Vụ nước mắm chứa arsen: Vinastas từng bị từ chối cho công bố khảo sát!

Khó hiểu vì sao Vinastas lại vội vàng muốn công bố kết quả

Sau khi Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng (Vinastas) công bố 67% nước mắm được khảo sát chứa thạch tín (arsen tổng) vượt ngưỡng cho phép đã gây hoang mang dư luận. Mặc dù chính Phó tổng thư ký Vinastas Vương Ngọc Tuấn sau đó đã giải thích: “arsen phát hiện là arsen hữu cơ không độc hại, nước mắm vẫn an toàn”.

Tuy nhiên, siêu thị Fivimart vẫn tạm bỏ những sản phẩm có mặt trong danh mục kiểm nghiệm hàm lượng arsen của Vinastas.

Chiều 21/10, tại siêu thị Fivimart Thái Thịnh (Đống Đa, Hà Nội), nhân viên siêu thị cho biết siêu thị đã tạm dừng bán một số loại nước mắm truyền thống và đợi kết luận từ cơ quan chức năng.

Hiện tại siêu thị đang bán các sản phẩm nước mắm của Masan như nước mắm Chinsu, Nam Ngư. Ngoài ra vẫn còn có một số sản phẩm nước mắm truyền thống khác nhưng khá dè dặt. Trên kệ hàng có các sản phẩm như nước mắm Tâm Đức, Ông Kỳ, Phú Quốc và không thấy các sản phẩm nước mắm cao đạm như nước mắm Hạnh Phúc, Nha Trang 548.

Trong khi đó, tại siêu thị Lotte ở Tây Sơn vẫn bán đầy đủ các sản phẩm nước mắm truyền thống, cao đạm như Nha Trang 548, nước mắm Hạnh Phúc, Phan Thiết, Thuận Phát, Thanh Hà….

Còn hệ thống Vinmart cũng vẫn bán các sản phẩm nước mắm Tâm Đức, Phú Quốc, Ông Kỳ, Nha Trang, Thuận Phát…

Trả lời báo chí, bà Vũ Thị Hậu, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Nhất Nam- doanh nghiệp sở hữu siêu thị Fivimart cho biết, chỉ tiếp tục bán các mặt hàng nước mắm truyền thống khi các doanh nghiệp, nhà cung cấp đưa ra những giấy tờ có chứng nhận kiểm tra, kiểm soát đầy đủ và chứng minh không vấn đề gì. Đồng thời khẳng định Fivimart không bắt tay với thương hiệu nước mắm công nghiệp để loại bỏ nước mắm truyền thống ra khỏi siêu thị.

Xung quanh việc công bố 67% nước mắm có hàm lượng asen vượt ngưỡng cho phép, chia sẻ với PV Infonet, ông Ngô Quang Tú, Trưởng phòng Chế biến bảo quản thủy sản, Cục chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, Bộ Nông nghiệp – Phát triển Nông thôn cho rằng thông cáo báo chí của Vinastas kết luận như vậy là vội vã.

“Họ chỉ lấy 150 mẫu trong khi Việt Nam chúng ta có từ 2.500 đến 2.700 cơ sở sản xuất nước mắm chứ có ít gì đâu. Kết luận như vậy là vội vã, đã xảy ra hiện tượng tẩy chay nước mắm truyền thống. Mấy ngày nay, chúng tôi liên tục nhận được điện thoại của Hiệp hội sản xuất nước mắm về việc này”, ông Tú cho hay.

Điều đáng nói là trong Hội thảo "Nước mắm- Bảo tồn và phát triển sản phẩm truyền thống" do Cục chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, Hội Nghề cá Việt Nam tổ chức ngày 10/10, Vinastas đã đề nghị được phát biểu, công bố kết quả khảo sát nước mắm trong hội thảo này.

Ông Tú cho biết, khi Vinastas đặt vấn đề muốn được phát biểu trong hội thảo này nhưng ông Tú đã từ chối, không cho phép Vinastas công bố số liệu như vậy bởi theo ông, kết quả khảo sát của Vinastas là vội vã, thiếu cơ sở.

“Khi đưa ra kết quả khảo sát phải có hội đồng khoa học, có các nhà quản lý, chuyên môn kỹ thuật đánh giá kết quả. Đáng ra phải có hội đồng xem lấy mẫu như thế đã đại diện chưa, phương pháp lấy mẫu như thế nào, phòng thí nghiệm có đạt chuẩn không, lượng mẫu đủ chưa, không thể đánh đồng được. Cứ cho một chất nào đó vượt ngưỡng thì phải xem nó rơi vào trường hợp nào chứ không phải đổ đồng cho toàn bộ nước mắm”, ông Tú cho hay.

“Tóm lại tôi thấy rất vội vã, quy trình, kết quả khảo sát chưa được đánh giá bởi một hội đồng khoa học để xem nó đã chuẩn chưa. Tôi không hiểu vì sao Vinastas lại vội vàng như vậy, bỗng dưng đùng đùng công bố”, ông Tú thắc mắc.

5 Hiệp hội “kêu cứu” Thủ tướng

Theo các doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống, những thông tin không rõ ràng của Vinastas đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngày 20/10, năm Hiệp hội lớn bao gồm: Hiệp Hội Chế Biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội nước mắm Nha Trang, Hiệp Hội nước mắm Phan Thiết- Bình Thuận, Hiệp Hội nước mắm Phú Quốc, Hội Lương thực thực phẩm TPHCM vừa chính thức có đơn kiến nghị gửi lên Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành về thông tin nước mắm chưa arsen gây thiệt hại cho doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Các Hiệp hội khẳng định: "Vinastas đã gây nhầm lẫn giữa asen hữu cơ, luôn có mặt trong cá biển, không độc và arsen vô cơ rất độc. Nội dung công bố trên chẳng những không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về nồng độ asen trong thực phẩm nói chung, trong nước chấm nói riêng mà còn không phù hợp với QCVN 8-2:2011/ BYT, trong đó hàm lượng arsen, được hiểu là vô cơ, trong nước chấm là 1 mg/l".

"Việc khẳng định nước mắm độ đạm càng cao, tỷ lệ nhiễm asen càng lớn đã tác động trực diện, với hậu quả khá nghiêm trọng đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam, nếu không xử lý kịp thời chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến ngành khai thác cá biển. Với tuyên bố một cách chung chung arsen là chất cực độc đã làm cho người tiêu dùng cực kỳ hoang mang, có nhiều dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng đang chối bỏ nước mắm truyền thống, một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua hàng của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống", văn bản nêu.

Hơn nữa, theo các Hiệp hội, mặc dù Vinastas không công khai danh sách các nhãn hàng nước mắm có dư lượng arsen, nhưng ngay hôm sau danh sách này đã được phát tán rộng rãi trên mạng xã hội. Có hiện tượng danh sách này được nhân viên của một số nhà sản xuất nước mắm công nghiệp đi phát trực tiếp cho người tiêu dùng tại các chợ truyền thống và cửa hàng bán lẻ. Nội dung quảng cáo của doanh nghiệp sản xuất nước mắm công nghiệp xuất hiện trên một số báo ghi không đúng của quy định về arsen tại QCVN 8- 2:2011/BYT.

Chính vì thế, các Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ liên quan kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng arsen, thực chất là không gây hại theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm của Bộ Y tế (QCVN 8-2:2011/ BYT), nhưng gây hoang mang cho người tiêu dùng, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng.

Năm hiệp hội còn đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ liên quan công bố công khai trên thông tin đại chúng việc arsen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm arsen trong nước mắm tại Quy chuẩn kỹ thuật về kim loại nặng QCVN 8-2:2011 là arsen vô cơ.

Diệu Thùy