Ứng viên Trump với công nghiệp quần jean Mỹ

Nafta (North American Free Trade Agreement - Hiệp ước Tự do mậu dịch Bắc Mỹ) được ký ngày 12/8/1992 giữa 3 nước Mỹ, Canada và Mexico mục đích là giúp cho nền kinh tế của họ phát triển dễ dàng nhờ những ưu đãi riêng. Monte Galbraith đã làm trong ngành dệt quần jean từ khi ông còn thiếu niên. Người sành sỏi 40 năm trong ngành này tuyên bố rằng thuốc nhuộm màu xanh của quần jean đã ngấm vào máu ông!

Giống như những người khác ở Columbus, bang Georgia, Galbraith đã nối gót cha ông bước vào nhà máy dệt quần jean. Columbus đã từng là cái nôi của chín nhà máy dệt, sử dụng khoảng 20.000 nhân công. Có khoảng hơn chục nhà máy dệt quần jean khắp nước Mỹ. Bây giờ chỉ còn lại ba.

Ông Galbraith nói: "Ngành công nghiệp dệt hiện nay ở nước Mỹ chỉ còn là cái bóng của thuở trước, vì Nafta". Nafta và nền kinh tế toàn cầu hóa được dẫn chứng như là nguyên nhân chính trong việc đóng cửa hầu hết các nhà máy dệt ở Columbus.

Quần jean là biểu tượng thời thượng của ngành thời trang Mỹ (Ảnh: AP).

Người dân địa phương cho rằng thủ phạm chính trong việc sụp đổ của ngành vải quần jean ở đất Mỹ là Nafta, vì nó đã buộc các nhà sản xuất ở Mỹ phải tìm chỗ khác rẻ hơn hoặc cắt giảm giá thành do sự cạnh tranh của các đối thủ ở các nước khác. Họ buộc phải bỏ lại công nhân và các cộng đồng dân cư tự xoay sở trong hai thập niên sau.

Sự tức giận về những mất mát đã xảy ra là một động lực trong cuộc vận động tranh cử tổng thống của Trump. Hết buổi diễn thuyết này đến buổi diễn thuyết khác, ông đã lên án các công ty Mỹ đem nhiều hãng xưởng ra nước ngoài, chẳng hạn như sang Mexico. Trump hứa với cử tri sẽ thương thảo lại hiệp ước Nafta, nếu ông đắc cử tổng thống.

Sự hùng biện đó đã gây được sự hưởng ứng ở những cử tri như ông Galbraith - người đang phải vật lộn với những hậu quả của các hiệp định mậu dịch tự do. Galbraith phát biểu:" Tôi nghĩ rằng lý do tại sao mà Trump lại thu hút được sự quan tâm, đặc biệt sự quan tâm của tôi, đó là vì sự kiên quyết của ông về mậu dịch. Ông đã chọn vấn đề Nafta- và đích thị nó đã thay đổi hoàn toàn các ngành công nghiệp ở xứ sở này".

Donald Trump nói ông sẽ thương thảo lại Nafta (Ảnh: Getty).

Các nhà kinh tế cành báo rằng đề nghị của Trump rằng sẽ áp dụng biểu thuế quan vào các đối tác làm ăn lớn nhất với nước Mỹ, sẽ dẫn đến cuộc chiến mậu dịch. Nhưng đối với những người mất việc, hay những nhà sản xuất đang xoay sở để cạnh tranh được với các loại hàng hóa giá rẻ hơn, thì thông điệp của Trump về việc nước Mỹ sẽ kiên quyết chống trả những áp lực của nền kinh tế toàn cầu, sẽ được hoan nghênh.

Nafta không chỉ ảnh hường đến ngành dệt; toàn đất Mỹ, các nhà máy sản xuất khác từ giày da đến sản xuất xe hơi bắt đầu đóng cửa. Jimmy Yancy - người đang làm ở phòng thương mại thành phố Columbus, nói rằng nơi này quá lệ thuộc vào một ngành sản xuất. Bắt đầu lại từ thập niên 70, Columbus đã bắt đầu đa dạng hóa nền kinh tế của mình, tuy nhiên, người dân không ngờ sự mất mát do Nafta gây ra lại quá lớn như vậy. Vào năm 1996 mức sử dụng nhân công trong ngành dệt ở bang Georgia chỉ còn phân nửa so với thời điểm thịnh nhất của ngành dệt ở thập niên 50.

Cô Kimberley Oates Glover đã từng làm ở công ty dệt quần jean và đã chứng kiến sự lột xác của Columbus (Ảnh: AP).

Kimberley Oates Glover đã từng làm ở công ty dệt quần jean và đã chứng kiến sự lột xác của Columbus. Nay mất việc, cô cùng những công nhân dệt khác đâm ra oán thán Nafta. Ảnh hưởng của các hiệp định thương mại đã biến đổi nhiều vùng trước đây đã từng là những thành phố trù phú khắp nước Mỹ, thành những thành phố không người.

Không còn nghi ngờ gì, lời nói về thương mại của Trump đã khuấy động một bộ phận đang lao đao của nước Mỹ muốn chống chọi với sự toàn cầu hóa kinh tế trên toàn thế giới và Nafta. Từ lý do đó, điều tất nhiên là nhiều cử tri Georgia sẽ bỏ phiếu cho ông.

Lê Miên Tường (Theo BBC News, 11/2016)