Các nhà kinh tế nhận thấy FED sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào năm 2024

Tòa nhà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ở Washington, Mỹ. Ảnh: Reuters

Kinh tế Mỹ đang tránh suy thoái

Dự báo mới nhất từ Ủy ban Tư vấn kinh tế của Hiệp hội Ngân hàng Mỹ (ABA) cho thấy, trong khi Mỹ có thể tránh được suy thoái kinh tế, thì tăng trưởng kinh tế có vẻ sẽ chậm lại rõ rệt trong những quý tới, đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao đồng thời giảm lạm phát.

Simona Mocuta - Chủ tịch hội đồng gồm 14 thành viên và nhà kinh tế trưởng tại State Street Global Advisors, cho biết: “Với những tiến bộ đã được chứng minh và dự đoán về lạm phát, phần lớn các thành viên ủy ban tin rằng chu kỳ thắt chặt của FED đã đi đúng hướng”.

Những người đi vay trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp trị giá 10 nghìn tỷ USD của Mỹ đang né tránh các khoản nợ dài hạn vì đặt cược rằng, chi phí đi vay tăng vọt khó có thể kéo dài. Trái phiếu doanh nghiệp được phát hành vào năm 2023 cho đến nay có thời gian đáo hạn trung bình là 10 năm, con số thấp nhất trong hơn một thập kỷ, theo dữ liệu từ LSEG về cả trái phiếu cấp cao và cấp thấp.

Ngân hàng trung ương Mỹ được nhiều người dự đoán sẽ giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp vào tuần tới, mặc dù các nhà đầu tư vẫn chưa thống nhất về việc liệu họ có tiếp tục tăng lãi suất vào cuối năm nay hay không.

Ủy ban cố vấn ABA, bao gồm các nhà kinh tế từ JPMorgan Chase & Co., Morgan Stanley và Wells Fargo & Co. Các dự báo của ủy ban này thường xuyên được trình lên Chủ tịch FED Jerome Powell và các thành viên hội đồng quản trị ngân hàng trung ương ở Washington.

Theo dự báo của các nhà kinh tế, ủy ban nhận thấy tăng trưởng kinh tế chậm lại ở mức dưới 1% trong 3 quý tới do việc FED tăng lãi suất trong quá khứ và thắt chặt các điều kiện tín dụng.

Tỷ lệ thất nghiệp dự kiến sẽ tăng lên 4,4% vào cuối năm tới, từ mức 3,8% trong tháng 8, trong khi lạm phát giá tiêu dùng được dự báo sẽ giảm xuống 2,2% từ mức 3,2% trong tháng 7.

Ông Simona Mocuta nói với các phóng viên qua Zoom: “Như sự đồng thuận của ủy ban, khả năng hạ cánh mềm đã được cải thiện khá đáng kể trong thời gian tới. Nhưng đồng thời, vẫn còn rất nhiều lo ngại về mức độ bền vững của khả năng phục hồi phi thường mà nền kinh tế đã chứng minh cho đến nay”.

Theo các chuyên gia của Ủy ban Tư vấn kinh tế, khả năng xảy ra suy thoái kinh tế vào năm tới chỉ ở mức dưới 50%.

Bước ngoặt về quan điểm, định hướng điều hành

Trong thời gian gần đây, một sự thay đổi quan trọng trong quan điểm về điều hành lãi suất của các quan chức FED cũng đang định hình. Trong hơn một năm, các nhà hoạch định chính sách của FED đã thống nhất thà tăng lãi suất quá nhiều hơn là quá ít, do mức độ nghiêm trọng của lạm phát cao liên tục. Tuy nhiên, điều đó đang thay đổi.

FED đã tăng lãi suất tại 11 trong số 12 cuộc họp gần đây của ngân hàng trung ương, lần gần đây nhất là vào tháng 7, đưa lãi suất liên bang lên khoảng từ 5,25% đến 5,5%, mức cao nhất trong 22 năm. Các thành viên của FED dường như đã đạt được sự đồng thuận về việc giữ lãi suất ở mức hiện tại trong cuộc họp vào ngày 19 - 20/9 tới, cho họ thêm thời gian để xem xét nền kinh tế đang phản ứng như thế nào với sự gia tăng lãi suất.

Các quan chức của FED dường như đã đạt được sự đồng thuận về việc giữ lãi suất ở mức hiện tại trong cuộc họp vào ngày 19 - 20/9 tới. Ảnh: Reuters

Cuộc tranh luận lớn hơn là điều gì sẽ thúc đẩy FED tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 11 hoặc tháng 12/2023. Vào tháng 6 vừa qua, hầu hết các quan chức dự đoán họ sẽ cần tăng lãi suất thêm 1/4 điểm nữa trong năm nay.

Các dự báo sẽ được công bố vào cuối cuộc họp tháng 9/2023 có thể sẽ cho thấy một lần tăng lãi suất bổ sung vẫn còn trên bàn thảo luận, nhưng liệu họ có thực sự tăng hay không là một câu hỏi mở.

Trong năm qua, các quan chức đã đặt gánh nặng lên bằng chứng về một nền kinh tế đang chậm lại để biện minh cho việc tạm dừng tăng lãi suất. Khi lạm phát hạ nhiệt, gánh nặng đã chuyển sang bằng chứng về một nền kinh tế đang tăng tốc để biện minh cho lãi suất cao hơn.

"Nguy cơ lạm phát ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn bây giờ phải được cân nhắc so với rủi ro về lập trường quá hạn chế của chính sách tiền tệ sẽ dẫn đến sự suy giảm lớn hơn mức cần thiết để khôi phục sự ổn định giá cả" - Chủ tịch FED Boston Susan Collins cho biết trong một bài phát biểu vào tuần trước. "Giai đoạn này của chu kỳ chính sách của chúng tôi đòi hỏi sự kiên nhẫn".

Điều này rõ ràng từ cách Chủ tịch FED Jerome Powell gần đây mô tả rủi ro rằng hoạt động kinh tế vững chắc hơn mong đợi sẽ làm chậm tiến trình lạm phát gần đây. Tháng trước, ông ấy đã hai lần sử dụng từ "có thể" thay vì từ "sẽ" cứng rắn hơn để mô tả liệu FED có thắt chặt lại hay không. Bằng chứng về sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn "có thể khiến sự tiến bộ hơn nữa gặp rủi ro và có thể đảm bảo thắt chặt hơn nữa chính sách tiền tệ", ông Powell nói ở Jackson Hole.

Giai đoạn tinh chỉnh

Tuy nhiên, một nhóm các quan chức vẫn lo lắng về lạm phát và muốn có một chính sách bảo hiểm chống lại nó bằng cách tăng lãi suất một lần nữa vào mùa thu này. Những nhà hoạch định chính sách này lo lắng về việc kết thúc chiến dịch thắt chặt để rồi trong những tháng tới mới nhận ra rằng, lãi suất cao đã không đi đủ xa, tác động xấu đến thị trường tài chính.

"Tôi không nghĩ rằng một lần tăng thêm nữa sẽ nhất thiết đẩy nền kinh tế vào suy thoái nếu chúng ta cảm thấy cần phải làm điều đó" - Thống đốc FED Christopher Waller cho biết vào tuần trước. Bỏ qua việc tăng lãi suất trong tháng 9 "không có nghĩa là dừng lại", Chủ tịch FED Dallas Lorie Logan nói.

Một số khác ủng hộ việc tạm dừng tăng và chuyển trọng tâm từ mức lãi suất cao hơn đến việc giữ mức cao trong bao lâu. Trong khi nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ 2,1% trong quý II và có thể tăng trưởng trên 3% trong quý này, khiến các quan chức hoài nghi điều này sẽ được duy trì, đặc biệt là do tăng trưởng chậm hơn ở Trung Quốc và châu Âu cùng với tác động chậm trễ của việc tăng lãi suất trong quá khứ.

Các quan chức cũng lo lắng nếu một lần tăng lãi suất thêm nữa chứng minh là không cần thiết, việc đảo ngược nó sẽ gây nhầm lẫn và tốn kém hơn. Chủ tịch FED Atlanta Raphael Bostic vào tháng trước cho biết ông muốn giữ lãi suất ở mức hiện tại trong năm tới. Khi lạm phát giảm xuống, tỷ lệ được điều chỉnh theo lạm phát, hoặc "thực tế", tỷ lệ sẽ tăng lên. "Nếu chúng tôi thận trọng một cách thích hợp, chúng tôi có cơ hội để giảm thiểu thiệt hại ở việc giải quyết nhu cầu việc làm. Điều đó không có nghĩa là sẽ không có thiệt hại" - ông Bostic nói.

Để chắc chắn, sự khác biệt giữa một lần tăng lãi suất nữa và không tăng có thể không lớn như vậy. "Những gì còn lại bây giờ là tinh chỉnh" - Nathan Sheets, một cựu kinh tế cấp cao của FED, hiện là nhà kinh tế trưởng tại Citigroup cho biết./.

Hoàng Lê (theo Bloomberg/The Wall Street Journal)