Thổ Nhĩ Kỳ muốn đẩy nhanh quá trình chuyển đổi đô thị ở Istanbul

Một góc thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ. Nguồn: Getty images

Theo Daily Sabad, Bộ Môi trường, đô thị hóa và biến đổi khí hậu phối hợp với Đảng Công lý và phát triển (Đảng AK) cầm quyền đã bắt tay vào xây dựng đề xuất lập pháp này. Nó dự kiến sẽ được hoàn thiện trong những ngày tới và sau đó được trình bày trong chương trình nghị sự của Quốc hội. Việc thông qua dự luật nói trên dự kiến sẽ thay đổi cuộc chơi cho Istanbul, thúc đẩy đáng kể quá trình chuyển đổi đô thị của thành phố này.

Giải quyết các thách thức về phân vùng

Một trong những vấn đề chính gây khó khăn cho một số quận ở Istanbul là việc phân vùng không phù hợp, dẫn đến việc các tòa nhà được xây dựng ở những khu vực ban đầu được chỉ định làm trường học, nhà thi đấu thể thao và công viên. Điều đáng kinh ngạc là gần 10% tòa nhà ở các quận của Istanbul rơi vào khu vực quy hoạch hạn chế này.

Các khu vực quy hoạch hạn chế đã đặt ra thách thức đặc biệt cho việc chuyển đổi đô thị. Do bị hạn chế quy hoạch, các công trình chống động đất không thể thay thế các tòa nhà có cấu trúc không vững chắc hiện có. Hơn nữa, cư dân trong các công trình này không thể xin được giấy phép tái thiết, dẫn đến việc họ trở nên do dự khi tham gia vào các sáng kiến chuyển đổi đô thị rộng hơn.

Theo luật mới, trọng tâm chính là giải quyết những thách thức về quy hoạch này. Chủ sở hữu bất động sản trong các khu vực quy hoạch hạn chế sẽ được cung cấp các căn hộ dân cư trong khu vực dành riêng với một khoản phí danh nghĩa. Ngoài ra, người dân sẽ được hưởng lợi từ lãi suất thấp và các phương án trả góp thuận lợi khi chọn chuyển đến khu vực dành riêng.

Điều quan trọng là trong các khu vực hạn chế, các tòa nhà bị phá hủy sẽ không được thay thế. Thay vào đó, những khu vực này sẽ được tái sử dụng cho mục đích sử dụng đã được chỉ định hoặc chuyển thành không gian xanh và công viên. Cách làm này không chỉ nâng cao tính an toàn mà còn góp phần giảm bớt tình trạng ùn tắc của thành phố.

Ra quyết định hợp lý

Hiện tại, các quy định chuyển đổi đô thị không gây ra vấn đề gì trong giai đoạn phá dỡ các tòa nhà có rủi ro. Vấn đề nảy sinh khi xây dựng các tòa nhà mới thay cho những tòa nhà đã bị phá hủy. Ví dụ, để được chính quyền thành phố phê duyệt giấy phép xây dựng tòa nhà mới cần phải có sự đồng ý và chữ ký của tất cả chủ sở hữu tài sản. Khi không thể đạt được sự đồng thuận, quá trình này sẽ kéo dài.

Để vượt qua rào cản này, luật pháp đang dự tính đưa ra yêu cầu về đa số 2/3 ở mỗi giai đoạn chuyển đổi đô thị. Ban đầu, đa số đơn giản đã được xem xét, nhưng nó được coi là có khả năng xung đột với quyền tài sản theo Hiến pháp.

Ngoài ra, nhận thấy chi phí thuê nhà là yếu tố cản trở việc tham gia vào quá trình chuyển đổi đô thị, Chính phủ đang có kế hoạch tăng cường hỗ trợ tiền thuê nhà. Biện pháp này được kỳ vọng sẽ khuyến khích nhiều chủ sở hữu tài sản hơn thực hiện cải tạo tòa nhà và góp phần vào sự chuyển đổi của thành phố.

Để hợp lý hóa và giám sát quá trình chuyển đổi đô thị một cách hiệu quả, một đơn vị chuyên trách sẽ được thành lập thuộc Bộ Môi trường, đô thị hóa và biến đổi Khí hậu. Đơn vị này sẽ bao gồm một số tổng cục, mỗi tổng cục chịu trách nhiệm về các khía cạnh khác nhau, từ sản xuất đất đai đến các hoạt động tạo thu nhập.

Tính cấp bách của tình thế

Động lực cho dự luật mới xuất phát từ nhu cầu cấp thiết phải chuẩn bị khuôn khổ phá lý và lộ trình cho Istanbul sau khi nước này phải hứng chịu hai trận động đất kinh hoàng vào đầu năm nay, xảy ra ở phía Đông Nam đất nước và cướp đi sinh mạng của hơn 50.000 người, cũng như khiến hàng trăm nghìn tòa nhà bị phá hủy. Istanbul nằm trên Đứt gãy Bắc Anatolia, gây ra mối đe dọa địa chấn thường xuyên. Trận động đất lớn gần đây nhất ở Istanbul, trận động đất Marmara vào tháng 8.1999, đã cướp đi sinh mạng của 17.000 người và hàng chục nghìn người bị thương cùng nhiều thiệt hại nặng nề khác. Những thảm kịch kể trên nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải chuẩn bị toàn diện cho trận động đất và các sáng kiến chuyển đổi đô thị.

Nói chung, dự luật được đề xuất là một bước quan trọng trong việc bảo đảm sự an toàn và khả năng phục hồi của Istanbul trước các rủi ro địa chấn. Bằng cách giải quyết các thách thức về quy hoạch, hợp lý hóa việc ra quyết định và đưa ra các ưu đãi cho chủ sở hữu tài sản, văn bản pháp lý này sẵn sàng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi đô thị và tạo ra tương lai an toàn hơn cho thủ đô mang tính biểu tượng của Thổ Nhĩ Kỳ.

Linh Anh