HFIC gỡ vướng hạ tầng TPHCM

Làm tốt vai trò vốn mồi

HFIC đã làm rất tốt vai trò vốn mồi, tức vai trò huy động vốn cho vay và đầu tư trực tiếp đối với các dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Theo đó, 1 đồng vốn HFIC bỏ ra huy động được 4 đồng vốn đối với cả khu vực tư nhân. Năm 1996, HFIC chỉ có vốn chủ sở hữu 200 tỷ đồng, nay đã tăng lên 4.600 tỷ đồng, chiếm 26% tổng hệ thống quỹ đầu tư phát triển địa phương và 40% tổng vốn huy động.

TS. Trần Du Lịch, chuyên gia kinh tế

HFIC ra đời trong bối cảnh nhu cầu cấp bách của TPHCM về một định chế tài chính công chủ đạo trong việc huy động vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng. Nhìn lại giai đoạn thí điểm 2010-2016, HFIC được đánh giá thực hiện tốt vai trò là nhà đầu tư vốn mồi, vốn đối ứng tiên phong các dự án hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế-xã hội quan trọng của TP.

Theo đó tổng mức huy động, cam kết cho vay và đồng tài trợ của các tổ chức dành cho HFIC trong giai đoạn vừa qua 9.026 tỷ đồng. Trong đó, HFIC trực tiếp huy động 7.501 tỷ đồng, gấp 2,34 lần giá trị huy động giai đoạn 2005-2009. Được biết, đối tác chiến lược hiện nay của HFIC trong hoạt động huy động vốn là NH Thế giới (WB), Cơ quan phát triển Pháp (AFD), NH Phát triển châu Á (ADB), NH Tái thiết Đức (KfW), Cơ quan hợp tác và phát triển Italia.

Năm 2016, HFIC đã làm việc với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, AFD và KfW về các khoản vay 22,5 triệu EUR từ KfW theo cơ chế vay lại của Chính phủ; 22,5 triệu EUR từ AFD theo hình thức tự vay, tự trả, không có bảo lãnh của Chính phủ; 6 triệu EUR hỗ trợ từ EU, dự kiến ký kết thỏa ước tín dụng trong năm 2017.

Bên cạnh đó HFIC cũng đang xúc tiến thủ tục pháp lý cho khoản vay 15 triệu EUR với Cơ quan hợp tác phát triển Italia; tham gia thu xếp tài chính đối với dự án cầu Phú Mỹ (PMC) thông qua việc huy động từ NH Societe Generale (Pháp) 2.155 tỷ đồng. Tính từ năm 2003 đến 2016, HFIC đã phối hợp với Sở Tài chính TPHCM huy động thành công 26.851 tỷ đồng (tương đương 1,18 tỷ USD) trái phiếu chính quyền địa phương TPHCM, với lãi suất phù hợp so với thị trường và với nhiều kỳ hạn khác nhau.

Với nguồn vốn huy động được, HFIC đã tài trợ tín dụng cho 152 dự án hạ tầng với tổng mức đầu tư 25.039 tỷ đồng. Trong đó tập trung các lĩnh vực then chốt như hạ tầng giao thông (12%), hạ tầng đô thị (41%), giáo dục (24%), y tế (14%), cấp nước (3%). Tính đến nay, tổng giá trị danh mục đầu tư của HFIC 3.202 tỷ đồng, trong đó cơ sở hạ tầng chiếm 43%, tài chính 29%, y tế-giáo dục 3%, dịch vụ-sản xuất 25%.

Trong đó có một số dự án tiêu biểu như CTCP Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TPHCM (CII), CTCP Cấp nước Kênh Đông (WASS), CTCP Cảng Tân cảng Hiệp Phước, CTCP BOO Nước Thủ Đức, CTCP Đầu tư y tế Sài Gòn, CTCP Xây dựng Cầu Sài Gòn…

Đặc biệt mới đây HFIC đã ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện với Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC) nhằm thực hiện dự án đường trục Bắc-Nam, Cảng hạ lưu Hiệp Phước, Khu công nghiệp Hiệp Phước… với tổng mức đầu tư dự kiến 25.260 tỷ đồng, góp phần phát triển kết cấu hạ tầng trọng điểm phía Nam TP.

Đầu tư mạnh hạ tầng

Trong định hướng phát triển giai đoạn mới, ông Phạm Phú Quốc, Tổng giám đốc HFIC, cho biết dự kiến năm 2017 HFIC sẽ huy động 2.000 tỷ đồng từ nguồn ODA và vay trực tiếp nước ngoài để đầu tư các dự án Hồ điều tiết Khánh Hội (quận 4); dự án giảm thất thoát nước khu vực 6 và xây mới Trung tâm Y tế dự phòng quận 7.

Thời gian tới, HFIC tiếp tục cho vay hợp vốn các tổ chức tín dụng để tài trợ các dự án đầu tư hạ tầng trọng điểm của TP. Ước tính giá trị huy động từ phương thức đồng tài trợ - vay trong nước khoảng 15.000 tỷ đồng, trong đó ưu tiên tài trợ cho các dự án xây dựng mới chung cư, nâng cấp mở rộng Quốc lộ 22 và dự án đường trục Bắc-Nam.

Ngoài việc vay các tổ chức tài chính tín dụng trong và ngoài nước, HFIC dự kiến phát hành trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu công trình trong nước và quốc tế để thu hút các tổ chức cá nhân có nhu cầu tham gia. Trong giai đoạn 2016-2020 HFIC dự tính phát hành 5.000 tỷ đồng trái phiếu để bổ sung vốn đầu tư các dự án được TP giao thực hiện.

HFIC đã ký kết với IPC thu xếp vốn dự án Cảng hạ lưu Hiệp Phước.

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch - Đầu tư TPHCM, tổng nhu cầu vốn đầu tư công trung, dài hạn của TP giai đoạn 2016-2020 là 364.179 tỷ đồng. Trong đó, khả năng cân đối vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước 134.744 tỷ đồng (đáp ứng được 40% nhu cầu), như vậy còn lại 229.435 tỷ đồng (tương đương 60%) cần huy động thêm để thực hiện.

Trong điều kiện vốn ngân sách TP dành cho đầu tư hạn hẹp, cần mở rộng các phương thức huy động vốn ngoài ngân sách để đáp ứng nhu cầu đầu tư hạ tầng. Trong đó HFIC là một định chế tài chính công tiên phong việc này. Để HFIC có đủ năng lực tài chính thực hiện nhiệm vụ chính trị, bên cạnh việc huy động các nguồn vốn quốc tế, cần chuyển giao các doanh nghiệp về HFIC trước cổ phần hóa để nguồn lực tài chính từ cổ phần hóa được bảo toàn.

Ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, cho biết TP đã có kiến nghị Chính phủ cho phép HFIC tiếp tục thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước và chấp thuận việc chuyển giao toàn bộ doanh nghiệp có vốn nhà nước trực thuộc UBND TPHCM cho HFIC.

Được biết, theo phương án sắp xếp đổi mới doanh nghiệp nhà nước thuộc TPHCM, dự kiến trong giai đoạn 2016-2018 TP sẽ sắp xếp đổi mới và cổ phần hóa 60 doanh nghiệp trực thuộc UBND TPHCM, với tổng vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp trước khi cổ phần hóa 45.011 tỷ đồng. Khi triển khai phương án chuyển giao các doanh nghiệp về HFIC trước cổ phần hóa, sẽ tạo điều kiện năng lực huy động vốn, từ đó đẩy mạnh đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng TP.

Hy vọng nếu cơ chế này được thông qua HFIC có nguồn vốn để có thể đầu tư cho cơ sở hạ tầng và đây cũng chính là giải pháp để tháo nút thắt về cơ sở hạ tầng cho TPHCM.

Xuân Anh