Tam Đảo: Xử lý dứt điểm vi phạm đất nông trường
Với số lượng lớn các trường hợp vi phạm về đất đai đều xảy ra trước thời điểm huyện Tam Đảo nhận bàn giao từ Công ty TNHH Đầu tư sản xuất và phát triển nông nghiệp VinEco Tam Đảo (VinEco Tam Đảo) để quản lý, những vụ việc diễn ra từ nhiều năm với nhiều hình thức khác nhau. Trong khi đó, một số trường hợp vi phạm có khối lượng tài sản lớn, cố tình chống đối đông người đã gây rất nhiều khó khăn cho các cấp chính quyền trong xử lý vi phạm.
Nhiều vụ việc vi phạm về đất đai tại xã Minh Quang được lực lượng chức năng xử lý kịp thời. Ảnh: Chu Kiều
Theo Kết luận của Thanh tra tỉnh, tổng diện tích đất do VinEco Tam Đảo bàn giao cho huyện Tam Đảo gần 704 nghìn m2; trong đó, thị trấn Hợp Châu gần 630 nghìn m2, xã Minh Quang gần 75 nghìn m2; nhóm đất nông nghiệp trên 642 nghìn m2, phi nông nghiệp trên 60 nghìn m2, đất chưa sử dụng trên 1.000 m2.
Trong phạm vi đất bàn giao có diện tích trước thời điểm UBND tỉnh ra Quyết định số 724 thu hồi đất hoặc được Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện cấp Giấy CNQSDĐ cho 2 tổ chức, 7 hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích trên 4,69 nghìn m2.
Trước thời điểm nhận bàn giao đất, có một số diện tích trước kia do Nông trường Tam Đảo thực hiện giao khoán dài hạn và ngắn hạn cho một số hộ gia đình, cá nhân nhận khoán để trồng trọt, chăn nuôi đã vi phạm về đất đai chưa được xử lý.
Khi bàn giao đất, doanh nghiệp (DN) và chính quyền địa phương đã ghi nhận và bàn giao hiện trạng trên đất tại thực địa. Có 184 vị trí khu đất có công trình xây dựng với tổng diện tích trên 33 nghìn m2 (Hợp Châu 180 vị trí, Minh Quang 4 vị trí). Sau thời điểm bàn giao đất, có trên 164 trường hợp vi phạm, diện tích trên 24 nghìn m2.
Tại thời điểm trước và sau khi nhận bàn giao đất, UBND huyện Tam Đảo đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường công tác tuyên truyền; ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đất đai, trật tự xây dựng.Cùng với đó, ban hành cơ chế phối hợp trong công tác quản lý, sử dụng đất với các đơn vị và DN.
UBND huyện đã ban hành 12 văn bản chỉ đạo các địa phương nhận bàn giao đất, quản lý việc sử dụng đất và xử lý các vi phạm liên quan đến diện tích đất nhận bàn giao; ban hành quyết định xử phạt hành chính 1 trường hợp sai phạm tại thị trấn Hợp Châu, đến nay trường hợp này đã tháo dỡ công trình, hoàn trả lại mặt bằng đất theo hiện trạng ban đầu.
Tuy nhiên, trong quá trình xử lý các vi phạm, UBND huyện Tam Đảo chưa chủ động báo cáo đề xuất, xin ý kiến chỉ đạo đối với những nội dung vượt thẩm quyền hoặc có khó khăn, vướng mắc để xử lý các vi phạm sau khi nhận bàn giao đất. Chưa chủ động xử lý đối với các trường hợp được DN giao thầu nhưng có thông báo chấm dứt hợp đồng (giao khoán dài hạn) hoặc không được giao khoán (sau thời điểm bàn giao đất) nhưng chưa trả lại đất; việc thu sản lượng đối với các tổ chức, cá nhân sử dụng đất từ VinEco Tam Đảo bàn giao…
Trong việc này, trách nhiệm của VinEco Tam Đảo cũng không nhỏ. Doanh nghiệp này viện dẫn lý do là quá trình sử dụng đất của công ty qua nhiều thời kỳ, nhiều vi phạm về đất đai, xây dựng đã xảy ra từ nhiều năm trước. Diện tích đất công ty được giao cho thuê lớn, phân tán ở nhiều địa bàn nên khó quản lý, bảo vệ đất…
Để từng bước giải quyết dứt điểm những vụ việc vi phạm về đất đai liên quan đến đất nông trường trên địa bàn, UBND huyện Tam Đảo đã tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan. Chỉ đạo, yêu cầu UBND thị trấn Hợp Châu và UBND xã Minh Quang kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra những vi phạm. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý đất đai trên địa bàn; thực hiện các biện pháp ngăn chặn, không để phát sinh mới các trường hợp vi phạm.
Tập trung chỉ đạo xử lý dứt điểm các vi phạm liên quan đến đất nhận bàn giao. Hoàn thành phương án sử dụng đất đối với diện tích đất nhận bàn giao trình UBND tỉnh phê duyệt. Chỉ đạo các đơn vị, địa phương rà soát, thống kê chi tiết, cụ thể các tài sản trên đất nhận bàn giao đối với tài sản của Nông trường Tam Đảo, Công ty TNHH MTV Nông – Công nghiệp Tam Đảo, VinEco Tam Đảo để báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, hướng dẫn việc xử lý tài sản theo quy định.
Rà soát lại toàn bộ các trường hợp đang sử dụng đất trong phạm vi đất nhận bàn giao, nhưng trước thời điểm DN bàn giao đất cho địa phương quản lý đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi, giao cho thuê đất, cấp Giấy CNQSDĐ để báo cáo UBND tỉnh điều chỉnh diện tích đất thu hồi tại Quyết định số 724 và Quyết định số 693 của UBND tỉnh.
UBND huyện Tam Đảo cũng thường xuyên chỉ đạo các địa phương tích cực tuyên truyền, vận động và thông báo cho các hộ gia đình, cá nhân vi phạm khẩn trương tháo dỡ các công trình, khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất; trả lại đất đã lấn chiếm, sử dụng không đúng quy định.
Trong trường hợp các hộ gia đình, cá nhân vi phạm không tự giác thực hiện, các địa phương phải báo cáo UBND huyện để xây dựng kế hoạch cưỡng chế. Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Theo báo cáo của UBND huyện Tam Đảo, trong quá trình xử lý những vi phạm nêu trên, chính quyền địa phương gặp nhiều khó khăn như: Công tác quản lý của cấp chính quyền cơ sở còn yếu nên đã để xảy ra việc nhiều người dân dựng lán trại để buôn bán từ lâu năm; nhiều diện tích đất bàn giao ở thị trấn Hợp Châu nhỏ lẻ, đan xen với khu dân cư.
Nhiều trường hợp vi phạm có khối lượng tài sản trên đất lớn, cố tình chống đối đông người… gây khó khăn cho chính quyền các cấp. Riêng ở xã Minh Quang thì dễ xử lý hơn vì diện tích đất sai phạm nhỏ, xa khu dân cư, mức độ vi phạm ít, hầu như không có công trình xây dựng mà chủ yếu là người vi phạm thay đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp như: Đang trồng cây hằng năm chuyển sang trồng cây lâu năm hoặc đào ao thả cá… Hiện nay, UBND huyện Tam Đảo đã lập phương án sử dụng đất cụ thể với từng loại đất để đề xuất UBND tỉnh điều chỉnh phù hợp với quy hoạch phát triển KT – XH vùng đã được duyệt.
