Ấn Độ chi mạnh tay đầu tư cơ sở hạ tầng để bắt kịp Trung Quốc

Thủ phủ tài chính Mumbai của Ấn Độ giờ đây đã trở thành công trường xây dựng khổng lồ. Một loạt tấm chắn được dựng trên đường đi ở khu đô thị bờ biển phía Tây của nước này, với những dòng chữ: "Mumbai đang được nâng cấp".

Một con đường mới đang được xây dựng dọc theo biển Arab, nhằm giảm bớt tình trạng tắc nghẽn ở một thành phố cực kỳ đông đúc. Tạp chí Wall Street Journal (WSJ) mô tả Mumbai có những con đường ba làn nhưng thường xuyên bị tắc nghẽn bởi 5 làn xe cộ bấm còi inh ỏi.

Các dự án xây dựng đang cố gắng giảm bớt tình trạng tắc nghẽn ở một thành phố nơi các con đường chật cứng với nhiều làn xe cộ. Ảnh: Shutterstock

Mumbai cũng đang mở rộng hệ thống tàu điện ngầm để giảm bớt áp lực cho những chuyến tàu hỏa chật cứng người từ ngoại ô vào.

Thành phố còn phát triển một tuyến đường sắt kéo dài đến thủ đô New Delhi, kỳ vọng công trình này có thể giảm thời gian vận chuyển hàng hóa dọc đoạn đường dài hơn 1.400 km từ 14 ngày xuống 14 giờ.

Nâng cấp thủ phủ thành “đại công trường”

Hình ảnh công trường ở khắp Mumbai cho thấy Ấn Độ đang nỗ lực chuyển mình, khi cơ sở hạ tầng xuống cấp và kém hiệu quả cản trở tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Chính vì vậy, trong những năm gần đây, chính phủ nước này đã chi tiêu mạnh để giải quyết vấn đề trên. Nỗ lực càng được thúc đẩy khi chính phủ các nước phương Tây và doanh nghiệp đa quốc gia muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc Trung Quốc.

Mỗi tháng Ấn Độ có thêm hàng trăm km đường mới. Ảnh: The Wall Street Journal

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng Ấn Độ vẫn chưa thể có đủ cơ sở hạ tầng cần thiết để thúc đẩy nền kinh tế hướng đến cột mốc thu nhập cao hơn. Cho đến nay, Ấn Độ vẫn "đi sau" Trung Quốc - quốc gia đã dành nhiều thập kỷ đầu tư số tiền khổng lồ vào cơ sở hạ tầng để củng cố vị thế là công xưởng của thế giới.

“Cơ sở hạ tầng của Ấn Độ có tốt hơn rõ ràng không? Câu trả lời là có. Liệu có đủ tốt để đáp ứng các tham vọng kinh tế của Ấn Độ không? Câu trả lời là không. Cơ sở hạ tầng của Ấn Độ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện”, ông Arup Raha, người đứng đầu bộ phận kinh tế châu Á của Oxford Economics nhận định.

Theo Bộ Tài chính Ấn Độ, nước này đã chi 120 tỷ USD cho chi phí vốn trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2024. Con số này cao hơn 37% so với năm tài chính trước đó và gấp đôi khoản chi tiêu trong năm 2019.

Nhìn chung, chính phủ Ấn Độ đã công bố một loạt các dự án cơ sở hạ tầng từ năm 2019 đến 2025, với tổng giá trị gần 2.000 tỷ USD. Theo cơ quan xúc tiến đầu tư - Invest India, phần lớn nguồn tài trợ sẽ đến từ chính quyền trung ương cùng các tiểu bang, song chính phủ kỳ vọng khu vực tư nhân sẽ tài trợ khoảng 22%. Các lĩnh vực được đầu tư mạnh bao gồm đường bộ, đường sắt, phát triển đô thị và nhà ở, năng lượng, thủy lợi.

Những thành tựu đầu tiên

Quy mô xây dựng của Ấn Độ trong những năm gần đây thực sự ấn tượng. Ấn Độ có 144.841 km đường quốc lộ vào cuối năm tài chính kết thúc vào tháng 3, gần gấp đôi so với hơn 78.857 km mà nước này có một thập kỷ trước đó. Mỗi tháng Ấn Độ có thêm hàng trăm kilomet đường mới.

Những khoản đầu tư của Ấn Độ đang dần mang lại hiệu quả. Các khoản chi khổng lồ đang giúp thúc đẩy nền kinh tế Ấn Độ. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết, chi tiêu vốn và tăng trưởng sản xuất sẽ là động lực lớn nhất cho Ấn Độ phát triển trong những năm tới. Dòng vốn FDI từ những doanh nghiệp như Apple hay Foxconn đã tăng hơn gấp đôi trong 10 năm qua, lên khoảng 50 tỷ USD vào năm 2022.

Mumbai mở rộng hệ thống tàu điện ngầm vận chuyển nhanh để giảm bớt áp lực đối với các chuyến tàu ngoại ô đông dân. Ảnh: The Wall Street Journal

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Ấn Độ hiện có nhiều tuyến đường sắt điện khí hóa hơn Anh và Pháp. Các siêu dự án đầy tham vọng đang được thực hiện bao gồm một chuỗi cảng mới xây hoặc được sửa sang dọc bờ biển Ấn Độ.

Những cây cầu và đường hầm đang kết nối các tỉnh vùng sâu vùng xa. Các công viên năng lượng mặt trời đang mọc lên để cung cấp điện cho các ngôi nhà và nhà máy. Hệ thống giao thông công cộng đang xuất hiện ở hàng chục thành phố. Các tuyến đường sắt mới đang nối các thành phố lớn bằng tàu cao tốc.

Ông Zarir N. Langrana, Giám đốc cấp cao Tata Chemicals, một công ty con của gã khổng lồ công nghiệp Tata Group, cho hay: “Chúng tôi cực kỳ quan tâm tới hiệu quả chuỗi cung ứng”.

Vị giám đốc cho biết những cải thiện về cơ sở hạ tầng không chỉ giới hạn ở những con đường mới. Chúng còn bao gồm các hệ thống lưu trữ thông tin cũng như cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.

“Tôi không nghĩ cơ sở hạ tầng của bảy, năm hoặc ba năm trước có thể xử lý được điều đó”, ông Zarir N. Langrana cho biết thêm.

Mặc dù, ông Zarir N. Langrana cho rằng cần nâng cấp các cảng nhỏ của Ấn Độ nhiều hơn, nhìn chung nền kinh tế tỷ dân này đã đạt được những bước tiến đáng kể, có thể xử lý khối lượng thương mại quốc tế ngày càng lớn.

Vào năm 2020, ông Wes Burgess, Giám đốc sản phẩm của công ty Mỹ Cocona đã đến Ấn Độ. Đây là lần đầu tiên doanh nhân này đến đây để tìm kiếm cơ hội đầu tư nhằm nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc.

Công ty đã tìm được các đối tác sản xuất trên khắp Ấn Độ và các khách hàng lớn ở New Delhi và Bengaluru, đồng thời nhìn thấy cơ hội lớn ở thị trường tiêu dùng khổng lồ của Ấn Độ để bán sản phẩm cũng như giảm tiếp xúc với Trung Quốc.

Kể từ chuyến đi đó, doanh nhân này đã quay lại Ấn Độ vài lần và mỗi lần đều ấn tượng về các hoạt động xây dựng. “Ở khắp mọi nơi đều có cơ sở hạ tầng mới đang được xây dựng”, ông nói và cho biết thêm Ấn Độ hiện có một số sân bay tốt nhất thế giới.

Thách thức trong quá trình “chuyển mình”

Sau nhiều thập kỷ đầu tư kém hiệu quả, Ấn Độ đang dần thoát khỏi “ổ gà khổng lồ”. Đường sắt cũ, đường sá kém chất lượng và đường dây truyền tải điện yếu đồng nghĩa với việc Ấn Độ đã nhiều năm đứng ngoài chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đòi hỏi mạng lưới hậu cần siêu hiệu quả để lắp ráp sản phẩm và vận chuyển đến các thị trường xa xôi.

Một thập kỷ trước, các tập đoàn lớn của Ấn Độ cũng từng khởi xướng nhiều dự án đường sá và lưới điện lớn, nhờ các khoản vay giá rẻ từ những ngân hàng quốc doanh.

Tuy nhiên, nhiều dự án không bao giờ hoàn thành vì vướng rắc rối pháp lý liên quan đến việc thu hồi đất từ nông dân và tranh cãi chính trị giữa các bang và chính quyền trung ương.

Ông Saugata Bhattacharya, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng Axis tại thị trường Ấn Độ, nhận định: “Tất cả nỗ lực trước kia đều khá chắp vá”.

Ngày nay, các nhà kinh tế nhận thấy chính quyền trung ương ở New Delhi và các cấp địa phương đều đã nhất trí về nhu cầu tái thiết hệ thống cơ sở hạ tầng của Ấn Độ.

Công trường xây dựng dự án đường ven biển gần nhà thờ Hồi giáo Haji Ali ở Mumbai. Ảnh: The Wall Street Journal

Các dự án phát triển đường bộ, đường sắt và năng lượng hầu hết do chính quyền trung ương tài trợ hoặc bảo lãnh. Đây là một phần trong kế hoạch chung nhằm hoàn thiện 10.000 dự án để đưa nền kinh tế Ấn Độ tiến gần hơn đến cột mốc 5.000 tỷ USD vào năm 2025.

Dự kiến vào cuối năm 2024, con đường mới chạy sát bờ biển Arab sẽ được thông xe. Các nhà quy hoạch kỳ vọng tình trạng tắc nghẽn sẽ giảm bớt đáng kể và rút ngắn thời gian di chuyển từ vùng ngoại ô đến khu thương mại. Tuyến tàu điện ngầm mới cũng dự kiến được khai trương vào tháng 12 năm nay.

Anh Deepak Thackley, 30 tuổi, chủ cửa hàng đồ ngọt trên một trong những con đường đông đúc nhất Mumbai, hào hứng chia sẻ: "Về chất lượng cơ sở hạ tầng, Mumbai có thể sánh ngang với các thành phố nước ngoài”.

Anh Thackley cho biết thêm rằng công việc kinh doanh của anh đang được hưởng lợi từ việc "nâng cấp" thành phố. Bao quanh cửa hàng anh là con ngõ mới, có khả năng thoát nước tốt hơn, giúp ngăn lũ lụt.

Con đường đi làm kéo dài 2 tiếng đồng hồ của anh Thackley cũng được rút ngắn một nửa nhờ ga tàu điện ngầm mới đi vào hoạt động. Anh chia sẻ: "Bây giờ tôi có thể về nhà sớm hơn và dành nhiều thời gian cho gia đình hơn. Thật là tuyệt vời".

Ngọc Hưng (The Wall Street Journal)