UBTV Quốc hội yêu cầu Chính phủ báo cáo dự án tuyến cao tốc Bắc-Nam

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ phải có báo cáo riêng về dự án cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: TL.

Thuyết phục Quốc hội

Báo cáo về dự án này, ông Trường cho biết, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) có kế hoạch xây dựng hệ thống đường cao tốc trên 2.000km. Hiện nay có khoảng trên 700km, còn thiếu hơn 1.300km nữa để hoàn thành kế hoạch.

Bộ GTVT cho rằng, cần tập trung vào tuyến đường cao tốc Bắc-Nam vì đây là tuyến huyết mạch của quốc gia.

Ông Trường nói: “Chính vì thế, nếu không đầu tư đường cao tốc Bắc-Nam từ bây giờ thì sẽ khó khăn cho 5 năm sau, vì Quốc lộ 1 sẽ hư hỏng do lưu lượng xe quá tải lớn”.

Báo cáo của Bộ GTVT cho biết, kinh phí đầu tư cho tuyến đường bộ cao tốc Bắc-Nam vào khoảng 229.829 tỉ đồng, trong đó nhà đầu tư huy động 136.286 tỉ đồng và Nhà nước hỗ trợ 93.534 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 40,7%).

Do đó, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ bổ sung vốn ngân sách nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020 (trái phiếu Chính phủ, vốn vay ưu đãi nước ngoài, ngân sách nhà nước) để tham gia như là phần vốn góp để đầu tư các tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông với kinh phí khoảng 93.544 tỉ đồng.

Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ, ông Trường đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đơn giản hóa quy trình. Đó là để Chính phủ làm các dự án riêng rẽ trên tuyến, thay vì làm cả dự án chung cho toàn tuyến. Ông nói: “Đề nghị Quốc hội nghiên cứu đối với đường cao tốc thì có gói riêng để có thể đầu tư trước một số đoạn, từ nay đến năm 2022 hoàn thành gần 1.400km đường cao tốc Bắc-Nam”.

Ông cam kết: “Chúng ta cố gắng hoàn thành trong 5-7 năm cũng là một kỳ tích, vì công suất của đường cao tốc rất lớn, gấp 4-5 lần công suất đầu tư của tuyến đường bình thường”.

Quốc hội đề nghị dự án riêng

Tuy nhiên, Quốc hội vẫn duy trì quan điểm yêu cầu Chính phủ trình dự án chung cho toàn tuyến đường.

Kết luận phiên họp chiều nay, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nói: “Về đường cao tốc Bắc-Nam, quan điểm chung của Quốc hội là ủng hộ dự án để hiện đại hóa, công nghiệp hóa đất nước”. Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng, dự án sử dụng vốn tới hơn 230.000 tỉ đồng là số vốn rất lớn. Bên cạnh đó, dự án còn ảnh hưởng đến giải phóng mặt bằng, tác động dân cư, môi trường nên Chính phủ cần có báo cáo.

“Ủy ban Thường vụ coi là dự án này thuộc dự án trọng điểm quốc gia, nên Chính phủ cần báo cáo riêng về dự án”, ông Hiển chốt lại.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải đồng tình khi yêu cầu Chính phủ cần trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư riêng đối với dự án đường cao tốc Bắc-Nam để bảo đảm đúng thẩm quyền, chặt chẽ trong sử dụng nguồn lực.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đề nghị Chính phủ có báo cáo riêng về dự án này.

Vài nét về dự án cao tốc Bắc-Nam

Theo báo cáo của Bộ GTVT, trục Bắc-Nam kết nối trung tâm chính trị thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế TPHCM đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố, tác động đến 45% dân số, đóng góp 57% tổng sản phẩm trong nước, ảnh hưởng đến 65% các cảng biển loại 1-2 (26 cảng biển) và 67% các khu kinh tế của cả nước...

Vì vậy, việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông trên trục Bắc-Nam sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Hiện nay, 4 tuyến đường cao tốc đã đưa vào khai thác, tổng chiều dài 171 km gồm Pháp Vân-Cầu Giẽ (30 km), Cầu Giẽ-Ninh Bình (50 km), TPHCM-Trung Lương (40 km), TPHCM-Long Thành-Dầu Giây (51 km) đồng thời đang triển khai thi công 299 km là La Sơn-Túy Loan, Đà Nẵng-Quảng Ngãi, Bến Lức-Long Thành và Trung Lương-Mỹ Thuận. Đến hết năm 2020 sẽ hoàn thành, đưa vào khai thác 470 km.

Do đó, để thông tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông đoạn Hà Nội-TPHCM (theo quy mô tối thiểu 4 làn xe) cần tiếp tục đầu tư hoàn thành 1.372 km. Dự án giai đoạn 1 đầu tư theo quy mô tối thiểu 4 làn hạn chế và giải phóng mặt bằng theo quy mô hoàn chỉnh.

Cụ thể, đoạn Hà Nội-Vinh và Phan Thiết-Dầu Giây có nhu cầu vận tải lớn đầu tư quy mô 4 làn hoàn chỉnh, nền đường rộng tối thiểu 22 m, giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn. Đoạn Vinh-Túy Loan, Quảng Ngãi-Phan Thiết có nhu cầu vận tải thấp hơn, đầu tư quy mô 4 làn hạn chế, nền đường rộng tối thiểu 17 m, giải phóng mặt bằng theo quy mô 4 làn hoàn chỉnh.

Bộ GTVT dự kiến phân chia phương án kiến nghị thành 20 dự án thành phần, mỗi dự án thành phần có thể đảm bảo các đoạn tuyến có thể khai thác độc lập, phù hợp với khả năng huy động theo hình thức PPP có sự tham gia hỗ trợ của Nhà nước, thời gian thu phí hợp lý (nhỏ hơn 25 năm).

Cụ thể, đoạn Cao Bồ-Mai Sơn (16 km), Mai Sơn-Quốc lộ 45 (63 km), Quốc lộ 45-Nghi Sơn (43 km), Nghi Sơn-Diễn Châu (50 km), Diễn Châu-Bãi Vọt (50 km), Bãi Vọt-Hàm Nghi (34 km), Hàm Nghi-Vũng Áng (54 km), Vũng Áng-Bùng (60 km), Bùng-Vạn Ninh (55 km), Vạn Ninh-Cam Lộ (71 km), Cam Lộ-La Sơn (102 km), La Sơn-Túy Loan (66 km), Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (92 km), Hoài Nhơn-Quy Nhơn (78 km), Quy Nhơn-Tuy Hòa (100 km), Tuy Hòa-Nha Trang (115 km), Nha Trang-Phan Rang và Tháp Chàm (80 km), Phan Rang và Tháp Chàm-Bắc Bình (70 km), Bắc Bình-Phan Thiết (76 km), Phan Thiết-Dầu Giây (98 km).