TS.HOÀNG THỊ NGÂN: TĂNG CƯỜNG PHÂN QUYỀN VÀ TẠO SỰ CHỦ ĐỘNG CHO THỦ ĐÔ

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 26

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) dự kiến gồm 06 chương, 54 điều (tăng 02 chương, 27 điều so với Luật Thủ đô năm 2012). Nội dung dự thảo Luật bám sát 09 nhóm chính sách trong đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được Chính phủ thông qua để quy phạm hóa thành các cơ chế, chính sách cụ thể, mang tính đặc thù vượt trội phục vụ cho sự nghiệp xây dựng, phát triển Thủ đô của cả nước. Cụ thể: Tổ chức chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Thu hút, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển Thủ đô; Nâng cao năng lực tài chính - ngân sách và huy động nguồn lực cho phát triển của Thủ đô; Phát triển đô thị và cơ sở hạ tầng kỹ thuật, giao thông của Thủ đô; Phát triển nông nghiệp sinh thái và xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân văn minh;…

Quan tâm tới quy định về thẩm quyền của chính quyền Thành phố, TS.Hoàng Thị Ngân cho biết, việc trao những thẩm quyền vượt trội cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố là phù hợp với định hướng chính sách của Dự án Luật này. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện những quy định cụ thể, trong đó lưu ý thêm một số điểm:

TS. Hoàng Thị Ngân, nguyên Vụ trưởng, Vụ Tổ chức Hành chính nhà nước và Công vụ Văn phòng Chính phủ

Thứ nhất, theo điểm e khoản 1 Điều 10, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định trình tự giải quyết các thủ tục hành chính để thực hiện việc ủy quyền:

Việc ủy quyền ở đây bao gồm ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn từ Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội cho các tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã và thành phố thuộc thành phố Hà Nội hoặc ủy quyền việc giải quyết một số thủ tục hành chính từ các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, quận, huyện, thị xã và thành phố thuộc thành phố Hà Nội cho Ủy ban nhân dân hoặc cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp dưới.

Thủ tục để thực hiện ủy quyền bao quát nhiều vấn đề pháp lý, kể cả điều kiện, phạm vi, hậu quả của ủy quyền và cả các bảo đảm về tài chính, nguồn nhân lực và các điều kiện cần thiết khác để thực hiện các nhiệm vụ được ủy quyền. Hiện nay, Luật ban hành quyết định hành chính đang được nghiên cứu xây dựng và đặt ra nhiều vấn đề về ủy quyền.

Như vậy, nên cân nhắc quy định “Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định trình tự giải quyết các thủ tục hành chính để thực hiện việc ủy quyền” và cũng cần làm rõ phạm vi của “giải quyết các thủ tục hành chính”.

Tương tự, đề nghị làm rõ quy định về nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tại điểm a khoản 1 Điều 10 “Quyết định điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội; Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã”. Hiện tại, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng sở phù hợp với hướng dẫn của Bộ quản lý ngành, lĩnh vực (Điều 12 Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04 tháng 04 năm 2014 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, đã sửa đổi). Như vậy, nên quy định nội dung của “điều chỉnh” tại khoản này. Tương tự như vậy với các quy định khác, như điểm b khoản 1 Điều 14.

Thứ hai, điểm a khoản 5 Điều 24 Dự thảo Luật giao Ủy ban nhân dân thành phố quy định các tiêu chí về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình, phương pháp giảng dạy và dịch vụ giáo dục của cơ sở giáo dục chất lượng cao, cơ sở giáo dục có nhiều cấp học. Nên làm rõ phạm vi “dịch vụ giáo dục” và lưu ý đây là vấn đề liên quan đến quyền của cá nhân và chứa đựng các thủ tục hành chính.

Xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại"

Thứ ba, về thẩm quyền của Hội đồng nhân dân thành phố trong việc quyết định mô hình các cơ quan chuyên môn, bộ máy giúp việc, điểm a khoản 1 Điều 9 Dự thảo Luật quy định: Quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức hành chính đặc thù thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, quận, huyện, thị xã khi bảo đảm tiêu chí thành lập theo quy định, không chồng chéo, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trên địa bàn.

Theo tinh thần tăng cường phân quyền và tạo sự chủ động cho Thành phố, có thể trao quyền cho Hội đồng nhân dân thành phố quyết định thành lập các cơ quan chuyên môn đặc thù như về lĩnh vực an toàn thực phẩm; quản lý trật tự xây dựng tại các quận, huyện, thị xã… nhưng vẫn nên xác định phạm vi các tổ chức hành chính đặc thù và lường trước tình huống chưa có tiêu chí thành lập loại tổ chức này.

Ngoài ra, liên quan đến quy định về chế độ công vụ, TS. Hoàng Thị Ngân đề nghị cân nhắc cách thể hiện Khoản 1 Điều 16, nhất là đoạn đầu như sau: “Chế độ công vụ, công chức đối với cán bộ, công chức trong cơ quan, tổ chức các cấp của Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội các cấp ở thành phố Hà Nội được thực hiện như sau:

a) Cán bộ được bầu cử, phê chuẩn giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ được quản lý thống nhất từ cấp xã đến cấp thành phố;

b) Công chức được tuyển dụng, sử dụng, quản lý theo tiêu chuẩn chung từ cấp xã đến cấp thành phố;

c) Cán bộ làm việc trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội ở cấp thành phố, cấp huyện, cấp xã khi thôi đảm nhiệm chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ mà đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo yêu cầu vị trí việc làm của chức danh công chức thì được tiếp nhận vào công chức.”

Tại đây, nên làm rõ cách hiểu, nguyên tắc và cách thức vận hành của chế độ quản lý thống nhất từ cấp xã đến cấp thành phố, tuyển dụng, sử dụng, quản lý theo tiêu chuẩn chung từ cấp xã đến cấp thành phố.

Về khoản c: nếu cán bộ làm việc trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội ở cấp thành phố, cấp huyện, cấp xã khi thôi đảm nhiệm chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ mà đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện để được tuyển dụng theo phương thức tiếp nhận vào công chức theo quy định chung thì không cần điểm c. Nếu tiếp nhận đương nhiên thì nên xác định thẩm quyền, cách thức thực hiện và nhóm công chức thuộc loại này (công chức của các cơ quan nhà nước hay của Thành phố Hà Nội).

Cũng theo TS.Hoàng Thị Ngân, việc giao Chính phủ quy định chi tiết những vấn đề lớn, còn bỏ ngỏ về chính sách như tại Điều 16 nên cân nhắc thêm (Người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc thành phố Hà Nội được ký hợp đồng hành chính có thời hạn với người đáp ứng các điều kiện chuyên môn, nghiệp vụ theo vị trí việc làm), trong khi Luật chưa giới hạn phạm vi của hợp đồng, tính chất, nguồn kinh phí, giải quyết tranh chấp về hợp đồng…/.

Lê Anh - Ngọc Thúy