Taxi bay điện tự hành của Trung Quốc vượt lên các đối thủ phương Tây

EH216-S của Ehang là mẫu máy bay điện cất cánh và hạ cánh thẳng đứng (eVTOL) đầu tiên trên thế giới được cấp chứng nhận an toàn bay. Ảnh: IC Photo

Giá cổ phiếu của EHang, niêm yết ở Mỹ, tăng vọt gần 19% trong phiên giao dịch hôm 13-10 sau khi công ty thông báo Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) đã cấp chứng an toàn toàn bay cho EH216-S. Thông báo giải thích, điều này cho phép công ty làm việc với các đối tác trong nước để thử nghiệm các chuyến bay ngắm cảnh ở những địa điểm có phong cảnh đẹp như hồ Thiên Trì ở Tân Cương. Đây là bước đầu tiên trong mục tiêu của EHang để ra mắt dịch vụ bay thương mại đầu tiên trên thế giới sử dụng máy bay tự hành vận hàng bằng pin.

EH216-S, có giá bán 2,16 triệu nhân dân tệ (300.000 đô la Mỹ), được trang bị 16 cánh quạt, mỗi cánh có động cơ điện riêng. Theo EHang, mẫu máy bay có thể chở hai người, bay với tốc độ khoảng 100 km/giờ trong liên tục 25 phút.

Chứng nhận an toàn bay của CAAC tạo cho EHang một lợi thế tiềm năng trước một loạt các đối thủ ở Mỹ và châu Âu đang chạy đua để đáp ứng các quy định an toàn bay nghiêm ngặt. Ngành công nghiệp taxi bay, với các máy bay cỡ nhỏ, cất cánh và hạ cánh thẳng đứng, phục vụ nhu cầu di chuyển chặng ngắn, đang phát triển nhiều công nghệ mới, bao gồm pin để cung cấp năng lượng cho máy bay và các loại vật liệu cải tiến. Điều này khiến chúng trở nên phức tạp hơn trong quy trình đánh giá an toàn bay của các cơ quan quản lý.

“Nhận được chứng nhận an toàn bay có nghĩa là chúng tôi đã có ‘một tấm vé’ để hướng đến có lãi. Giấy chứng nhận này cũng mang lại cho chúng tôi lợi thế của người đi đầu so với các đối thủ ở Mỹ”, Hu Huazhi, người sáng lập kiêm CEO của EHang, nhận xét.

Các nhà phát triển eVTOL trên thế giới liên tục vấp phải các sự cố. Điều này cho thấy thách thức lớn về tính an toàn liên quan đến việc thiết kế, sản xuất và vận hành taxi bay. Vertical Aerospace (Anh) đã đổ lỗi cho vấn đề liên kết khi mẫu taxi bay điện VX4 của công ty khởi nghiệp này bị rơi trong chuyến bay thử nghiệm hồi tháng 8 do vấn đề kết nối ở cánh quạt. Công ty khẳng định vẫn đặt mục tiêu được cấp chứng nhận an toàn bay vào năm 2026.

Những công ty khác đang tìm cách xin cấp chứng nhận an toàn bay cho eVTOL trong thời gian tới, bao gồm Joby Aviation và Archer Aviation của Mỹ, và Volocopter của Đức. Họ đang chạy đua xin cấp chứng nhận an toàn để có thể vận hành dịch vụ taxi bay tại Thế vận hội mùa hè ở Paris vào năm 2024.

Không giống như EH216-S, các mẫu eVTOL ban đầu của họ đều yêu cầu có một phi công. Archer đang hợp tác với Wisk, công ty con của Boeing để phát triển công nghệ bay tự động trong tương lai.

Mỗi công ty nói trên đều đang thua lỗ khi tìm cách đưa máy bay ra thị trường. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý đang theo đuổi cách tiếp cận thận trọng. Hồi tháng 7, Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) nói rằng không kỳ vọng chứng kiến số lượng taxi bay lớn trên bầu trời của các thành phố ở Mỹ vào năm 2028.

Adam Goldstein, CEO của Archer phàn nàn các hướng dẫn cấp phép an toàn bay cho eVTOL của Cơ quan An toàn hàng không Liên minh châu Âu (EASA) quá khắt khe, có nguy cơ khiến cánh cửa bước vào thị trường máy bay điện đóng chặt.

Một số công ty khởi nghiệp phát triển eVTOL, bao gồm Kittyhawk của Larry Page, đồng sáng lập Google, đã buộc phải ngừng hoạt động.

Bắc Kinh đang ưu tiên phát triển eVTOL. Nếu các chuyến thử nghiệm của EH216-S đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý của CAAC, EHang sẽ nhanh chóng tạo ra doanh thu và có cơ hội tạo dựng hồ sơ tốt khi tìm kiếm chứng nhận an toàn bay ở các thị trrường khác. EHang đang nỗ lực tìm kiếm sự chấp thuận của FAA. EHang cho biết đã nhận được đơn đặt hàng trước cho 100 máy bay EH216-S ở thị trường trong nước và đơn đặt hàng trước cho hơn 1.200 máy bay này từ các thị trường nước ngoài bao gồm Nhật Bản, Malaysia và Indonesia.

Ehang đã thành lập liên doanh với Công ty lữ hành Xiyu Tourism để phát triển các tour bay ngắm cảnh ở độ cao thấp với 120 máy bay EH216-S trong 5 năm tới.

Công ty cũng đã ký kết thỏa thuận với chính quyền quận Bảo An của thành phố Thâm Quyến về mối quan hệ đối tác chiến lược trong lĩnh vực di chuyển hàng không đô thị cho các hoạt động thương mại của EH216-S sau khi được chứng nhận an toàn.

Trong tuần này, các cơ quan chức trách Trung Quốc bao gồm Bộ Công nghiệp và công nghệ thông tin và CAAC nhấn mạnh tầm quan trọng của eVTOL trong kế hoạch phát triển ngành hàng không thân thiện với môi trường của đất nước vào năm 2035.

Hồi tháng 7, FAA đã đưa ra kế hoạch mở đường cấp chứng nhận an toàn bay cho eVTOL, nhưng ban đầu vẫn yêu cầu có phi công ngồi trên máy bay. Trong khi đó, hồi tháng 6, Trung Quốc đã ban hành các quy định mới đối với chuyến bay không người lái, có hiệu lực vào đầu năm tới.

Theo Bloomberg, CNBC, Reuters

Lê Linh