Vụ rừng ở Vĩnh Linh, Gio Linh bị xâm hại: Trách nhiệm thuộc về chủ rừng và kiểm lâm địa phương

* Rừng ở Gio Linh, Vĩnh Linh đang bị xâm hại. Bài 1: Hàng chục cây rừng tự nhiên bị đốn hạ trái phép

** Rừng ở Gio Linh, Vĩnh Linh đang bị xâm hại. Bài 2: Cần nhiều giải pháp để bảo vệ rừng

Hiện trường cây rừng tự nhiên ở Vĩnh Ô bị các đối tượng “lâm tặc” đốn hạ - Ảnh: QUỐC NAM

Vụ việc tương đối nghiêm trọng

Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Trần Hiệp cho biết, vị trí gỗ rừng tự nhiên bị “lâm tặc” đốn hạ tập trung ở 5 khu vực gồm: Từ dốc Long Mập Bản 4, xã Vĩnh Ô đi ra đường 18 Cua có 58 cây gỗ bị khai thác trái phép, đường kính gốc từ 24 - 100 cm, chiều cao ước tính từ 13,2 - 30,2 m, khối lượng ước tính khoảng 54,545 m3 ; vị trí từ Bản 9, xã Vĩnh Ô đến Dốc Mang có 8 cây gỗ bị khai thác trái phép, đường kính gốc từ 30 - 60 cm, chiều cao ước tính từ 15 - 18 m, khối lượng ước tính khoảng 10,139 m3 ; từ Bản 8, xã Vĩnh Ô đi khe Cưa có 8 cây gỗ bị khai thác trái phép, đường kính gốc từ 30 - 42 cm, chiều cao ước tính từ 8 - 12 m, ước khối lượng ước tính 3,187 m3 ; từ Bản 5, xã Vĩnh Ô đi khe Lân Anh có 25 cây gỗ bị khai thác trái phép, đường kính gốc từ 25 - 50 cm, chiều cao ước tính từ 12 - 18 m, khối lượng ước tính 16,5 m3 ; từ Bản 9, xã Vĩnh Ô đi khe Deng có 2 cây gỗ bị khai thác trái phép, đường kính gốc từ 35 - 40 cm, chiều cao ước tính từ 12 - 13 m, khối lượng ước tính 1,112 m3 . Các khu vực có cây rừng tự nhiên bị đốn hạ phần lớn trong diện tích lâm phần do Ban Quản lý rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải quản lý (sau đây gọi tắt là Ban quản lý), diện tích nhỏ còn lại do xã Vĩnh Ô quản lý.

Báo cáo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh khẳng định sự việc xảy ra có tính chất tương đối nghiêm trọng. Số lượng cây rừng bị đốn hạ là 101 cây thuộc gỗ từ nhóm I đến nhóm VII, bao gồm các loại cây như gõ lau, huỵnh, mằng hăng, gội, ràng ràng mít, lèo heo, de, sến mù, vãi, tràm có đường kính gốc từ 22 - 100 cm, tổng khối lượng thiệt hại là 85,843 m3 . Vậy nhưng, từ ngày 25/12/2020 đến nay các lực lượng trên địa bàn chỉ phát hiện, bắt giữ 7 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, tạm giữ 17,239 m3 gỗ quy tròn. Từ dấu vết để lại cho thấy các đối tượng đã dùng cưa xăng để khai thác gỗ trái phép, xẻ gỗ thành hộp, sau đó vận chuyển bằng phương tiện cơ giới về đồng bằng qua tuyến đường từ xã Vĩnh Ô đi Vĩnh Hà. Thời gian khai thác và vận chuyển trong khoảng thời gian từ đầu năm 2021 đến nay.

Chủ rừng, kiểm lâm lơ là, thiếu kiểm tra, giám sát

Đánh giá về nguyên nhân chủ quan, Chi cục Kiểm lâm cho rằng: Lãnh đạo Ban Quản lý rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải thiếu kiểm tra, giám sát, chủ quan trong công tác nắm tình hình bảo vệ rừng trên địa bàn, tin tưởng báo cáo và hoạt động của lực lượng bảo vệ rừng. Trong khi đó, lực lượng bảo vệ chưa thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được giao, do vậy không phát hiện và ngăn chặn kịp thời cũng như báo cáo không trung thực tình trạng khai thác rừng trái pháp luật ở lâm phần được giao quản lý, bảo vệ.

Chủ rừng xác định vùng trọng điểm có nguy cơ khai thác rừng cao chưa sát thực tế, chưa có phương án tốt, chưa tổ chức quyết liệt và tổ chức bảo vệ rừng chưa hiệu quả. Lực lượng bảo vệ rừng của Ban quản lý ít đi tuần tra trong rừng tự nhiên nên không phát hiện kịp thời; khi một số diện tích bị xâm hại được phát hiện sớm nhưng không báo cáo kịp thời lên cấp có thẩm quyền và các lực lượng chức năng để có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Một số ít cán bộ chính quyền cơ sở còn bao che, dung túng cho hành vi khai thác, vận chuyển gỗ trái pháp luật.

Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Vĩnh Linh còn chủ quan chưa chú trọng về công tác bảo vệ rừng trong diện tích rừng tự nhiên đã giao cho Ban quản lý quản lý. Do đó, việc kiểm tra, giám sát, phối hợp với Ban quản lý trong bảo vệ rừng chưa tốt. Kiểm lâm địa bàn xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh chưa nắm chắc tình hình trên địa bàn để phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý để có biện pháp tham mưu với chính quyền cơ sở và lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Vĩnh Linh thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng.

Kiểm điểm trách nhiệm ban lãnh đạo

Đánh giá về trách nhiệm, Chi cục Kiểm lâm cho rằng, để xảy ra tình trạng khai thác rừng trái phép nói trên, trách nhiệm trước hết thuộc về Ban quản lý rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải. Ban quản lý được giao rừng và lực lượng, phương tiện để quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Tuy nhiên, do thiếu thường xuyên kiểm tra, giám sát các trạm quản lý bảo vệ rừng trong thực hiện nhiệm vụ được giao, dẫn đến rừng bị khai thác tương đối nghiêm trọng. Trách nhiệm trước hết thuộc về ban giám đốc. Ban giám đốc phải nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm, rút kinh nghiệm sâu sắc, xem đây là bài học để thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng; kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động đối với viên chức, lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách và người nhận khoán bảo vệ rừng.

Trạm bảo vệ rừng Vĩnh Hà - Vĩnh Ô là đơn vị được giao trực tiếp thực hiện công tác bảo vệ rừng nhưng không nắm được về tình hình xâm hại rừng trên địa bàn cũng như chưa thường xuyên tuần tra bảo vệ trên lâm phần được giao quản lý, bảo vệ nên để rừng bị khai thác trái pháp luật mà không phát hiện, ngăn chặn và báo cáo kịp thời cấp có thẩm quyền. Lãnh đạo trạm và các cán bộ của trạm phải nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm.

Hạt Kiểm lâm Vĩnh Linh trong quá trình chỉ đạo, điều hành công tác bảo vệ rừng đôi lúc còn thiếu kiểm tra, đôn đốc Trạm Kiểm lâm Bến Quan, cán bộ kiểm lâm địa bàn thực hiện nhiệm vụ được giao. Hạt Kiểm lâm quá tin tưởng khả năng tự quản lý, bảo vệ rừng của Ban quản lý nên có phần chủ quan, lơ là trong kiểm tra, giám sát. Trách nhiệm thuộc về Hạt trưởng và tập thể lãnh đạo Hạt; Hạt phó phụ trách địa bàn chưa nắm bắt được thông tin, thiếu kiểm tra, đôn đốc kịp thời, chưa làm tròn trách nhiệm kiểm tra, giám sát công tác quản lý, bảo vệ đối với chủ rừng nhóm 2. Hạt trưởng và Hạt phó (phụ trách địa bàn) Hạt Kiểm lâm Vĩnh Linh phải tự kiểm điểm, nhận trách nhiệm, cần phải chấn chỉnh kịp thời hoạt động của Trạm Kiểm lâm Bến Quan và cán bộ kiểm lâm địa bàn. Trạm Kiểm lâm Bến Quan và cán bộ kiểm lâm địa bàn còn chủ quan, lơ là trong việc kiểm tra, giám sát chủ rừng; chưa thực hiện tốt công tác kiểm tra, kiểm soát lâm sản trên tuyến đường Vĩnh Ô - Vĩnh Hà. Lãnh đạo Trạm Kiểm lâm Bến Quan và cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn phải tự kiểm điểm, nhận trách nhiệm và rút kinh nghiệm sâu sắc.

Liên quan đến vụ việc, trong một diễn biến mới nhất, ngày 6/4/2021, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hồng Phương cho biết, sở đã có văn bản gửi UBND tỉnh để báo cáo vụ việc. Theo dự kiến cuối tuần này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiến hành họp kiểm điểm trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức. Trường hợp có sai phạm sẽ thành lập hội đồng để xử lý kỷ luật.

Lê Minh