Làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp

Hợp tác tốt đẹp trên mọi lĩnh vực

Sau gần 50 năm thiết lập ngoại giao (hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ từ ngày 12.4.1973), quan hệ Việt Nam - Pháp đang phát triển tốt đẹp trên mọi lĩnh vực. Hai bên ký Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp nhân chuyến thăm Pháp của Thủ tướng Việt Nam (tháng 9.2013).

Hai bên đang phối hợp chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973 - 2023) và 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược (2013 - 2023). Hai bên đã thiết lập nhiều cơ chế hợp tác như: Đối thoại chiến lược an ninh quốc phòng giữa hai Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng Việt Nam - Pháp do Bộ Ngoại giao chủ trì; Đối thoại cấp cao thường niên về kinh tế do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và Bộ trưởng Ngoại thương Pháp đồng chủ trì (phiên họp thứ 7 đã diễn ra tại Hà Nội tháng 1.2022); Đối thoại chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng giữa hai Bộ Quốc phòng (phiên họp lần thứ nhất tổ chức tại Paris tháng 7.2019).

Về kinh tế, Pháp là đối tác thương mại châu Âu lớn thứ năm của Việt Nam (sau Đức, Hà Lan, Anh và Italy). Kim ngạch thương mại năm 2021 đạt 4,8 tỷ USD, giảm nhẹ so với 4,81 tỷ USD năm 2020. Về đầu tư, tính đến hết tháng 6.2022, trao đổi thương mại hai nước đạt 2,5 tỷ USD, trong đó nhập khẩu từ Pháp sang Việt Nam đạt 0,8 tỷ USD, xuất khẩu đạt 1,7 tỷ USD. Tính đến tháng 9.2019, Pháp đứng thứ 3 trong các nước châu Âu (sau Hà Lan và Anh), đứng thứ 16 trong tổng số 114 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 549 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng số vốn đầu tư đăng ký đạt 3,576 tỷ USD. Tính đến nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư sang Pháp 9 dự án với tổng vốn đầu tư là 3,04 triệu USD.

Pháp là nhà tài trợ châu Âu song phương ODA hàng đầu cho Việt Nam và Việt Nam đứng thứ 2 trong số các nước hưởng ODA của Pháp tại châu Á. Về hợp tác giáo dục và đào tạo, hai bên đã triển khai một số dự án trọng điểm trong lĩnh vực đào tạo. Hàng năm, Chính phủ Pháp dành 80 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam sang Pháp học tập, nhằm giúp Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Pháp là nước có số lượng du học sinh Việt Nam lớn thứ 3 trên thế giới với trên 10.000 sinh viên (tăng khoảng 40% trong vòng 10 năm qua).

Hợp tác văn hóa - du lịch, giao lưu văn hóa giữa hai nước ngày càng phát triển. Hàng năm, Chính phủ Pháp dành khoảng 5 triệu euro cho ngân sách hợp tác văn hóa với Việt Nam, cụ thể là hỗ trợ hoạt động của các trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội (L’Espace), TP. Hồ Chí Minh (Viện trao đổi văn hóa Pháp - IDECAF).

Hợp tác y tế là lĩnh vực hợp tác truyền thống với gần 3.000 bác sĩ Việt Nam được thực tập tại các bệnh viện Pháp và hợp tác giữa Viện Pasteur Paris với các viện Pasteur Việt Nam. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vừa qua, hai nước đã có nhiều hỗ trợ lẫn nhau, trong đó Việt Nam đã hỗ trợ các địa phương Pháp khẩu trang, Pháp hỗ trợ Việt Nam 5,5 triệu liều vaccine và nhiều trang thiết bị y tế.

Hợp tác địa phương là nét đặc thù trong quan hệ Việt Nam - Pháp. Hiện có 38 địa phương của Pháp có quan hệ đối tác với 18 tỉnh, thành phố của Việt Nam. Từ năm 1990, có 235 dự án hợp tác phi tập trung giữa địa phương hai nước, chủ yếu trong lĩnh vực y tế, giáo dục, nước và vệ sinh, bảo tồn di sản, phát triển nông thôn, phát triển bền vững... Tuy quy mô các dự án này không lớn nhưng nhìn chung có tác dụng tốt. Tính đến năm 2022, hai nước đã phối hợp tổ chức thành công 11 kỳ họp về hợp tác phi tập trung luân phiên giữa hai nước.

Việt Nam và Pháp đều là thành viên của Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ, hai nước có nhiều hoạt động hợp tác trong khuôn khổ tổ chức Pháp ngữ, nhất là trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Pháp, giảng dạy đại học. Đặc biệt, về hợp tác trong khuôn khổ Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF), Quốc hội Việt Nam là một thành viên tích cực và hiện đang giữ chức Chủ tịch Vùng châu Á - Thái Bình Dương của APF (gồm Campuchia, Lào, Việt Nam và một số quốc đảo ở Nam Thái Bình Dương).

Đưa hợp tác nghị viện song phương ngày càng hiệu quả, thực chất

Quan hệ hợp tác giữa Cơ quan lập pháp hai nước ngày phát triển tích cực. Quốc hội hai nước thường xuyên trao đổi, tiếp xúc cấp cao, trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan của Quốc hội, các Nhóm nghị sĩ hữu nghị và giữa các nghị sĩ nhằm tăng cường sự tin cậy, thúc đẩy quan hệ toàn diện trên các lĩnh vực, đặc biệt là thúc đẩy hợp tác giữa các địa phương hai nước, trong đó có vai trò rất quan trọng của cá nhân Chủ tịch Thượng viện Pháp và các Thượng nghị sĩ đại diện cho các Vùng/địa phương của Pháp.

Nhóm Nghị sĩ hữu nghị song phương đã được thành lập và triển khai nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy quan hệ nghị viện cũng như hợp tác giữa hai nước. Tại các diễn đàn đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội nghị đối tác Nghị viện Á - Âu (ASEP) và đặc biệt là tại Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF), hai bên thường xuyên phối hợp chặt chẽ, tham vấn về các vấn đề quốc tế và khu vực. Hai nước nhấn mạnh vai trò quan trọng của chủ nghĩa đa phương; khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế.

Quốc hội Việt Nam và Thượng viện Pháp đã ký Thỏa thuận hợp tác từ rất sớm, vào tháng 5.2003. Đến nay, cả Thượng viện Pháp và Hạ viện Pháp đều đã ký Thỏa thuận hợp tác và thành lập Nhóm nghị sĩ hữu nghị với Quốc hội Việt Nam.

Về trao đổi Đoàn Quốc hội trong thời gian gần đây: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã thăm chính thức Pháp vào tháng 4.2019; Chủ tịch Nhóm Hữu nghị Pháp - Việt Nam tại Quốc hội Pháp Stéphanie Đỗ thăm Việt Nam vào tháng 7.2019 và Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Pháp - Việt Nam của Thượng viện Catherine Deroche thăm Việt Nam vào tháng 9.2019.

Chuyến thăm của Chủ tịch Thượng viện Pháp Gérard Larcherdiễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực chứng kiến những biến động lớn, nổi bật là diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 và xung đột Nga - Ukraine, tác động toàn diện và lâu dài tới hòa bình, an ninh và phát triển của toàn thế giới. Châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương tiếp tục thu hút quan tâm cao của các nước, trong đó có Pháp, với nhiều chiến lược, sáng kiến tăng cường hợp tác với khu vực.

Quốc hội Việt Nam đón Chủ tịch Thượng viện Pháp tiếp tục khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng quan hệ Đối tác chiến lược với Pháp; đồng thời, mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa Cơ quan lập pháp hai nước, đưa hợp tác nghị viện song phương ngày càng hiệu quả, thực chất.

Về phía Pháp, đây là chuyến thăm chính thức Việt Nam đầu tiên của Chủ tịch Thượng viện Pháp sau 12 năm kể từ chuyến thăm của Chủ tịch Thượng viện C. Poncelet vào năm 2008. Chuyến thăm thể hiện sự coi trọng của các nhà Lãnh đạo Pháp trong quan hệ với Việt Nam; thể hiện tình cảm thân thiết của cá nhân Chủ tịch Thượng viện Gérard Larcherđối vớiViệt Nam.

Quỳnh Chi