Vương quốc dầu mỏ Saudi Arabia đặt cược vào cuộc chơi pin xe điện

Vương quốc dầu mỏ này đặt mục tiêu 30% xe cộ lưu thông ở thủ đô Riyadh vào cuối thập niên này là xe điện và hướng đến một lương lai khi dầu mỏ khép lại thời kỳ hoàng kim vì sự trỗi dậy của năng lượng xanh.

Hồi tháng 4, chính phủ Saudi Arabia đã ký thỏa thuận mua đến 100.000 xe điện của hãng Lucid Group (Mỹ) trong vòng 10 năm tới. Ảnh: Getty

Để làm được như vậy, Saudi Arabia đang ráo riết bảo đảm nguồn cung các khoáng chất thiết yếu cho pin và tham gia vào chuỗi cung ứng xe điện. Khi tình trạng thiếu hụt vật liệu sản xuất pin trở thành vấn đề cấp bách và các công ty trong ngành công nghiệp xe điện chạy đua giành giật nguồn tài nguyên cực kỳ đắt đỏ này, thì Saudi Arabia đã thu hút các công ty khai thác lithium và nhà sản xuất pin đến nước này thiết lập hoạt động.

Cuối năm ngoái, Công ty công nghệ và hóa chất pin EV Metals Group (Úc) cho biết sẽ đầu tư 3 tỉ đô la ở Saudi Arabia để xây dựng các nhà máy xử lý khoáng chất bao gồm lithium và niken, và sau đó mở rộng sang khai thác các kim loại sử dụng ở pin xe điện. Công ty này đã làm việc với các đối tác trong hai năm qua về các nghiên cứu tính khả thi và giờ đây đã sẵn sàng sản xuất các hóa chất cao cấp cho vật liệu cực âm của các bộ pin xe điện.

Hồi đầu năm nay, Avass Group, một công ty khác của Úc, đã ký thỏa thuận với chính phủ Saudi Arabia để hợp tác sản xuất xe bus điện và pin lithium-ion ở vương quốc này.

Cùng với những cam kết đó, hồi tháng 5, Bộ Công nghiệp và tài nguyên khoáng sản Saudi Arabia đã công bố các dự án trị giá 6 tỉ đô la, bao gồm một dự án sản xuất các khoáng chất kim loại cho pin xe điện như một phần của nỗ lực lớn hơn nhằm thu hút 32 tỉ đô la vào ngành công nghiệp khai khoáng của nước này.

Giới chức trách Saudi Arabia cũng đang xử lý gần 150 đơn xin cấp phép thăm dò khoáng sản từ các công ty nước ngoài. Hồi tháng 4, chính phủ Saudi Arabia đã ký một thỏa thuận mua đến 100.000 xe điện trong vòng 10 năm từ Lucid Group (Mỹ), hãng sản xuất xe điện mà quỹ đầu tư quốc gia Saudi Arabia có cổ phần.

Saudi Arabia cam kết phân bổ hơn 3 tỉ đô la để hỗ trợ tài chính và cung cấp các biện pháp ưu đãi, giúp Lucid Group xây dựng nhà máy sản xuất xe điện ở nước này trong 15 năm tới. Lucid Group cho biết nhà máy ở Saudi Arabia có thể sản xuất 155.000 xe điện mỗi năm.

Foxconn Technology Group, nhà lắp ráp iPhone lớn nhất, đang đàm phán để thành lập một cơ sở trị giá 9 tỉ đô la có thể sản xuất chip và các linh kiện khác của xe điện tại Saudi Arabia.

Thiết lập ra các cơ sở chế biến vật liệu pin và sản xuất pin trong phạm vi biên giới của mình là một bước đi khôn ngoan và có tầm nhìn xa của Saudi Arabia. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí về lâu dài, mà quan trọng hơn, sẽ đảm bảo cho quốc gia này trở thành một phần quan trọng của chuỗi giá trị xe điện toàn cầu. Cho đến nay, ngoài Trung Quốc, nơi có các nhà sản xuất pin khổng lồ, rất ít quốc gia khác có thể đạt được quy mô sản xuất pin lớn và toàn diện.

Saudi Arabia có nguồn tài nguyên, vốn và niềm tin, và đó chính xác là những gì còn thiếu đối với nhiều công ty và quốc gia khác. Hiện Saudi Arabia sử dụng lợi thế về giá dầu và nhu cầu dầu để thực hiện một bước chuyển đổi mà những nước khác đang gặp khó khăn. Thêm vào đó, vị trí địa lý của Saudi Arabia cho phép nước cung cấp vật liệu pin và pin xe điện cho châu Âu và mua các nguồn tài nguyên khoáng sản từ Trung Quốc và Úc. Saudi Arabia đã bắt đầu đánh giá và cấp giấy phép nhanh chóng để khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào trong nước, với giá trị tiềm năng ước tính là 1.300 tỉ đô la. Chỉ tính riêng trong tháng 6, Bộ Công nghiệp và tài nguyên khoáng sản Saudi Arabia đã cấp 84 giấy phép thăm dò và khai thác khoáng sản cho các nhà đầu tư, nâng tổng số giấy phép được cấp trong lĩnh vực này cho đến nay gần 2.100.

Tại Mỹ, các hồ sơ xin cấp phép khai thác khoáng sản thường “bị ngâm” lâu và số giấy phép khai thác khoáng sản cấp mới ở nước này đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm.

Saudi Arabia cũng có thể phát triển các nguồn tài nguyên của riêng mình: Lithium hiện diện trong nước muối xung quanh các mỏ dầu của nước này đang trở thành nguồn cung lithium quan trọng khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung kim loại này ngày càng gia tăng. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu những cách hiệu quả về mặt kinh tế để tách và xử lý lithium trong nước muối thành dạng đủ tinh khiết để sử dụng cho pin xe điện.

Khalid Al-Mudaifer, Thứ trưởng phụ trách các vấn đề khai thác mỏ thuộc Bộ Công nghiệp và tài nguyên khoáng sản Saudi Arabia, cho biết đã đưa ra hơn 40 sáng kiến để cải thiện môi trường của ngành khai khoáng chung và để giúp thu hút đầu tư cần thiết cho sự thành công của ngành công nghiệp mới này.

Chiến lược phát triển các vật liệu pin của Saudi Arabia, khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung làm tăng chi phí và các công ty đang ứng phó các quy định quản lý khí thải ngày càng thắt chặt, đang biến những gì được coi là mối đe dọa lớn đối với nền kinh tế vốn phụ thuộc vào dầu mỏ của Saudi Arabia thành lợi ích lâu dài.

Gần như là đã quá muộn để Mỹ và các khu vực của châu Âu bắt kịp Saudi Arabia trong tham vọng xây dựng hệ sinh thái pin xe điện. Những nơi khác ở Trung Đông cũng đang tìm cách chuyển đổi từ nền kinh tế phụ thuộc vào dầu mỏ sang công nghệ xanh hơn. Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) gần đây đã thu hút một công ty lithium đến để xây dựng các cơ sở tại Khu công nghiệp Khalifa ở thủ đô Abu Dhabi để chiết xuất kim loại này và thu hồi các sản phẩm phụ có giá trị từ các khoáng chất lithium-mica và phosphate.

Saudi Arabia đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế để thoát khỏi sự phụ thuộc vào dầu mỏ bằng cách rót hàng trăm tỉ đô la vào kế hoạch mang tên “Tầm nhìn 2030” do Thái tử Mohammed bin Salman, Phó thủ tướng Saudi Arabia, khởi xướng. Khai khoáng là một trong những lĩnh vực được ưu tiên phát triển trong tầm nhìn này.

Do đó, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu trong tương lai, các công ty và nước khác sẽ sớm chuyển đổi sự phụ thuộc vào dầu của Saudi Arabia sang các vật liệu liệu pin quan trọng do nước này sản xuất.

Theo Bloomberg

Khánh Lan