Ý nghĩa của ngày nhuận 29/2/2024

Năm 2024 là năm nhuận với 366 ngày. Ảnh: Independent.

Ngày 29/2 là một ngày "bonus" cho năm 2024, chỉ diễn ra 4 năm một lần. Năm nhuận gần đây nhất là năm 2020. Còn với những năm thông thường, tháng 2 chỉ có 28 ngày.

Năm nhuận thường trùng với Thế vận hội mùa hè và năm nay Olympic sẽ diễn ra ở Paris, Pháp. 2024 cũng là một năm sôi động với hàng loạt sự kiện thiên văn. Mọi người sẽ được chứng kiến hiện tượng nhật thực toàn phần hiếm hoi khiến bầu trời tối đen.

Trên hết, Mặt Tbrời cũng đang tiến gần đến đỉnh điểm của chu kỳ từ trường 11 năm (11-year magnetic cycle), làm tăng khả năng xảy ra bão Mặt Trời.

Vì sao phải có năm nhuận?

Theo NASA, năm nhuận xảy ra do "sự không khớp giữa năm dương lịch và quỹ đạo Trái Đất".

Trái Đất phải mất 365,2422 ngày (365 ngày 5 giờ 49 phút và 12 giây) để hoàn thành một vòng quanh Mặt Trời. Điều đó có nghĩa là mỗi năm có 365 ngày thông thường sẽ thiếu khoảng một phần tư ngày so với quỹ đạo.

Chúng ta không thể thêm một phần tư ngày này vào mỗi năm và Trái Đất đơn giản là không thể quay nhanh hơn nữa để bù đắp cho độ trễ của lịch, do đó, cần có năm nhuận.

2024 có ngày 29/2 do là năm nhuận. Ảnh: The Washington Post.

Con người đã khám phá và giải thích sự khác biệt giữa quỹ đạo Trái Đất và độ dài của một năm từ thời Ai Cập cổ đại. Truyền thống về ngày nhuận hiện nay có thể bắt nguồn từ Giáo hoàng Gregory vào những năm 1500, người đã sửa lại nỗ lực trước đó về lịch năm nhuận do Julius Caesar thực hiện.

Thông thường cứ 4 năm lại có một năm nhuận. Thế nhưng, một quỹ đạo hoàn chỉnh quanh Mặt Trời mất 365,2422 ngày chứ không phải 365,25 ngày. Vì vậy, nếu cứ 4 năm chúng ta lại có năm nhuận thì lịch sẽ không ổn định trong một khoảng thời gian dài.

Điều này xảy ra với lịch của Julius Caesar, bộ lịch duy trì cứ 4 năm lại có một năm nhuận. Lịch này dường như hoạt động tốt trong vài thế kỷ, nhưng sau đó các mùa bắt đầu bị lệch so với ngày tháng dương lịch.

Giáo hoàng Gregory đã cố gắng khắc phục vấn đề này trong bộ lịch mới bằng cách tạo ra những trường hợp ngoại lệ hiếm hoi. National Geographic giải thích cách tính các trường hợp đặc biệt như sau: "Nếu năm chia hết cho 100 và không chia hết cho 400 thì không được tính là năm nhuận". Vì vậy, năm 2000 là năm nhuận, nhưng 1900, 2100 không phải là năm nhuận.

Nếu không còn ngày nhuận

Lịch hiện tại không phải là cách tính duy nhất để đảm bảo quỹ đạo trọn vẹn của Trái Đất quanh Mặt Trời và đồng thời duy trì sự ổn định của các mùa theo thời gian.

Trong năm nhuận vừa qua, hai giáo sư tại Đại học Johns Hopkins (một nhà kinh tế và một nhà vật lý) đã đề nghị chúng ta chuyển sang một lịch không có ngày nhuận và nhất quán hơn qua các năm. Để thực hiện được điều này, các giáo sư sẽ thêm cả một tuần nhuận vào mỗi năm thứ năm hoặc thứ sáu. Cách tính này sẽ tạo ra một tháng mới kéo dài một tuần và chỉ xuất hiện một lần trong một thập kỷ.

Nếu theo lịch hiện tại, theo thời gian, bạn sẽ có sinh nhật vào mọi ngày trong tuần. Nhưng với lịch thay thế được đề cập ở trên, sinh nhật của bạn sẽ luôn ở vào một thứ nhất định vì lịch các năm đều giống hệt nhau.

Những người sinh ngày 29/2 thường đón sinh nhật 4 năm một lần. Ảnh: Pexels.

Ngoài ra, theo cách tính của hai giáo sư tại Đại học Johns Hopkins, tháng 2 luôn có 30 ngày nên những người sinh vào ngày 29/2 sẽ không còn phải đón sinh nhật 4 năm một lần như hiện tại.

Hiện tại, 29/2 là ngày sinh hiếm hoi nhất mà một người có thể có. Vì ngày 29/2 chỉ xảy ra một lần trong 1.461 ngày nên khả năng trẻ em được sinh ra vào ngày nhuận là khá thấp, với tỷ lệ khoảng 1/1.461.

Người sinh ngày nhuận thường tổ chức sinh nhật vào ngày 28/2 hoặc ngày 1/3. Tuy nhiên, giấy tờ tùy thân và các tài liệu quan trọng vẫn tiếp tục liệt kê sinh nhật vào ngày 29/2. Những người có ngày sinh đặc biệt này thường được gọi là "leap day babies" hoặc "leaplings" trong tiếng Anh.

Lê Vy