Tòa án Tối cao Philippines kêu gọi nối lại tuần tra chung với Mỹ ở Biển Đông

Vài ngày sau khi Philippines chính thức tuyên bố ngừng các cuộc tập trận và tuần tra chung với Mỹ trên Biển Đông, Thẩm phán cấp cao Carpio đã lên tiếng kêu gọi Tổng thống Rodrigo Duterte nên thấy vai trò quan trọng của Mỹ ở Biển Đông, đồng thời hối thúc chính phủ nối lại các hoạt động tuần tra chung ở vùng biển đang có tranh chấp chủ quyền này. Phóng viên AP dẫn lời Thẩm phán Carpio nói tại buỗi lễ kết thúc cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Philippines rằng, “chỉ có duy nhất một cường quốc trên trái đất này có thể ngăn cản được Trung Quốc khỏi xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta, đó chính là Mỹ”.

Ông Carpio là khách mời danh dự trong buổi lễ kết thúc cuộc tập trận chung bắn đạn thật có tên Phiblex giữa Mỹ và Philippines ở thị trấn Capas, tỉnh Tarlac, phía Bắc Manila, Philippines từ ngày 4/10. Cuối tháng trước, Duterte đã tuyên bố cuộc tập trận chung này sẽ là cuộc tập trận Mỹ - Philippines cuối cùng. Hôm 7/10, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana chính thức thông báo: Philippines sẽ ngưng kế hoạch tuần tra và tập trận chung với Mỹ trên Biển Đông.

Lính Philippines và Mỹ trong cuộc tập trận Phiblex bắn đạn thật ở thị trấn Capas ngày 10/10 (Ảnh: AP).

Được biết, ngày 10/10, Đại úy Ryan Lacuesta - người phát ngôn Lực lượng Lính thủy đánh bộ Philippines, cho biết rắng hai bên đã nhất trí kết thúc cuộc tập trận vào ngày 11/10, sớm hơn một ngày so với kế hoạch. Lý do được đưa ra là toàn bộ các nội dung tập trận chính đã hoàn thành. Cuộc tập trận được tiến hành tại một số khu vực trên đảo Luzon và tỉnh Palawan của Philippines, với sự tham gia của tổng cộng khoảng 2.000 lính Philippines và Mỹ.

Cũng theo AP, cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh ông Duterte gần đây tuyên bố Phiblex là cuộc tập trận chung đầu tiên, và có lẽ sẽ là cuối cùng giữa 2 đồng minh trong nhiệm kỳ 6 năm của ông (sẽ kết thúc vào tháng 6/2022). Duterte cũng tuyên bố sẽ xem xét lại Hiệp định Hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) được 2 nước ký kết vào năm 2014. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng Manila không cắt đứt quan hệ với Washington, mà đang theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập.

Hàng năm, Mỹ và Philippines tiến hành 3 cuộc tập trận chung lớn và 28 cuộc trao đổi huấn luyện nhỏ. Theo các nhà phân tích, điều đó là cần thiết để giúp Philippines giữ vững chủ quyền vùng lãnh hải theo Công ước của Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOC) ký năm 1982. Vả lại, xưa nay Mỹ - Philippines vốn là đồng minh thân cận với nhau. Vì thế, sau phán quyết của Tòa án Tối cao, chưa chắc ông Duterte sẽ thực hiện đúng tuyên bố của mình là “sẽ chấm dứt các cuộc tập trận chung với Mỹ”.

Kim Thoa (Theo AP, 10/2016)