Nỗ lực chống hạn cho lúa hè thu

Bơm chống hạn tại xi phông Bến Lội, xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa). Ảnh: NGUYỄN CHƯƠNG

Lúa hè thu đang vào giai đoạn làm đòng chuẩn bị trổ, là thời kỳ cần được cung cấp đủ nước tưới để đảm bảo năng suất. Tuy nhiên nhiều ngày qua, lượng nước về đập đầu mối Đồng Cam liên tục bị hụt, ảnh hưởng lớn đến việc điều tiết nước trong giai đoạn quan trọng này. Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam và các địa phương đang nỗ lực chống hạn cho ruộng đồng.

Hạn cục bộ ở một số khu đồng

Theo Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam (Công ty Đồng Cam), vụ hè thu năm nay, đơn vị này cấp nước phục vụ sản xuất cho khoảng 18.400ha lúa trên toàn tỉnh, riêng hệ thống thủy nông Đồng Cam cấp nước tưới cho gần 14.400ha lúa, chiếm phần lớn diện tích tưới của công ty. Hiện nay, lúa đang vào giai đoạn làm đòng, chuẩn bị trổ nên công ty tập trung cấp nước cho lúa theo phương án cụ thể đã được lập trước đó. Tuy nhiên, nhiều ngày qua, lượng nước đầu nguồn về đập đầu mối Đồng Cam thường xuyên bị gián đoạn và âm tràn, khiến công tác điều tiết tưới gặp nhiều khó khăn. Phó Giám đốc Công ty Đồng Cam Nguyễn Văn Nhành cho biết: Từ ngày 18-27/7, nước về đập Đồng Cam liên tục âm tràn trong khoảng thời gian từ 12-18 giờ hàng ngày, sau đó mới bắt đầu có nước trở lại. Mỗi đợt nước tại đập đầu mối bị hụt 6 tiếng thì dưới hạ lưu phải 12 tiếng sau mới có nước trở lại. Chính vì vậy, lịch cấp nước cho các xứ đồng bị kéo dài, chậm trễ, gây nên tình trạng hạn cục bộ tại một số khu vực.

Tại khu đồng lúa Ninh Tịnh thuộc xã Bình Kiến (TP Tuy Hòa), nhiều khu vực mặt ruộng bị khô nứt, lúa cháy vàng do thiếu nước. Theo bà Nguyễn Thị Phấn, một hộ dân có ruộng lúa tại đây, nếu đúng lịch thì nước đã về từ nhiều ngày trước nhưng đến nay mới được cấp nước trở lại. Vì nước về trễ, cộng với nhiều ngày qua gió nam thổi mạnh, nắng gay gắt nên mặt ruộng khô nứt, mấy sào lúa của gia đình bà bị cháy lá.

Trong khu vực tưới rộng gần 6.800ha do Trạm thủy nông kênh Bắc phụ trách, nhiều ngày qua, anh em công nhân thuộc trạm này phải tăng cường ép nước thường xuyên hơn, các phương án cấp nước cũng bị đảo lộn vì nước lên xuống thất thường, gây trễ lịch tưới. Trưởng Trạm thủy nông kênh Bắc Huỳnh Quốc Việt cho hay: Theo kế hoạch, mỗi khu đồng chúng tôi sẽ ép nước về tưới trong 5 ngày, sau đó sẽ chuyển vùng tưới và 7 ngày sau sẽ quay lại cấp nước tiếp. Cứ như vậy, trong đợt cấp nước làm đòng mỗi xứ đồng sẽ được cấp 4 lần nước cho đến khi hạt lúa vào gạo. Nhưng vì nhiều ngày qua, nước về không liên tục, bị gián đoạn thường xuyên khiến việc điều tiết bị ảnh hưởng. Khu đồng thuộc các huyện Phú Hòa phải cấp nước kéo dài thêm mấy ngày, làm cho lịch cấp của những xứ đồng sau bị trễ. Thống kê trong khu vực tưới của trạm có khoảng 700ha lúa bị trễ lịch tưới gây hạn cục bộ.

“Những ngày qua, Trạm thủy nông sau thủy điện Sông Hinh cũng vô cùng vất vả vì Nhà máy thủy điện Sông Hinh chạy không ổn định khiến nguồn nước về trạm này không đủ để cấp tưới cho các khu đồng trong vùng tưới của đơn vị. Hiện toàn vùng tưới của đơn vị có khoảng 70ha lúa ở xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh) đang bị thiếu nước. Đơn vị đang tăng cường canh trực có nước là tập trung ép đẩy về cấp nước cho vùng này”, ông Trần Văn Dữ, Trưởng Trạm thủy nông sau thủy điện Sông Hinh nói.

Tập trung bơm chống hạn

Để kịp thời cấp nước tưới cho lúa, không xảy ra hạn trên diện rộng, Công ty Đồng Cam đã triển khai bơm chống hạn tại nhiều khu đồng. Theo Trạm thủy nông kênh Bắc, đơn vị này đã khởi động trạm bơm chống hạn tại xi phông Bến Lội, trạm bơm dã chiến tại đồng Gò Chòi (huyện Phú Hòa). Ngoài ra, trạm còn phối hợp với các đơn vị dùng nước lắp đặt các máy bơm tại chỗ để chống hạn cho các khu đồng của Hòa Trị, Hòa Quang Bắc, Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa) và Hòa Kiến (TP Tuy Hòa).

Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hòa Trị 2 Nguyễn Hữu Hồng cho biết: Đơn vị đang phối hợp cùng Công ty Đồng Cam lắp đặt một số máy bơm để bơm nước từ kênh tiêu chống hạn cho khoảng 80ha lúa thuộc khu đồng Quay, Bầu Đá, Núi Đất của địa phương.

Phía kênh Nam, trạm bơm chống hạn tại Hòa Đồng đang bơm nước từ kênh tiêu Cầu Cháy hỗ trợ cho kênh N6 chống hạn cho 350ha lúa tại xã Hòa Đồng (huyện Tây Hòa). Tại xã Hòa Mỹ Đông cũng chạy máy bơm điện Hòa Mỹ Đông và các trạm bơm dã chiến Vạn Lộc, Diều Gà Phú Thọ, Đồng Cờ để chống hạn cho hàng trăm héc ta lúa của xã này. Ông Lê Thành Danh, Trưởng Trạm thủy nông kênh Nam cho biết: Nhờ được bơm chống hạn kịp thời nên khoảng 1.000ha lúa trong khu tưới đã được “giải khát” nhanh chóng, không bị khô cháy, ảnh hưởng đến năng suất.

Ngoài ra, hiện nay Trạm thủy nông Phú Xuân (huyện Đồng Xuân) cũng đã chạy 5 trạm bơm dã chiến để chống hạn cho 150ha lúa các khu vực cao xa nguồn tưới. Trạm thủy nông Tam Giang (huyện Tuy An) đã chạy 5 trạm bơm dã chiến tại các đập Tam Giang, Hà Yến, Đồng Kho và nhiều máy bơm tại các khu đồng của xã An Thạch, An Cư, An Dân (huyện Tuy An).

THỦY TIÊN