TỔNG THUẬT: Phiên Khai mạc diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022

Đây là Diễn đàn thường niên lần thứ hai được tổ chức trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV với sự đồng chủ trì của Ủy ban Kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Đây cũng là lần đầu tiên Diễn đàn có sự tham dự trực tiếp của Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và hơn 400 đại biểu trong nước và quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các đại biểu dự Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022. Ảnh: Lâm Hiển

Tham dự phiên khai mạc Diễn đàn có: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Nước Võ Thị Ánh Xuân; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh.

Cùng dự còn có: Lãnh đạo các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch Nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng lý luận Trung ương; Lãnh đạo các địa phương; Trưởng đại diện Quỹ tiền tệ quốc tế tại Việt Nam và Lào Francois Painchaud; Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Andrea Coppla; Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển Châu Á tại Việt Nam Andrew Jeffries; Chuyên gia Kinh tế Cao cấp của Tổ chức Liên Hiệp quốc tại Việt Nam Jonathan Pincus; Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam Ingrid Christensen; Quyền Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam Socorro Escalante; Đại sứ Singapore tại Việt Nam Jaya Ratnam; Đại sứ Vương quốc Campuchia tại Việt Nam Chay Navuth; Đại sứ Myama tại Việt Nam Kyaw Soe Win; Đại sứ Indonesia tại Việt Nam Denny Abdi; đại diện sứ quán Hoa Kỳ, Nga, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Anh, Thái Lan, Philipines, Lào tại Việt Nam; đại diện các phòng công nghiệp thương mại Hoa Kỳ, Châu Âu, Đức, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam, đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN khu vực ASEAN; đại diện Lãnh đạo một số Tập đoàn kinh tế, các doanh nhân, lãnh đạo các hội, hiệp hội; các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Diễn đàn thu hút sự tham dự, đưa tin của khoảng 200 phóng viên, biên tập, kỹ thuật viên của các cơ quan thông tấn báo chí trong nước và 6 hãng tin quốc tế, được livestream trên các nền tảng số, mạng xã hội... Đặc biệt, Diễn đàn được kết nối trực tuyến với 6 học viện, trường đại học, là cơ hội để sinh viên trau dồi thêm khả năng học tập, nghiên cứu và hiểu biết về những vấn đề quan trọng của đất nước.

Đề xuất giải pháp cụ thể, thiết thực và khả thi

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia, mọi quyết sách của Quốc hội đều phải sát hợp với thực tiễn Việt Nam và bối cảnh quốc tế, phải dựa trên cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và luận cứ khoa học vững chắc. Các Diễn đàn kinh tế Mùa xuân, Mùa thu của Quốc hội Khóa XII, XIII và Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 của Quốc hội Khóa XV là phương thức rất quan trọng để huy động và phát huy rộng rãi trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội, Nhân dân, cử tri, các chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong và ngoài nước đóng góp vào các quyết sách của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ Phát biểu khai mạc Diễn đàn. Ảnh: Lâm Hiển

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu, nhất là do kinh tế nước ta có độ mở rất lớn và tình hình thế giới, khu vực luôn có biến động bất thường, khó dự báo. Bài học thực tiễn qua hơn 35 năm đổi mới, kể cả trong những giai đoạn khó khăn, thử thách khắc nghiệt như trong 2 năm qua có thể nói rằng bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô như là yếu tố “bất biến’’ để ứng với “vạn biến’’ của tình hình kinh tế quốc tế”. Vì thế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cân nhắc, quyết định lựa chọn vấn đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững" làm chủ đề cho Diễn đàn năm 2022 và điều chỉnh tên gọi là Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022 để bảo đảm tính toàn diện và sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Để đạt được các mục tiêu của Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận 4 nhóm nội dung chính:

Một là, phân tích, đánh giá, làm rõ thực trạng, bối cảnh tình hình kinh tế, tài chính, tiền tệ khu vực, thế giới; dự báo xu hướng trung hạn, dài hạn; phân tích, đánh giá những tác động, cơ hội và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm 2022, 2023 và giai đoạn tiếp theo.

Hai là, phân tích, đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng kinh tế - xã hội, nhất là tình hình kinh tế vĩ mô, năng lực chống chịu của nền kinh tế Việt Nam, dự báo cho cả năm 2022, 2023; chỉ rõ các thành tựu, kết quả đã đạt được và cảnh báo những rủi ro bất ổn vĩ mô và bất ổn tài chính cả ở khu vực kinh tế thực (tăng trưởng kinh tế và lạm phát khu vực doanh nghiệp phi tài chính, thị trường bất động sản), khu vực kinh tế đối ngoại (tỷ giá, cán cân vãng lai, dự trữ ngoại hối), khu vực tài chính tiền tệ (quy mô và cấu trúc các thị trường tài chính, ngân hàng, thị trường chứng khoán, thị trường bảo hiểm) và rủi ro, bất ổn trong chính sách tài khóa (quy mô, cơ cấu nợ công, cân đối ngân sách nhà nước...).

Ba là, tình hình triển khai và kết quả thực hiện chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/NQ/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ; việc thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ và phối hợp chính tài khóa với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác.

Bốn là, kinh nghiệm quốc tế và đề xuất chính sách cho Việt Nam trong củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường năng lực chống chịu và tự cường của nền kinh tế, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong năm 2023 và định hướng cho cả nhiệm kỳ 2021-2025. Các kiến nghị, đề xuất cụ thể đối với Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong hoạch định và tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật, thể chế, chính sách của Nhà nước.

Quang cảnh Diễn đàn. Ảnh: Lâm Hiển

Lưu ý thời lượng của Diễn đàn chỉ diễn ra trong 1 ngày, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các diễn giả và đại biểu tham gia trao đổi, thảo luận thật ngắn gọn, tập trung, đi thẳng vào các nội dung cốt lõi và trọng tâm, đề xuất những giải pháp cụ thể, thiết thực và khả thi. Căn cứ các đề xuất, kiến nghị và giải pháp, ngay sau khi kết thúc Diễn đàn, Ban Tổ chức Diễn đàn sẽ xây dựng Báo cáo tổng thuật gửi tới Quốc hội, Chính phủ, các Ban, Bộ, ngành và địa phương để phục vụ kịp thời Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội Khóa XV và công tác hoạch định, thực hiện chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Ổn định kinh tế vĩ mô, ứng phó chủ động, linh hoạt là chìa khóa để “lội ngược dòng”

Phát biểu đề dẫn, gợi ý một số nội dung của Diễn đàn, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, Diễn đàn Kinh tế - Xã hội của Quốc hội năm 2022 với chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” là một sự lựa chọn rất cần thiết vào thời điểm này để các nhà lập pháp, các nhà hoạch định chính sách cùng các chuyên gia trong và ngoài nước thảo luận, trao đổi tìm kiếm các giải pháp tiếp tục duy trì ổn định, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Phân tích tình hình thế giới và trong nước, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng chỉ ra điều hết sức đặc biệt là, “ngược dòng bên ngoài, kinh tế Việt Nam đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của thời kỳ đại dịch Covid - 19 bùng phát mạnh và trong gần 9 tháng qua duy trì được đà tăng trưởng rất khả quan, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát có hiệu quả lạm phát, về cơ bản bảo đảm được các cân đối lớn và được dự báo có mức tăng trưởng lạc quan trong năm 2022”. Tuy nhiên, ông cũng chỉ rõ, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan. Trước những biến động khó lường cả về kinh tế, chính trị, xã hội của thế giới, nếu không có sự chuẩn bị để ứng phó kịp thời, tăng trưởng kinh tế Việt Nam có nguy cơ gặp nhiều khó khăn như đã diễn ra cách đây hơn 10 năm, sau khi nổ ra cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu.

“Các động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế đang chịu áp lực rất lớn từ bên ngoài”. Nhấn mạnh điều này, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, ổn định kinh tế vĩ mô đồng thời ứng phó chủ động, linh hoạt với sự thay đổi nhanh chóng là chìa khóa để nền kinh tế Việt Nam tiếp tục “lội ngược dòng” thành công và duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều biến động. Thực tiễn trước đây đã chứng tỏ rằng, chỉ khi các chỉ số vĩ mô được giữ ổn định, nền kinh tế mới hội đủ năng lực chống chịu, có dư địa để chủ động ứng phó có hiệu quả với các diễn biến bất ngờ và phục hồi nhanh chóng sau các biến động đó.

Nhìn ở góc độ tổng thể với tầm bao quát dài hạn hơn, theo GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô không chỉ nằm ở chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ hay quản lý, điều tiết giá cả mà còn nằm ở việc tháo gỡ những điểm nghẽn để nền kinh tế vận hành thông suốt, các doanh nghiệp tự tin đưa ra các quyết định kinh doanh và đầu tư, khơi thông dòng chảy trên thị trường và khai thác có hiệu quả mọi nguồn lực trong xã hội.

“Tôi muốn nhấn mạnh rằng, gỉai phóng các nguồn lực và mở rộng các động lực tăng trưởng trong nước cần trở thành cách tiếp cận mới để củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế bền vững trong bối cảnh thế giới đang biến động nhanh chóng, có nhiều tác động tiêu cực”, GS. TS Nguyễn Xuân Thắng nói. Đồng thời nhấn mạnh 3 nội dung gồm:

Một là, tiếp tục cải cách thể chế, tập trung vào các giải pháp đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện khung khổ thể chế, pháp luật về quản lý đất đai và thị trường bất động sản, đặc biệt trong công tác đấu giá đất và phát triển thị trường quyền sử dụng đất để khai thác có hiệu quả nhất một trong những nguồn lực quan trọng của nền kinh tế.

Hai là, cắt giảm thủ tục hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt tốt các cơ hội mà hội nhập đang mang lại cho Việt Nam, khôi phục và mở rộng hoạt động sau đại dịch. Triển khai có hiệu quả gói phục hồi kinh tế-xã hội, tập trung vào các lĩnh vực cấp bách và có khả năng hấp thụ tốt nhất, như chi cho đầu tư hạ tầng đã hoàn thành cơ bản các thủ tục, nhất là các dự án có tính liên vùng, các chương trình trợ cấp, hỗ trợ người lao động.

Ba là, khơi thông các điểm nghẽn, tạo điều kiện cho các địa phương, các ngành kinh tế và các doanh nghiệp phát triển. Đẩy nhanh việc hoàn thiện và triển khai các quy hoạch. Tăng cường liên kết vùng để tạo sự đồng bộ và mở ra một không gian mới, động lực mới cho sự phát triển vùng, các địa phương trong vùng và nền kinh tế quốc gia. Đặc biệt, ưu tiên tháo gỡ các điểm nghẽn trong phát triển Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hai đầu tàu kinh tế của cả nước gắn liền với các vùng xung quanh như: Vùng Thủ đô Hà Nội - Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ - Vùng đồng bằng sông Hồng và Vùng TP. Hồ Chí Minh – Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Đông Nam Bộ. Chú trọng một số đột phá phát triển như các tuyến hành lang kinh tế dọc các trục giao thông, tuyến cao tốc, các khu kinh tế cửa khẩu… Tháo gỡ những điểm nghẽn về thủ tục, quy định để các địa phương có thể sớm triển khai, hoàn thành các dự án trọng điểm như sân bay, cảng biển, tuyến giao thông huyết mạch và các công trình hạ tầng quan trọng khác… để đẩy mạnh thu hút đầu tư.

Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội; đồng thời tạo tiền đề bước sang năm bản lề 2023 để "bứt phá" thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 và Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Tại Diễn đàn này, bám sát phát biểu chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội, GS. TS Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu và các nhà khoa học tập trung thảo luận, có nhiều đóng góp ý kiến quý báu để giúp nền kinh tế Việt Nam ứng phó tốt với những thay đổi đang diễn ra rất nhanh, bảo đảm ổn định vĩ mô, tìm ra những động lực và nguồn lực mới để phát triển nhanh và bền vững trong năm 2022 và những năm tiếp theo.

Báo Đại biểu Nhân dân tường thuật trực tiếp Phiên khai mạc của Diễn đàn và các Phiên thảo luận tại Diễn đàn trên website: daibieunhandan.vn. Ngoài ra, các Phiên thảo luận tại Diễn đàn cũng được livestream trên Fanpage Báo Đại biểu Nhân dân. Trân trọng mời độc giả theo dõi.

ĐBND