Trung Quốc tìm 'đường vòng' vào thị trường ô tô Mỹ

Theo một số nguồn tin, MG, BYD và Chery, được biết đến ở Mexico với cái tên Chirey, đều đã đàm phán với các quan chức ở Mexico để tìm địa điểm trong năm nay. Một công ty khác của Trung Quốc đang có kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất pin trị giá 12 tỷ USD.

Việc thúc đẩy đầu tư có thể mang lại cho các nhà sản xuất ở Trung Quốc một chỗ đứng có giá trị trong khu vực, đặt nền kinh tế lớn thứ hai của Mỹ Latinh vào giữa cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

Các quan chức Mỹ đã đặt ra nhiều câu hỏi hơn về đầu tư của Trung Quốc trong các cuộc gặp với những người đồng cấp Mexico. Giới chức Mexico thừa nhận họ phải thận trọng khi xem xét các khoản đầu tư của Trung Quốc vì nguy cơ khiến Mỹ khó chịu.

Mexico, quốc gia sản xuất ô tô lớn thứ bảy thế giới, là một trong những quốc gia được hưởng lợi tốt nhất từ sự biến động trong chuỗi cung ứng toàn cầu do sự gián đoạn của đại dịch Covid-19 và cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Quốc gia này cung cấp lao động rẻ hơn, chuỗi cung ứng ô tô rộng khắp và khả năng tiếp cận thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ USMCA.

Francisco Bautista của EY Latin America, công ty đang làm việc với 4 công ty xe điện Trung Quốc đang tìm cách đặt cơ sở sản xuất tại Mexico, cho biết: “Sự quan tâm của các công ty Trung Quốc tại thị trường Mexico đã tăng lên theo cấp số nhân”.

Mỹ đang cạnh tranh với Trung Quốc để giành vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực sản xuất xe điện và đưa ra các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt nhằm loại trừ xe điện, pin cũng như các linh kiện và tài nguyên khác do các công ty Trung Quốc sản xuất khỏi chuỗi cung ứng của mình thông qua Đạo luật Giảm lạm phát (IRA).

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ có thể lách các biện pháp bằng cách sản xuất ô tô ở Mexico, vượt mặt các đối thủ toàn cầu bằng những mẫu xe có công nghệ tiên tiến và giá cả cạnh tranh hơn.

Các thành viên hàng đầu của Ủy ban Lựa chọn Hạ viện về Trung Quốc do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đã viết trong một bức thư gần đây rằng họ lo ngại các công ty Trung Quốc sẽ sử dụng Mexico làm “cửa sau” vào thị trường Mỹ.

Trung Quốc là nhà sản xuất xe điện và pin lớn nhất thế giới, trong khi các nhà sản xuất ô tô của nước này ngày càng xuất khẩu các mẫu xe giá rẻ ra khắp thế giới khi phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất tại các nhà máy trong nước.

MG, thuộc sở hữu của gã khổng lồ ô tô nhà nước SAIC, có kế hoạch xây dựng một nhà máy trị giá 1,5 tỷ - 2 tỷ USD ở Mexico, trong khi BYD đang thực hiện đầu tư nhà máy trị giá hàng trăm triệu trong giai đoạn đầu, một nguồn tin cho hay.

Tháng trước, BYD đã gặp các bộ trưởng từ ít nhất 4 bang của Mexico bao gồm Edomex và Yucatán tại một buổi tiệc chiêu đãi ở Thành phố Mexico về một nhà máy sản xuất xe điện.

Thống đốc Nuevo Léon nói BYD đang lên kế hoạch xây dựng một nhà máy ở đó, mặc dù công ty cho biết chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra. SAIC, BYD và Chery không trả lời câu hỏi của báo chí.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã có mức tăng trưởng vượt bậc ở Mexico trong những năm gần đây, chiếm gần 1/5 doanh số bán hàng, tăng từ mức gần như bằng 0 cách đây 6 năm.

Mỹ cho biết họ không cố gắng ngăn chặn đầu tư của Trung Quốc vào Mexico. Nhưng Janet Yellen, Bộ trưởng Tài chính Mỹ gần đây đã nhấn mạnh sự cần thiết phải áp dụng các quy tắc thương mại một cách đúng đắn, bao gồm cả thỏa thuận gần đây của Mỹ với Mexico nhằm tăng cường sàng lọc đầu tư nước ngoài.

Mexico phụ thuộc nhiều vào Mỹ, nơi tiêu thụ hơn 2/3 lượng xuất khẩu của nước này và 37 triệu người gốc Mexico sinh sống và làm việc, gửi về gần 60 tỷ USD tiền kiều hối mỗi năm.

Khi được hỏi liệu thỏa thuận sàng lọc đầu tư có thể gây tổn hại cho Mexico-Trung Quốc hay không, Bộ trưởng Tài chính Rogelio Ramírez de la O đã thẳng thừng: “Mối quan hệ thương mại và tài chính của chúng tôi với Mỹ hoàn toàn vượt trội. Việc dành thời gian cho các quốc gia khác ngoài Mỹ không phải là ưu tiên lớn”.

Năm nay Mexico đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với việc Tổng thống Biden thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu rộng hơn ở Bắc Mỹ, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp xanh.

Mexico được IRA hỗ trợ tín dụng thuế tiêu dùng để đẩy nhanh việc triển khai xe điện. Nhưng điều đó đòi hỏi các mẫu xe phải được sản xuất ở Bắc Mỹ và lấy nguồn nguyên liệu cũng như linh kiện từ các quốc gia có hiệp định thương mại tự do với Mỹ.

Không có bộ phận nào có thể đến từ Trung Quốc hoặc các “thực thể nước ngoài đáng lo ngại” khác, cộng thêm các rào cản thương mại của Mỹ đã ngăn cản một số thương hiệu mới của Trung Quốc tập trung vào thị trường.

Michael Dunne, giám đốc điều hành của công ty tư vấn xe hơi thị trường châu Á Dunne Insights, cho rằng các công ty Trung Quốc “thực tế” rằng tâm lý chống Trung Quốc ở Washington đe dọa ngăn chặn khả năng tiếp cận các khoản trợ cấp xe điện hào phóng của chính quyền Biden.

Hoàng Lâm