Sự ngạo nghễ trong cách bắt 11 m của nhà vô địch Copa America

Vòng 6 Premier League, đồng hồ điểm phút 90+2 trên sân Old Trafford, trọng tài thổi phạt đền cho Man United sau khi Kortney Hause của Aston Villa để bóng chạm tay trong vùng cấm địa. Cầu thủ hai đội tiến đến trọng tài, phân bua đủ điều.

Thủ thành Martinez vào cuộc. "Đưa bóng cho Ronaldo. Để hắn sút", Martinez sau đó buông lời khích bác, thách thức siêu sao người Bồ Đào Nha sút phạt đền. Đã có một sự ngạo nghễ của thủ thành từng vô địch Copa America.

Phần còn lại trở thành kỷ niệm buồn với Man United, khi Bruno Fernades đưa trái bóng vọt xà, khiến đội nhà nhận thất bại 0-1. Gần đó, Martinez nhảy cẩng lên trong sung sướng.

Martinez có những chiêu trò để tác động lên tâm lý đối thủ, mỗi khi đứng trước những quả phạt đền. Ảnh: Reuters.

Chiêu trò của Martinez

Đá phạt đền trở thành cuộc chiến tâm lý giữa hai cầu thủ, trong đó một người cố gắng ghi bàn, và bên còn lại nỗ lực cản phá. Có hai phong cách thường thấy ở các thủ môn khi đối mặt với những tình huống 11 m: Người thích tiếp cận một cách bình tĩnh và điềm đạm, phần còn lại chuộng chiêu trò để tác động lên tâm lý đối thủ.

Martinez thuộc nhóm thứ hai.

Thủ thành từng vô địch Copa America cùng tuyển Argentina trở thành một trong những gương mặt được yêu thích nhất hiện nay, nhờ khả năng bắt phạt đền ấn tượng. Trong 14 lần đối mặt với đối thủ trên chấm 11 m, người gác đền 29 tuổi chỉ để thủng lưới 8 lần. Như vậy, tỷ lệ anh cản phá hoặc đối thủ sút hỏng lên đến 42,9%.

Tài năng của thủ thành thuộc Aston Villa (trên chấm 11 m - PV) không thể chối cãi. Nhưng cách anh sử dụng chiêu trò để khiến đối thủ mất tập trung, dẫn đến sút hỏng 11 m mới được thu hút nhiều nhất. Điều này tạo ra sự đặc biệt cho Martinez, thủ môn thật sự "đổi đời" trong hơn 1 năm qua.

Sau khi nghiên cứu những hành động của Martinez, như khích bác và nhún nhảy trong khung thành, mỗi khi đối mặt với những quả 11 m, giáo sư Geir Jordet tại trường Khoa học Thể thao Na Uy phải thốt lên "kế hoạch hoàn hảo".

"Chiêu trò của Martinez mang màu sắc tiêu cực, ảnh hưởng đến sự tập trung của người thực hiện cú sút phạt đền, khiến họ không thể dồn toàn sự chú ý vào nhiệm vụ của mình", giáo sư Jordet giải thích với El Confidencial.

"Màn khẩu chiến của Martinez cũng làm ảnh hưởng đến cảm xúc đối thủ, khiến họ tăng thêm sự lo lắng và thậm chí sự hung hăng, dẫn đến thay đổi sự tập trung", ông Jordet nói thêm.

Trước khi khích bác Ronaldo trong trận Aston Villa gặp Man United, Martinez làm điều tương tự ở bán kết Copa America 2021, trong trận Argentina chạm trán Colombia. Khi đối mặt với Yerri Mina, thủ thành 29 tuổi mắng nhiếc: "Cậu trông run rẩy thế. Nụ cười kia thể hiện sự lo lắng đúng không. Cậu mà sút cái gì. Đó sẽ là pha dứt điểm tệ hại thôi. Chờ xem, anh sẽ cản được cú sút mà xem".

Vài giây sau, màn đấu tâm lý ấy khép lại với chiến thắng cho Martinez. Trước khi Mina thực hiện cú sút 11 m, người gác đền của Argentina tiếp tục có hành động làm phân tâm đối thủ, bằng cách liên tục di chuyển qua lại trong khung thành.

Sau trận đấu, Martinez chia sẻ đã nghiên cứu cách đá của hậu vệ người Colombia. Anh cũng tập trung và đưa ra kết luận đổ người phía nào sau khi nhận thấy những chuyển động cơ thể của Mina. Thủ thành Aston Villa từ chối trả lời về những lời khích bác đối thủ.

Giáo sư Jordet tin rằng Martinez hoàn toàn có chủ ý và tự lên kế hoạch với chiêu trò làm phân tâm đối thủ. Người gác đền 29 tuổi được cho là sử dụng kế hoạch đánh lạc hướng thị giác của người sút phạt đền.

Cách anh nhún nhảy trong khung thành, chỉ tay về hướng sút không hề vô nghĩa. Điều đó tạo ra cuộc chiến tâm lý thật sự với người sút. Martinez chỉ tay về bên phải, như một cách để đánh lừa người sút 11 m, để họ tưởng rằng anh sẽ đổ người về phía ấy. Thế nhưng, thủ thành này làm điều ngược lại và chiến thắng.

Khẩu chiến (trash-talk) cũng được coi là thứ "vũ khí" quan trọng để Martinez chiến thắng trên chấm phạt đền. Trong thi đấu đối kháng, những lời khích bác của vận động viên đôi khi ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả.

Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, lời lẽ khích bác của Martinez dẫn đến sự chậm trễ trong các cú sút, làm tăng sự căng thẳng của người thực hiện. Trên sân Old Trafford, Bruno Fernandes không thắng được kế hoạch thủ môn Aston Villa dựng lên, dù rằng tiền vệ người Bồ Đào Nha chỉ có 3 lần sút hỏng trong 43 quả phạt đền trước đó.

"Người thực hiện quả phạt đền phải tập trung để làm công việc của mình. Thủ môn càng tạo ra nhiều chiêu trò chừng nào, điều đó càng ảnh hưởng đến tâm lý đối thủ. Muốn sút phạt đền thành công, cầu thủ phải có được bản lĩnh và sự vững vàng về tinh thần. Điều đó nói thì dễ, nhưng khi vào trận đấu, mọi thứ thay đổi", một chuyên gia tâm lý thể thao phân tích.

Bruno Fernandes sút vọt xà từ chấm 11 m. Ở tình huống này, thủ thành Martinez của Aston Villa cũng đổ người gần đúng hướng. Ảnh: Reuters.

Anh hùng hay kẻ phản diện?

"Tôi không thích cách nhiều cầu thủ vây quanh trọng tài, cố gắng tác động đến tâm lý Bruno Fernandes. Điều đó rõ ràng có tác dụng với Aston Villa. Thế nhưng, hành động ấy không hề đẹp", HLV Ole Gunnar Solskjaer của Man United nói về những gì xảy ra giữa Martinez và các học trò.

Bóng đá tôn vinh và hướng tới giá trị nhân văn. Bất kỳ cuộc thi đấu thể thao nào cũng đề cao tinh thần "fair-play".

Diego Maradona được xem là huyền thoại của làng túc cầu về những kỹ năng chơi bóng xuất sắc. Thế nhưng, danh tiếng của ông bị "ô uế" rất nhiều sau pha lập công theo cách "Bàn tay của Chúa" trước tuyển Anh. Vì hành động bị tố đầy xảo quyệt đó, Maradona không thể được yêu, như tình cảm người hâm mộ Anh dành cho Ronaldo de Lima (Ronaldo "béo") hay Lionel Messi.

Nhìn sang Martinez, hành động khích bác của anh với đối thủ có được xem là phi thể thao, và xứng đáng bị phạt? Đây thật sự là câu hỏi thú vị.

Sự công bằng được xác định bởi các quy tắc và những gì trọng tài cho phép. Phạt đền là trò chơi tâm lý, và thủ môn trở thành một phần của nó. Về lý thuyết, Martinez được phép sử dụng "những gì giỏi nhất".

Thế nhưng, có quan điểm cho rằng hành vi của thủ thành người Argentina rất tiêu cực. Chiến thuật được Martinez sử dụng khi đối mặt với những quả 11 m sa đà vào việc "mắng nhiếc và thao túng" đối thủ. Điều này đi ngược với giá trị cao đẹp trong thể thao.

Trong cuộc phỏng vấn với El Pais, Martinez giải thích về màn khẩu chiến với Mina tại Copa America. Anh cũng xin lỗi về hành vi của mình. Vài tháng sau, thủ thành người Argentina làm điều tương tự với Manchester United.

Martinez thật sự tạo ra nét riêng trong cách bắt phạt đền. Những trò khích bác, làm phân tâm đối thủ hoàn toàn được xem là "nghệ thuật và khoa học". Thế nhưng, không phải ai cũng thích sự ngạo nghễ của thủ thành Nam Mỹ, với câu chữ tác động và làm phân tâm người sút phạt đền.

Trúc Thơ