Thế giới ca ngợi di sản của ông Peres

Ông Shimon Peres qua đời hôm thứ Tư, thọ 93 tuổi. Ảnh Reuters

Thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu gọi ông là "một con người vĩ đại của thế giới", vẫn theo BBC.

Nhiều phái đoàn cao cấp nước ngoài, trong đó có cả Tổng thống Mỹ Barack Obama và lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas, tới dự lễ quốc tang tại Jerusalem.

Ảnh AP

Chiến dịch trấn áp nhằm bảo đảm an ninh cho tang lễ đã được triển khai, và đã có một số vụ bắt giữ.

Trong bài phát biểu cảm động, ông Netanyahu nói trong lúc Israel và thế giới đau buồn về sự ra đi của ông Peres, người ta cũng đầy hy vọng về di sản mà ông để lại.

"Shimon sống một cuộc sống đầy ý nghĩa," ông nói trước các phái đoàn nước ngoài tới dự buổi lễ tại nghĩa trang Mount Herzl ở Jerusalem.

"Ông bay lên những đỉnh cao tuyệt vời. Ông vút qua nhiều đỉnh cao bằng tầm nhìn và niềm hy vọng của mình. Ông là một người vĩ đại của Israel. Ông là một người vĩ đại của thế giới."

'Người dám mơ ước'

Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton, người đã hỗ trợ đàm phán hiệp định hòa bình Oslo giữa Israel và Palestine hồi thập niên 1990 - sự kiện khiến ông Shimon Peres được trao giải Nobel Hòa bình năm 1994 - nói ông là "người dám ước mơ điều to lớn nhất".

"Ông ấy đã tưởng tượng ra tất cả những gì mà chúng ta có thể làm. Ông đã bước vào đời như một sinh viên xuất sắc nhất của Israel, trở thành người thầy giỏi nhất của đất nước, và là người dám mơ ước điều to lớn nhất của Israel."

Ảnh Reuters

Tổng thống Barack Obama cũng là một trong số những gương mặt phát biểu tại buổi lễ, bên cạnh ba người con của ông Peres.

Lãnh đạo Palestine Mahmound Abbas dẫn đầu phái đoàn gồm các quan chức cao cấp của Palestine trong chuyến thăm đầu tiên của ông tới Israel kể từ 2010 tới nay.

Là một nhà thương thuyết đại diện cho Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), ông là một trong những người đã ký hiệp định hòa bình Oslo hồi 1993, bên cạnh Yasser Arafat và Yitzhak Rabin.

Một quan chức cao cấp Palestine nói với hãng tin AP rằng ông Abbas muốn "gửi một thông điệp mạnh mẽ tới xã hội Israel rằng người Palestine mong muốn hòa bình và trân trọng nỗ lực của những người như ông Shimon Peres".

Tuy nhiên, phát ngôn viên của Hamas, nhóm Palestine có đường lối cứng rắn hiện đang kiểm soát Gaza, thì kêu gọi ông Abbas "rút lại quyết định tới dự tang lễ của tên tội phạm Shimon Peres".

Uy tín của ông Peres ở khu vực bị ảnh hưởng bởi vụ nã đạn pháo vào Qana, miền nam Lebanon, hồi 1996, khiến hơn 100 người khi đó đang trú ẩn trong một khu nhà của Liên Hiệp Quốc thiệt mạng.

Vụ việc xảy ra khi ông Peres, khi đó giữ chức thủ tướng, đã ra lệnh tấn công chống lại làn sóng nã rocket của phong trào Hezbollah.

Ông sau đó nói rằng việc phát hiện ra vài trăm người có mặt tại nơi đó vào thời điểm tấn công là một "sự ngạc nhiên đầy cay đắng".

Chiến dịch an ninh

Đầu ngày thứ Sáu, quan tài ông Peres được lính danh dự hộ tống từ tòa nhà quốc hội tại Jerusalem tới Mount Herzl, nghĩa trang quốc gia của Israel, nơi ông sẽ an nghỉ bên cạnh nhiều cựu lãnh đạo khác của đất nước.

Ảnh Reuters

Jordan và Ai Cập, hai quốc gia Ả-rập duy nhất đã ký thỏa thuận hòa bình với Israel, đều gửi đại diện tới dự tang lễ.

Thi hài ông Peres được quàn theo nghi thức quốc tang bên ngoài quốc hội ở Jerusalem từ hôm thứ Năm.

Cảnh sát Israel nói 8.000 nhân viên đã được triển khai nhằm đảm bảo an ninh khi hàng ngàn người dự kiến sẽ tới dự đám tang.

Cảnh sát trưởng Israel Roni Alsheikh nói đây là "một chiến dịch với quy mô chưa từng có".

Từ Anh, Thái tử Charles, Ngoại trưởng Boris Johnson và cựu Thủ tướng Tony Blair cũng tới dự.

Đám tang được trông đợi sẽ là sự kiện lớn nhất diễn ra tại Israel kể từ sau đám tang của Thủ tướng Yitzhak Rabin, người bị một đối tượng người Do Thái theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan ám sát hồi 1995.

Ông Peres từ trần hôm thứ Tư tại bệnh viện gần Tel Aviv, sau khi bị đột quỵ hai tuần trước đó.

MINH ANH