Trước thềm năm mới, nghĩ về công cuộc đổi mới

Mới cuối tháng Chạp mà mưa bụi, mưa bay đã giăng khắp đất trời. Một thứ mưa phùn như bụi nước li ti thật đặc trưng của tiết xuân xứ Bắc. Bất giác tôi nhớ câu thơ của Triệu Sở: “Hoàng mai thời tiết gia gia vũ”. Vâng! vào lúc hoa mai, hoa đào nở thì mọi nơi, mọi nhà đều có mưa Xuân - Mọi nhà đều có Tết.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh cắt băng khánh thành cầu Như Nguyệt (giai đoạn 2).

Đi trên khắp phố phường Thủ đô Hà Nội, Huế, Đà Nẵng TP Hồ Chí Minh hay bất cứ thành phố, thị xã, thị trấn, thị tứ hay làng quê nào trên đất Việt hôm nay cũng dễ dàng nhận thấy những công trình xây dựng của nhà nước, của nhân dân đang hối hả thi công kịp bước vào hoàn thiện toàn bộ hoặc từng phần theo kế hoạch trước thềm năm mới. Những tin vui khánh thành cầu Á Lữ - Bắc Giang, nút giao cầu Đồng Sơn, đường bộ cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ, Cầu Mỹ Thuận 2 và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ cùng hàng ngàn công trình khắp cả nước làm nức lòng người chào đón mùa Xuân mới.

Mùa Xuân của đất trời, mùa Xuân trở về trong lòng mỗi người. Công cuộc Đổi mới thật là phép màu kỳ diệu mà Đảng đã đem đến cho toàn dân ta. Diện mạo đất nước, quê hương như thay đổi từng ngày khiến nhiều người chỉ vài tháng trở lại nơi cũ phải ngỡ ngàng chứ không nói những người đi xa lâu ngày hay bà con Việt kiều trở về quê hương phải ngạc nhiên, xúc động với những đổi thay khó tưởng tượng trên dải đất Việt thân thương trên bờ biển Đông đầy nắng gió với những bãi biển đẹp hàng đầu thế giới…

Thấp thoáng đâu đó chưa xa, trong ký ức vẫn còn những cửa hàng lương thực, thực phẩm, bến xe, bến tầu, nhà ga, cửa hàng bách hóa với những ô tay vịn, khoang xếp hàng khung sắt dài thườn thượt. Xếp hàng đi mua hàng, bất kể đó là thứ gì gần như đã trở thành biểu tượng không thể phai mờ trong tiềm thức nhiều người. Trong hốc tủ, trong va-li nhiều nhà còn lưu giữ những sổ mua lương thực, tem phiếu các loại như một kỷ vật của một thời “bao cấp” mà lũ trẻ thời nay không thể hiểu nổi công dụng. Mỗi nhà có vài chiếc xe đạp cọc cạch luôn trong trạng thái thiếu phụ tùng thay thế. Những chiếc lốp xe vỡ nát, chằng buộc, băng bó bằng đủ thứ dây khác nhau được coi là sáng tạo, tiết kiệm của một thời... cũng đã thực sự đi vào dĩ vãng. Người giàu trí tưởng tượng nhất cũng khó tin ngày hôm nay ô tô thương hiệu Việt đã lăn bánh trên đất châu Âu, châu Mỹ - nơi có lịch sử phát triển công nghiệp xe hơi trước ta cả trăm năm. Mới đấy mà đã hơn 35 năm chúng ta Đổi mới. Đất nước ta - Dân tộc ta vừa đi qua một chặng đường đầy gian nan, thử thách mà không phải ai cũng ý thức được một cách đầy đủ.

Mùa Xuân của đất trời, mùa Xuân trở về trong lòng mỗi người. Công cuộc Đổi mới thật là phép màu kỳ diệu mà Đảng đã đem đến cho toàn dân ta. Diện mạo đất nước, quê hương thay đổi từng ngày.

Sau Đại thắng mùa Xuân 1975, trong không khí phấn khởi, lạc quan mừng chiến thắng, tưởng chừng chúng ta đi lên xây dựng CNXH đầy thuận lợi trong một sớm một chiều, thực ra đất nước đang bước vào thời kỳ khó khăn nhất ít ai ngờ tới. Chúng ta phải đối diện với những tổn thất, những mất mát không thể bù đắp được về vật chất và tinh thần sau 30 năm chiến tranh khốc liệt. Chúng ta phải thực hiện hai cuộc chiến tranh biên giới bảo vệ Tổ quốc và tiếp đó là 10 năm giúp bạn khỏi họa diệt chủng. Chúng ta phải đối phó với những thiên tai, bão lụt, hạn hán, mất mùa ở nhiều vùng đất nước. Chúng ta bị cắt nguồn viện trợ to lớn, thường xuyên từ mấy chục năm đáng lẽ cần được tăng thêm để nhanh chóng khôi phục kinh tế sau mấy chục năm binh đao khói lửa. Chúng ta bị kìm hãm bởi chính mình trong sự trì trệ, bảo thủ của cơ chế quan liêu bao cấp thời chiến không còn phù hợp và sự thiếu hiểu biết về tư duy kinh tế. Hơn nữa chúng ta tiếp tục bị các thế lực thù địch “phá hoại nhiều mặt”, “cấm vận”, “bao vây kinh tế”.

Tất cả những điều đó dẫn đến hậu quả: Khủng hoảng kinh tế, lạm phát tiền tệ, đời sống của nhân dân gặp nhiều khó khăn, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi. Hy vọng lạc quan thiếu cơ sở khoa học về cuộc sống sung túc sau hòa bình của nhiều người đã gặp phải một quy luật mà bất cứ quốc gia nào cũng phải chấp nhận sau chiến tranh. Niềm tin vào Đảng, vào CNXH ít nhiều đã bị lung lay trong không ít cán bộ, đảng viên và nhân dân. Công cuộc Đổi mới vừa phát động, mới khởi nhịp được vài năm chưa kịp nhìn thấy những kết quả rõ ràng thì hệ thống các nước XHCN ở Đông Âu và Liên Xô tan vỡ. Nếu trước đây chúng ta vẫn coi Liên bang Xô Viết là thành trì của hòa bình, của XHCN, quan hệ với Liên Xô là “hòn đá tảng” đến khi thành trì đổ vỡ, đá tảng tan biến thì khủng hoảng mất niềm tin trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng là điều không thể tránh khỏi. Ngay trong Đảng cũng có kẻ nhân danh dân chủ, đổi mới phủ nhận quá khứ, đòi đa nguyên đa đảng, kích động chia rẽ Đảng với Nhà nước và Nhân dân.

Trước tình hình đó, Đảng ta khẳng định: Lúc này xây dựng kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng và có ý nghĩa sống còn với chế độ ta. Sự nghiệp Đổi mới của Đảng, từ Chỉ thị 100 của Ban Bí thư¬ và sau đó là Nghị quyết 10 của Bộ Chính Trị, chủ trương giao đất, giao rừng cho hộ nông dân sản xuất kinh doanh đến chính sách kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường theo định hướng XHCN có sự quản lý của Nhà nước đã thực sự đưa nền kinh tế đất nước phát triển mạnh. Từ chỗ gạo không đủ ăn, phải mua, phải nhập, phải xin viện trợ đến lúc chúng ta tự túc, đủ ăn rồi có thừa gạo để xuất khẩu và trở thành nước xuất khẩu gạo tốp đầu thế giới. Nhiều năm qua, thiên tai, hạn hán, lũ lụt xảy ra khắp đất nước nhưng sản lượng lương thực vẫn tăng vượt kế hoạch hàng triệu tấn. Thậm chí các năm 2022, 2023 liên tiếp gạo Việt Nam được các nước bầu chọn là gạo ngon nhất thế giới, nhờ đó giá trị thương phẩm của hạt gạo cũng tăng lên nhiều.

Sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ở thị xã Việt Yên.

Từ chỗ hàng tiêu dùng luôn luôn thiếu thốn, nhu yếu phẩm được gắn thêm cụm từ “cấp bách thiết yếu” đến nay hàng tiêu dùng trong nước ngày càng đa dạng, chủng loại phong phú, mẫu mã đẹp, chất lượng ngày càng cao, giá thành hạ, thỏa mãn nhu cầu người tiêu dùng trong cả nước. Nhiều mặt hàng công nghiệp và gia dụng đã cạnh tranh ngang ngửa với hàng ngoại nhập, thậm chí “bá chiếm thương trường”. Thu nhập bình quân của người dân ngày một nâng cao, chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của đại đa số nhân dân được cải thiện. Quan niệm của người dân nói chung trong xu thế ỷ lại, trông chờ Nhà nước bao cấp mọi thứ như trước đây gần như đã hoàn toàn biến mất. Hơn 10 năm nay, người dân Việt cả trong và ngoài nước đã quen thuộc với khẩu ngữ: “Người Việt Nam ưu tiên dùng Hàng Việt Nam”. Hàng hóa Việt Nam hiện diện trên tủ kính, quầy hàng các siêu thị khắp khắp các nước Á, Âu, Mỹ, Úc… Nhiều người Việt đi công tác nước ngoài cũng như bà con Việt kiều về nước mang theo các hàng hóa đẹp, chất lượng cao mua ở các nước về dùng hoặc tặng người thân khi mở ra mới biết đó là hàng “Made in Viet Nam”.

Ngay ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa không khí lao động sản xuất cũng hết sức sôi động. Làng làng, nhà nhà, nông dân hăng hái làm kinh tế gia đình. Ý thức làm giàu chính đáng của người dân được khuyến khích và giúp đỡ. Nhiều thanh niên trẻ chưa xây dựng gia đình đã quyết tâm lập nghiệp. Nhiều cán bộ mặt trận, phụ nữ, cựu chiến binh già… cũng hăng hái đi đầu, cùng động viên con cháu tự lực lao động sản xuất để làm giàu cho mình và cho đất nước. Các Nghị quyết của Đảng “Tiếp tục đổi mới, phát triển kinh tế xã hội nông thôn”, “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh” góp phần làm cho diện mạo làng quê ngày càng đổi thay. Các chương trình cho nông dân vay vốn phát triển kinh tế gia đình, nuôi trồng cây, con đặc sản, quỹ “xóa đói giảm nghèo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư”, Cuộc vận động “Vì người nghèo”, “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ giữ nước”... được nhân dân cả nước nhiệt liệt hưởng ứng.

Thực hiện công cuộc Đổi mới và hội nhập quốc tế, từ “Việt Nam muốn là bạn với tất cả các nước trong cộng đồng thế giới” (NQĐH Đảng VII, 1991) đến “Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế” (NQĐH Đảng IX, 2001) đến nay tình hình kinh tế - xã hội nước ta đã có những chuyển biến rất tích cực. Cấu trúc của nền kinh tế đã có nhiều thay đổi theo hướng năng động và đa dạng hơn. Đã khắc phục được những trì trệ, suy thoái, đạt được mức tăng trưởng cao, liên tục và tương đối toàn diện, thực hiện vượt mức các chỉ tiêu chủ yếu của các kế hoạch 5 năm và từng năm liên tục từ năm 1991 đến 2023, Việt Nam là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định nhất khu vực, châu lục cũng như thế giới.

Kinh tế nông, lâm, công nghiệp, thủy sản, du lịch… đã có bước tăng trưởng, phát triển đáng khích lệ. Nhiều khu công nghiệp tập trung đến các mô hình trang trại vườn rừng, vườn đồi, đầm phá, bãi cát, bãi bồi, khu du lịch sinh thái… được hình thành và phát triển. Nhiều điển hình sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao trên tất cả các lĩnh vực đã xuất hiện ở khắp các địa phương, vùng miền trong cả nước. Phong trào phủ xanh đất trống đồi núi trọc, cải tạo vườn tạp để trồng cây ăn quả, nuôi tôm trong rừng ngập mặn, nuôi tôm trên cát, cá lồng, cá bè trên sông, trên biển... đã mở rộng và hình thành những vùng chuyên canh cây, con đặc sản, khu du lịch có giá trị mở ra hướng sản xuất kinh doanh mới có nhiều triển vọng.

Một số sản phẩm nông, lâm, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp của các địa phương cũng đã có mặt trên thị trường trong và ngoài nước, bước đầu có sức cạnh tranh trên thị trường, giữ được tín nhiệm với bạn hàng xa gần. Còn nhớ khi mới bước vào Đổi mới, bình quân thu nhập đầu người của Việt Nam chỉ đạt khoảng 100 USD/người/năm, năm 2008 đạt 1.024 USD/người/năm đến năm 2023 này ước tính đạt xấp xỉ hơn 4.250 USD/người/năm. Như thế, trong vòng hơn 35 năm bình quân thu nhập đầu người của Việt Nam gấp hơn 40 lần có thể khẳng định là điều kỳ diệu.

Khách hàng mua sắm tại Siêu thị Coop.mart (TP Bắc Giang).

Tôi có anh bạn Việt Kiều ở nước ngoài về nước tìm hiểu thị trường với ý định làm ăn lâu dài. Khi nghe thống kê bình quân thu nhập đầu người mới đạt 4.250 USD/năm anh tỏ ý nghi ngờ. Sau một tháng tìm hiểu thực tế về thu nhập, mức thuế phải đóng, giá cả thị trường, điều kiện nhà ở, giao thông, y tế, giáo dục, dịch vụ... anh tuyên bố cách tính của anh theo giá trị sức mua tương đương thực tế của đồng tiền, mức sống bình quân của người Việt Nam tương đương với thu nhập 20.000 - 25.000 USD/người/năm tại nước sở tại anh đang ở. Với tốc độ phát triển kinh tế như hiện nay chỉ trong vòng 10 năm nữa Việt Nam sẽ thực sự trở thành một con rồng mới ở châu Á. Chẳng biết những tính toán và dự đoán của anh bạn tôi chính xác đến đâu nhưng những thành tựu mọi mặt của công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo là điều không thể nghi ngờ.

Nguyện vọng tha thiết của đại đa số nhân dân là mong muốn đất nước ổn định và ngày càng phát triển. Đảng ta tiếp tục Đổi mới nâng cao bản lĩnh và năng lực lãnh đạo công cuộc Đổi mới, kiên quyết phòng chống tham nhũng, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân, vững vàng đưa đất nước vươn tới phồn vinh hạnh phúc, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

Còn nhớ, những năm xưa mỗi khi Trung ương họp, Quốc hội họp là giá cả hàng hóa ở các chợ lại tăng lên vùn vụt. Mấy năm nay Đại hội Đảng rồi Quốc hội họp, các bà bán hàng ở chợ Đồng Xuân, chợ Đông Ba, chợ Bến Thành và cả các chợ quê cũng bàn tán sôi nổi từ Luật Đầu tư nước ngoài đến chuyện các đại biểu chất vấn trực tiếp tại Hội trường được truyền trực tiếp cho toàn dân theo dõi cũng như Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ quyết tâm chống tham nhũng ra sao cứ như các bà cùng dự họp vậy.

Những thành tựu chúng ta đạt được trên các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, quốc phòng, an ninh là kết quả hàng chục năm kiên trì thực hiện đường lối Đổi mới và hội nhập quốc tế đúng đắn với các chủ trương hợp lòng dân, các nghị quyết Trung ương được triển khai kịp thời đã tạo nền tảng tư tưởng vững chắc cho cán bộ, đảng viên yên tâm phấn khởi cống hiến sức lực, trí tuệ của mình vào công cuộc Đổi mới; cho các tầng lớp nhân dân các địa phương, ngành nghề có mọi điều kiện, khả năng thuận lợi nhất vào sản xuất kinh doanh làm giàu cho mình và cho đất nước.

Nguyện vọng tha thiết của đại đa số nhân dân là mong muốn đất nước ổn định và ngày càng phát triển. Đảng ta tiếp tục Đổi mới nâng cao bản lĩnh và năng lực lãnh đạo công cuộc Đổi mới, kiên quyết phòng chống tham nhũng, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân, vững vàng đưa đất nước vươn tới phồn vinh hạnh phúc, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Miên man trong dòng suy nghĩ chợt nhận thấy những hạt mưa phùn li ti giăng mắc khắp không gian, khắp đất trời mang lại cảm giác thật thư thái, dễ chịu. Đúng là mùa Xuân đang về. Bất giác tôi nhớ lại lời Hồ Chủ tịch năm nào: "Tết này mới thực Tết Dân Ta".

Nguyễn Tuấn Anh