Không để xảy ra tình trạng chậm, muộn quyết toán dự án hoàn thành

Quyết toán dự án hoàn thành là khâu cuối cùng trong quá trình thực hiện dự án đầu tư công.

Còn 24.875 dự án chưa phê duyệt quyết toán

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết năm 2022, cả nước có 70.043 dự án đã hoàn thành cần thực hiện thủ tục quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành theo quy định. Trong tổng số dự án này, có 45.168 dự án đã được phê duyệt quyết toán, chiếm 64,5% số dự án hoàn thành. Tỷ lệ này thấp hơn năm 2021 (65%).

Tuy nhiên, vẫn còn 24.875 dự án chưa phê duyệt quyết toán, chiếm 35,5% số dự án hoàn thành. Trong đó, 8.411 dự án đã nộp hồ sơ quyết toán chưa được phê duyệt quyết toán và 16.434 dự án hoàn thành chưa nộp hồ sơ quyết toán. Tỷ lệ này cao hơn năm 2021 (35%).

Đặc biệt, số dự án vi phạm quy định về thời gian quyết toán còn lớn. Trong tổng số các dự án hoàn thành, số dự án vi phạm quy định thời gian quyết toán là 12.740 dự án, chiếm 18% dự án hoàn thành. Trong đó, các dự án vi phạm thời gian phê duyệt quyết toán là 4.799 dự án/12.740 dự án, chiếm 11% số dự án vi phạm. Trách nhiệm này thuộc người phê duyệt quyết toán.

Các dự án vi phạm thời gian thẩm tra là 1.740 dự án/12.740 dự án, chiếm 21% số dự án vi phạm. Các dự án vi phạm thời gian lập hồ sơ quyết toán là 6.201 dự án/12.740 dự án, chiếm 38% tổng số dự án vi phạm. Trách nhiệm của các vi phạm này thuộc về cơ quan thẩm tra quyết toán và chủ đầu tư.

Như vậy, tình trạng vi phạm thời gian quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành là do các cơ quan thẩm tra, phê duyệt còn chậm thẩm tra, phê duyệt, chiếm 51,3% số dự án vi phạm (6.539 dự án/12.740 dự án) và do chủ đầu tư chậm lập hồ sơ quyết toán gửi tới cơ quan thẩm tra, phê duyệt quyết toán chiếm 48,7% số dự án vi phạm (6.201 dự án/12.740 dự án).

Làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân vi phạm thời gian quyết toán

Quyết toán dự án hoàn thành là khâu cuối cùng trong quá trình thực hiện dự án đầu tư công. Tuy nhiên, tình trạng các dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng nhưng chủ đầu tư chưa làm hồ sơ quyết toán gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác đầu tư.

Theo ông Dương Bá Đức - Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính), quá trình tổ chức thực hiện các dự án đầu tư công thường trải qua nhiều năm với chế độ, chính sách có sự thay đổi. Mặt khác, nhiều địa phương cũng “lơ là”, chưa có sự đôn đốc sâu sát, chấn chỉnh kịp thời nên tình trạng công trình, dự án sau khi đã được nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa thực hiện việc lập hồ sơ quyết toán để trình thẩm tra, phê duyệt còn nhiều.

Theo quy định hiện hành, công tác lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư. Tuy nhiên, một số chủ đầu tư chưa quyết liệt trong quyết toán dự án hoàn thành, chưa phối hợp chặt chẽ với nhà thầu để đẩy nhanh công tác quyết toán. Bên cạnh đó, nhận thức và năng lực về quản lý đầu tư và xây dựng của một số chủ đầu tư và nhà thầu còn hạn chế..., ảnh hưởng đến công tác quyết toán.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính đã tích cực đôn đốc các địa phương tập trung chỉ đạo các chủ đầu tư, ban quản lý dự án khẩn trương rà soát và thực hiện quyết toán đối với các dự án đã hoàn thành. Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo chủ đầu tư, ban quản lý dự án và các đơn vị liên quan đẩy nhanh việc lập, thẩm tra, phê duyệt quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành theo đúng quy định. Đồng thời, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc vi phạm thời gian quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành.

Đối với các đơn vị thẩm tra, phê duyệt quyết toán, Bộ Tài chính đề nghị đôn đốc, hướng dẫn chủ đầu tư, ban quản lý dự án lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành đúng thời gian quy định. Bên cạnh đó, chủ động rà soát tình hình thực hiện công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án vốn đầu tư công hoàn thành thuộc phạm vi quản lý, đặc biệt là các dự án chậm thẩm tra, phê duyệt quyết toán. Trong đó, làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân trong việc chậm thẩm tra, phê duyệt quyết toán để báo cáo Thủ trưởng các bộ, cơ quan trung ương, tập đoàn, tổng công ty, UBND các cấp có biện pháp xử lý dứt điểm...

Vụ trưởng Vụ Đầu tư Dương Bá Đức cho rằng, việc quyết toán dự án hoàn thành đòi hỏi các cấp, các ngành, địa phương phải thực hiện một cách nghiêm túc. Theo đó, các địa phương cần công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng những chủ đầu tư, nhà thầu chậm thực hiện quyết toán để làm căn cứ không cho phép triển khai các dự án mới. Chỉ khi các chủ đầu tư, nhà thầu đảm bảo việc quyết toán đã hoàn thành mới cho phép tổ chức lựa chọn nhà thầu để tiếp tục thực hiện các dự án mới.

Về phía cơ quan quản lý, Vụ Đầu tư đã tham mưu cho Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án vốn đầu tư công và Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 96/2021/TT-BTC ngày 11/11/2021 quy định hệ thống biểu mẫu sử dụng trong công tác quyết toán.

"Thời gian tới, Vụ Đầu tư sẽ tiếp tục tổ chức tọa đàm, tập huấn về công tác này cho các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu. Từ đó, giúp đẩy nhanh công tác quyết toán dự án hoàn thành, không để tình trạng chậm, muộn xảy ra" - Vụ trưởng Dương Bá Đức thông tin.

Trần Huyền