Tháng Ba về, thương nhớ sông quê

Nơi chất chứa những ân tình

“Trong tim ai cũng có một dòng sông riêng mình. Tim tôi luôn gắn bó với dòng sông tuổi thơ. Con sông tôi tắm mát, con sông tôi đã hát, con sông cho tôi đậm một tình yêu nước non quê nhà”…

Mỗi lần nghe những giai điệu da diết chứa chan tình quê của người nhạc sĩ tài hoa Hoàng Hiệp, trong tôi lại trào dâng niềm thương nhớ dòng sông tuổi thơ của mình. Đúng là trong trái tim mỗi người, ai cũng có một dòng sông để thương để nhớ. Dòng sông đó còn là hình bóng của làng quê yêu dấu, nơi ta đã đi qua, đã gắn bó.

Với tôi, dòng sông quê nhà là sâu nặng nhất, đã chảy suốt một đời, trĩu nặng những ân tình, chưa bao giờ cạn vơi nỗi nhớ. Tháng Ba về đã làm thức dậy cả một bầu trời kí ức về sông…

Thủa nhỏ, nhà tôi may mắn ở cạnh sông nên mọi sinh hoạt, giặt giũ, nước ăn uống, tắm táp đều ra sông. Con sông quê đã gắn bó với tôi cả một thời thơ ấu đầy nhọc nhằn, lam lũ. Bao kỉ niệm buồn vui bên dòng sông nhỏ không tên này đã in đậm trong tâm trí tôi. Sông chạy dọc theo ngôi làng, tưới tiêu cho ruộng đồng, làm nên những vụ mùa tốt tươi, giúp cây cối xanh cành tốt trái, cho hoa thơm quả ngọt. Sông còn là nơi mưu sinh của bao phận đời cơ cực khốn khó. Sông hào phóng và bao dung như lòng mẹ, chở che, ôm ấp vỗ về những đứa con yêu.

Có lẽ, con sông quê đẹp nhất vào tháng Ba khi mùa xuân đang độ viên mãn và căng tràn nhựa sống. Vạn vật như được hồi sinh, dòng sông cũng thay màu áo mới. Mặt nước không còn ngầu đục và u trầm như mùa hè với những trận mưa ầm ào xối xả hay mùa đông lạnh lẽo giá băng mà trở nên xanh trong êm đềm soi bóng đôi bờ.

Dòng nước lững lờ trôi đi trong gió nhẹ, nắng hồng. Làn sương buổi sớm mỏng manh giăng mắc như tấm khăn voan dịu dàng e ấp của cô dâu trong ngày cưới làm cho sông thêm thơ mộng hữu tình. Những khóm lục bình xanh non nở hoa tím biếc, dập dềnh trên mặt nước. Trên sông, tiếng gõ nhịp đều đều của những chiếc thuyền câu thả lưới là âm thanh quen thuộc mỗi ngày. Cuộc sống tuy nghèo nhưng rất đỗi thanh bình, nên thơ, ấm áp tình quê mà dòng sông tháng Ba đã góp phần mang lại.

Cái đẹp của dòng sông mùa xuân còn gắn với vẻ đẹp của cỏ cây, hoa lá hai bên bờ. Sau những ngày mùa đông khô cằn lạnh lẽo, cây cối đã trút bỏ tấm áo già nua xù xì cũ kĩ để khoác lên mình màu áo non tơ xanh biếc mỡ màng. Các loại hoa trong vườn cũng đua nhau khoe sắc tỏa hương. Hồng nhung đỏ thắm kiêu sa; hoa dành dành trắng muốt tinh khôi; hoa bưởi trắng ngà ngan ngát hương thơm; hoa xoan từng chùm biêng biếc tím; hoa gạo bên sông cũng rừng rực đỏ… Tất cả lung linh in bóng xuống dòng nước trong xanh thơ mộng làm cho cảnh sắc quê hương thêm tươi đẹp rạng ngời.

Dòng sông quê ấy, nay còn đâu

Nay trở về đứng trước dòng sông tháng Ba nơi miền quê yêu dấu, lòng tôi buồn vui lẫn lộn. Vui bởi một lần nữa được nhìn thấy một người bạn cũ đã gắn bó suốt những năm tháng tuổi trẻ. Một người tình thủy chung, không bao giờ phản bội – nơi mỗi khi chênh chao sóng gió, tôi lại tìm về úp mặt vào cho vơi bớt nỗi niềm.

Song, tôi cũng không khỏi buồn thương tiếc nhớ khi giờ đây dòng sông vốn đã nhỏ nay càng bị thu hẹp bởi các công trình xây dựng ở hai bên bờ. Không còn những chiếc cầu ao nhỏ mà nhà nhà, người người đông vui sớm tối chuyện trò nói cười rôm rả. Cũng không còn những đứa trẻ thi nhau bơi lặn, sải mình tăm tắp trên mặt nước, huyên náo vang động cả xóm như ngày xưa.

Còn đâu những tiếng giặt chiếu bồm bộp trên sông. Cũng không còn tiếng gõ nhịp đều đều của những chiếc thuyền con thả lưới buông câu. Hết rồi những tiếng vó bè răng rắc kéo. Màu nước tháng Ba trong xanh soi bóng thủa nào nay đã lờ lờ một màu xám đục. Sông lặng lẽ thu mình, âm thầm gánh chịu nỗi đau đang tàn phá dần cơ thể. Sông sầu muộn, héo hắt và kiệt quệ, phải oằn mình chở đầy những nước bẩn cùng rác thải, nhìn mà quặn thắt xót xa…

Dẫu biết hiện đại hóa, đô thị hóa là cần thiết nhưng trong sâu thẳm lòng người con xã quê vẫn hoài nhớ dòng sông xưa xanh trong soi bóng. Sông muôn đời vẫn là hồn cốt quê hương, gắn bó máu thịt với con người, là nơi neo đậu của bao tâm hồn. Cho dù thời gian có chảy trôi, dòng đời đổi thay thì trong tôi vẫn đau đáu một nỗi niềm thương nhớ sông quê – một dòng xanh trong chảy mãi tới khôn cùng, như những vần thơ của Tế Hanh:

“Quê hương tôi có con sông xanh biếc - Nước gương trong soi tóc những hàng tre -Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè -Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng”…