Hậu bầu cử Pháp 2022: Bài học rút ra và tương lai của chính trường Pháp

Ông Macron sẽ là người tiếp tục chèo lái nước Pháp trong nhiệm kỳ 5 năm tới. (Nguồn: BBC)

Chiến thắng của ông Emmanuel Macron là điều rõ ràng, mặc dù sự thể hiện mạnh mẽ của ứng cử viên Marine Le Pen ở vòng đầu tiên đã khiến giới tinh hoa chính trị ở Pháp và trên toàn thế giới phải lo lắng. Bởi sau sự kiện Brexit và chiến thắng của ông Donald Trump vào năm 2016 thì việc bà Le Pen đắc cử dường như không còn là điều bất khả thi.

Dưới đây là ba điều rút ra sau cuộc bầu cử và dự đoán về tương lai của nền chính trị Pháp.

Cân bằng mặt trận đối nội - đối ngoại

Ông Emmanuel Macron đã trì hoãn việc tuyên bố chính thức ra tranh cử của mình cho đến ngày cuối cùng, sát thời hạn cho phép.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã có nhiều cuộc điện đàm nhằm tránh một cuộc xung đột lớn hơn ở Ukraine. Ông Macron đã gần như không dành thời gian vận động cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 4 để tập trung giải quyết vấn đề Ukraine.

Điều này không chỉ giúp ông có được nhiều lợi thế hơn so với các ứng cử viên khác mà còn thành công trong việc thể hiện hình ảnh của một chính khách toàn cầu.

Ban đầu, đây có lẽ là một chiến lược đúng đắn khi vấn đề Nga-Ukraine đã buộc các đối thủ của ông Macron phải có lập trường. Điều này đặc biệt gây bất lợi cho bà Le Pen, người thường nói rất nhiều về ông Putin và bảo vệ việc Nga sáp nhập Crimea.

Ngày 20/4, trong cuộc tranh luận giữa hai ứng cử viên, ông Macron đã chỉ ra rằng đảng của bà Le Pen đang được tài trợ thông qua một khoản vay từ một ngân hàng Nga.

Ông Macron đã nỗ lực duy trì hoạt động ngoại giao đến phút chót nhằm ngăn cuộc xung đột nhưng không thành công. Các số liệu thăm dò dư luận cho thấy ưu thế của bà Le Pen đã sụt giảm đáng kể. Điều này cũng xảy ra với ông Eric Zemmour, người từng có những tuyên bố ca ngợi nước Nga.

Tuy nhiên, nhiều tuần trôi qua, sự quan tâm của công chúng về tình hình Ukraine bắt đầu giảm dần. Các cử tri Pháp không còn lo sợ chiến tranh sẽ lan rộng và gây nguy hiểm trực tiếp cho họ nữa.

Tổng thống Macron ngay lập tức tuyên bố rằng Pháp sẽ chia sẻ trách nhiệm giúp đỡ người tị nạn bằng việc mở cửa biên giới cho người tị nạn Ukraine. Tuy nhiên, điều này vướng vào chỉ trích của bà Le Pen cho rằng ông Macron chỉ quan tâm đến chính trị cao cấp thay vì hoàn cảnh của những công dân Pháp bình thường.

"Nước đi" nhắm vào kinh tế

Quân bài Joker trong ván bài sôi động của cuộc bầu cử Tổng thống Pháp năm 2022 là ông Zemmour, một cây bút bình luận báo chí và là một nhân vật thuộc giới truyền thông. Sở trường của ông Zemmour là những phát biểu cực đoan, khiến người ta liên tưởng tới cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Zemmour đã đề xuất một nền tảng chủ nghĩa dân tộc dựa trên bản sắc, lòng yêu nước kiểu cũ, chống nhập cư và chống Hồi giáo công khai. Ông cũng là người đã góp phần vào công cuộc “phi thực dân hóa” của bà Le Pen, buộc bà rời xa nền chính trị mang bản sắc dân tộc chủ nghĩa và hướng tới việc tập trung vào một nền tảng kinh tế được thiết kế để tăng sức mua của công dân Pháp.

Bà Le Pen chỉ trích ông Macron là "Tổng thống của người giàu", người không quan tâm đến lạm phát, người theo chủ nghĩa tinh hoa, ngạo mạn trước những người gặp khó khăn trong cuộc sống.

Đối thủ của ông Macron xoáy sâu vào sự đối lập giữa hoàn cảnh kinh tế khá giả của giới tinh hoa ở các thành phố so với hoàn cảnh kinh tế khó khăn của các tầng lớp lao động nông thôn. Đồng thời, bà Le Pen còn kêu gọi cắt giảm thuế, tăng lương, giảm tuổi nghỉ hưu, và sử dụng “chủ nghĩa yêu nước về kinh tế” để kích thích sản xuất và mua bán ở Pháp.

Đây gần như là một chiến lược thành công của bà Le Pen, đồng thời để lộ rõ điểm yếu mà ông Macron cần cải thiện trong nhiệm kỳ tới.

Bối cảnh chính trị của Pháp vẫn còn bất ổn

Quá trình cải tổ chính trị Pháp đã có từ 5 năm trước và tiếp tục diễn ra trong cuộc bầu cử năm 2022.

Trước cuộc bầu cử năm 2017, chính trường Pháp bị chi phối bởi hai đảng thay nhau nắm quyền là đảng Xã hội (PS) cánh tả của Tổng thống François Hollande và đảng những người cộng hòa (LR) cánh hữu do cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy lãnh đạo.

Trong cuộc bầu cử vòng một năm 2017, đảng PS đã thu về mức thấp kỷ lục, chỉ chiếm 7% số phiếu bầu. Và điều tương tự lại xảy ra với ứng cử viên đảng cánh tả là Thị trưởng Paris đương nhiệm Anne Hidalgo khi bà chỉ nhận được 1,75%.

Cuộc bầu cử năm 2022 chứng kiến sự sụp đổ của cánh hữu chính thống. Ứng cử viên của đảng LR, bà Valérie Pécresse, bị ép giữa vòng vây do ông Macron chiếm giữ vững chắc, với phe dân túy cực hữu (ông Zemmour) và cực hữu (bà Le Pen). Bà nhận được ít hơn 5% số phiếu bầu.

Có thể thấy, sự kình địch cũ giữa cánh tả và cánh hữu không còn thống trị chính trường Pháp.

Cuộc bầu cử lập pháp của Pháp, thường được coi là "vòng ba", sẽ diễn ra vào tháng 6. Các đảng đối lập đã bắt đầu vận động và lập chiến lược về các liên minh với hy vọng có đủ phiếu bầu để tạo đối trọng với ông Macron.

Hiện tại, cục diện chính trị Pháp đang bị chia rẽ giữa một phe dân túy cực tả do đảng La France Insoumise của ông Jean-Luc Mélenchon lãnh đạo một phong trào trung tâm xung quanh đảng Cộng Hòa Tiến Bước (La République En Marche, LREM) của ông Macron và một phe dân túy cực hữu do đảng National Rally của bà Le Pen lãnh đạo.

Người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lập pháp sẽ quyết định sự lựa chọn Thủ tướng Pháp tiếp theo và chương trình nghị sự chính sách trong 5 năm tới.

Trở ngại lớn với ông Macron là việc ông bị giới hạn trong hai nhiệm kỳ tổng thống nên không thể tái tranh cử. Ông vẫn chưa tạo ra một đảng có bản sắc chính trị lâu dài, vì vậy không rõ liệu LREM có thể tồn tại mà không có ông hay không.

Lần này, bà Le Pen đã tiến gần đến chức vụ tổng thống hơn so với năm năm trước.

Ở độ tuổi 70, ông Mélenchon được suy đoán rằng có thể nghỉ hưu nếu không trở thành thủ tướng sau cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 6.

Trong tất cả các khả năng, chính trị trong nước của Pháp sẽ tiếp tục được tổ chức lại xung quanh các đảng mới và sự phân chia mới.

(theo Washington Post)

Thúy Huyền