Nhà ở cho người nghèo - Nhu cầu còn lớn, cần sự chung tay của cộng đồng

Sau nhiều nỗ lực của các cấp chính quyền, hơn 10 năm qua, trên địa bàn thành phố Phủ Lý có hơn một trăm hộ nghèo được hỗ trợ xây nhà mới, sửa chữa nhà ở với kinh phí gần 5,3 tỷ đồng. So với nhu cầu cần được xây và sửa chữa nhà của hộ nghèo, số nhà đã được hỗ trợ xây mới và sửa chữa vẫn còn hạn chế do nhiều nguyên nhân khách quan.

Bà Trần Thị Vĩnh (bên trái) rất vui khi căn nhà sắp sửa hoàn thành.

Động lực để vượt qua khó khăn

Vào những ngày cuối thu năm 2022, căn nhà mới xây của bà Trần Thị Vĩnh, thôn Mạnh Tiến, xã Kim Bình cơ bản hoàn thành. Mong ước bấy lâu nay của bà Vĩnh đã thành hiện thực. Bà Vĩnh chia sẻ: Tôi già rồi, nhưng đang phải chăm sóc cậu con trai ốm yếu do tai nạn giao thông vài năm nay, không làm được gì. Mẹ con trước đây sống trong căn nhà dột nát, chật chội, lúc nào cũng ẩm thấp, bụi bặm. Nghèo quá, không có tiền để sửa chữa hay xây mới, trong lòng lúc nào cũng lo âu, phiền não. Rồi may sao, chính quyền địa phương huy động được kinh phí, hỗ trợ tôi mấy chục triệu để xây nhà. Nhưng tính toán mãi cũng không đủ, mẹ con tôi đành phải bán nốt mấy trăm mét đất để lấy tiền thêm làm nhà.

Gương mặt bà Vĩnh tươi tắn hơn, nhưng vẫn lộ rõ sự khắc khổ, già nua. Hơn 70 tuổi, bao nhiêu năm trời một mình nuôi dạy con cái trưởng thành, nhưng các con gái đều lấy chồng xa. Một người ở vậy, không xây dựng gia đình chỉ làm chỗ dựa tinh thần cho bà. Sự cố tai nạn của con trai đã đẩy hoàn cảnh của bà trở nên khó khăn, cực khổ hơn.

Ông Đỗ Kim Ngọc, Chủ tịch UBND xã Kim Bình nói: Qua công tác rà soát hộ nghèo hàng năm và nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà của hộ nghèo, cận nghèo, xã đã nắm bắt được thực trạng nhà cửa của các hộ cũng như nhu cầu thực tế. Như hộ bà Trần Thị Vĩnh, thôn Mạnh Tiến, một trong những hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, nhà cửa xuống cấp, không an toàn nên chúng tôi đã chỉ đạo thôn và các tổ chức đoàn thể vận động bà Vĩnh xây mới. Với nguồn kinh phí hỗ trợ 50 triệu đồng, gia đình bà Vĩnh có thêm động lực để làm nhà mới.

Kim Bình là một trong những địa phương được UBND thành phố Phủ Lý đánh giá cao trong triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ nhà ở cho người nghèo từ năm 2011 đến nay. Chỉ tính từ năm 2018 đến 2021, xã có 5 nhà của hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xây mới và sửa chữa. Trong khi đó, toàn thành phố trong giai đoạn này có 159 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ sửa chữa, xây mới với tổng kinh phí gần 5,3 tỷ đồng.

Theo bà Trần Thị Yến, Trưởng phòng Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố, việc tổ chức thực hiện chính sách hỗ trợ xây dựng nhà cho hộ nghèo trên địa bàn thành phố luôn được chỉ đạo, giám sát thực hiện sát sao của các cấp ủy chính quyền. Được tuyên truyền rộng rãi, chính sách này đã nhận được sự đồng thuận của toàn xã hội. Vì thế, việc huy động nguồn lực để thực hiện đề án trở nên suôn sẻ hơn vào giai đoạn 2018-2021. Chính sách hỗ trợ nhà ở cho người nghèo đã tạo nên động lực tích cực cho các hộ nghèo nỗ lực vượt khó, có điều kiện “an cư lạc nghiệp”, xây dựng cuộc sống ổn định, thoát nghèo bền vững.

Căn nhà cũ của mẹ con bà Trần Thị Vĩnh.

Nhu cầu nhà ở của người nghèo còn lớn

Trở lại câu chuyện với ông Đỗ Kim Ngọc, Chủ tịch UBND xã Kim Bình, toàn xã hiện còn 68 hộ nghèo. Thực hiện chủ trương của thành phố tiếp tục triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo giai đoạn 2021-2025, xã đã tích cực vận động các nguồn lực.

Ông Đỗ Kim Ngọc chia sẻ: Ở xã bây giờ còn một số hộ khó khăn đang có nhu cầu xây dựng nhà mới. Nhưng cơ chế hỗ trợ của địa phương, nhà nước không thể đáp ứng 100% kinh phí xây nhà, trong khi họ không thể vận động sự hỗ trợ thêm từ phía họ hàng, anh em. Xã đang nỗ lực huy động nguồn từ các tổ chức, cá nhân có lòng hảo tâm chung tay hỗ trợ người nghèo có nhà cửa vững chãi để họ yên tâm làm ăn, vượt khó.

Thực tế trong quá trình triển khai thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo từ năm 2011 đến 2020, toàn thành phố có 109 hộ nghèo được hỗ trợ xây nhà mới, 50 hộ được hỗ trợ sửa chữa nhà từ nguồn ngân sách Nhà nước, ngân sách thành phố, Quỹ Vì người nghèo của tỉnh, thành phố, nguồn xã hội hóa.

Tuy nhiên, trong triển khai Đề án hỗ trợ nhà cho hộ nghèo giai đoạn 2011-2015, thành phố có 17 hộ nghèo chưa được hỗ trợ kinh phí đã vay tiền Ngân hàng chính sách để xây dựng và sửa chữa nhà ở. 20 hộ khác đã tự ứng kinh phí xây dựng nhà ở trước thời điểm UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1858/QĐ-UBND quy định mức hỗ trợ, hộ thuộc diện hỗ trợ và số lượng hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà theo Đề án của UBND tỉnh.

UBND thành phố đã đề xuất UBND tỉnh tiếp tục hỗ trợ cho các hộ nghèo có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà trên địa bàn thành phố và 37 hộ nghèo chưa được hỗ trợ kinh phí đã xây và sửa nhà theo Đề án giai đoạn 2011-2015.

Ông Phạm Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý cho rằng: Tác động của chính sách hơn chục năm qua đến chương trình giảm nghèo bền vững của thành phố rất rõ rệt. Mặc dù còn có những khó khăn nảy sinh trong quá trình triển khai, như: các hộ nghèo trong diện được hỗ trợ nhà chủ yếu là người già có hoàn cảnh khó khăn, phải trông chờ vào sự giúp đỡ của họ hàng, người thân. Cộng thêm tâm lý của nhiều hộ dân phải xem ngày giờ, tuổi tác khi làm nhà… nhưng thành phố vẫn tiếp tục chương trình này trong giai đoạn mới với các điều kiện thực hiện quyết liệt và khẩn trương hơn. Chúng tôi rất mong muốn các cấp chính quyền, các tổ chức đoàn thể và toàn xã hội cùng đồng thuận, đồng lòng tham gia xây dựng Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo một cách hiệu quả, có sức lan tỏa tới cộng đồng.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, nhu cầu nhà ở cho người nghèo, cận nghèo thành phố Phủ Lý giai đoạn 2021-2025 được khảo sát, thống kê còn rất lớn. Trong số 557 hộ có nhu cầu hỗ trợ nhà, có 92 hộ nghèo, 465 hộ cận nghèo. Để tiếp tục chương trình, thành phố cần nguồn lực dồi dào hơn, trong đó sự chung tay góp sức của cộng đồng xã hội luôn tạo động lực mạnh mẽ để các hộ nghèo có điều kiện làm nhà mới, sửa chữa nhà kiên cố, an toàn, an cư lạc nghiệp.

Giang Nam