đo đạc, cắm mốc, xác định ranh giới, lập hồ sơ địa chính, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất chi tiết của các công ty được giữ lại sử dụng, không ban hành quyết định giao đất và chuyển sang hình thức thuê đất đối với diện tích công ty được tiếp tục sử dụng, không ban hành quyết định thu hồi đối với các diện tích đất công ty không còn nhu cầu sử dụng; dẫn đến có nhiều diện tích đất không quản lý được, phát sinh tình trạng lấn, chiếm, chuyển nhượng đất trái phép, không ký hợp đồng thuê đất đầy đủ, không thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất.

Công tác phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty (có tiền thân là nông trường), làm cơ sở cho việc giao đất, thu hồi đất còn chậm, đến năm 2016 UBND tỉnh Ninh Bình mới phê duyệt đối với 02/04 Công ty, còn 02/04 Công ty chưa được UBND tỉnh phê duyệt (Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao và Công ty TNHH MTV Bình Minh), dẫn đến công tác quản lý đất đai tại các công ty này gặp nhiều khó khăn.

Cũng theo TTCP, UBND tỉnh Ninh Bình cùng cơ quan chức năng chưa xử lý dứt điểm đối với một số diện tích đất bị lấn, chiếm ở một số công ty, như: 241,02ha đất đang do một số hộ dân sử dụng từ khi nhận giao khoán của nông trưởng Phùng Thượng (đã hết hạn hợp đồng từ năm 2015) nhưng không ký hợp đồng tiếp hoặc bàn giao lại đất cho Công ty Cổ phần Giống bò thịt sữa Yên Phú; 2,78ha đất giao cho cho Nông trường quốc doanh Đồng Giao trước đây quản lý, sử dụng nhưng một số hộ dân đã sử dụng làm nhà ở và sản xuất nông nghiệp.

Cả nghìn ha đất giao không cho doanh nghiệp

Thông báo kết luận của TTCP ngày 29/10/2021 cũng cho biết, sau khi sắp xếp, chuyển đổi các nông trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Ninh Bình không quyết định chuyển từ hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất sang thuê đất đối với diện tích đất các công ty được tiếp tục sử dụng, theo quy định của Luật Đất đai 2003, Nghị định số 170/2004/NĐ-CP ngày 22/9/2004 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển Nông trường quốc doanh; Nghị định số 142/2005/NĐ CP ngày 14/11/2005 của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước; gây thất thu ngân sách nhà nước.

Đến thời điểm thanh tra còn nhiều diện tích đất đã giao cho một số công ty sử dụng từ nhiều năm nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp GCNQSDĐ và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đối với Nhà nước, cụ thể như: Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao khoảng 1.007ha; Công ty Cổ phần giống bò thịt sữa Yên Phú 241,02ha; Công ty TNHH MTV Bình Minh 545ha.

Qua đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tỉnh Ninh Bình xác định lại toàn bộ diện tích phải phải nộp tiền thuê đất của 04 Công ty nông nghiệp đã và đang quản lý, sử dụng nhưng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính kể từ thời điểm sắp xếp, chuyển đổi theo đúng quy định của pháp luật.

Xem xét, thu hồi các diện tích đất 444,18ha đất nông trường Yên Phú đã giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân. Xử lý dứt điểm đối với diện tích 2,78ha đất một số hộ dân đã xây dựng nhà ở theo đúng quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu UBND huyện Nho Quan, Sở Tài nguyên và Môi trường và Công ty Cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú phối hợp giải quyết dứt điểm tình trạng hơn 400 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất của Công ty Cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú nhưng không ký hợp đồng giao khoán mới hoặc bàn giao đất cho công ty quản lý sử dụng. Sớm hoàn thiện thủ tục để ký hợp đồng thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xác định nghĩa vụ tài chính đối với diện tích đất 241,02ha đã giao cho công ty quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật.

Trâm Anh