Số phận 'thảm' của tàu trinh sát SSV-33 Ural 'khủng' nhất hành tinh

Lượng giãn nước khủng

Theo báo Kiến Thức, đề án phát triển tàu trinh sát SSV-33 Ural được Hải quân Liên Xô triển khai từ năm 1970 trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh đang ở thời kỳ đỉnh điểm, khi đó cả Liên Xô và Mỹ đều chạy theo các chương trình do thám điện tử lẫn nhau trên mọi phương diện. Bên cạnh các phương tiện trinh sát điện tử phổ biến dưới mặt đất hay trên không thì các mẫu tàu trinh sát điện tử cũng dần trở nên phổ biến.

Nhiệm vụ chính của tàu trinh sát SSV-33 Ural là theo dõi các hoạt động thử nghiệm tên lửa của Mỹ trong giữa những năm 1980 tại các căn cứ bí mật nằm ở phía Nam Thái Bình Dương, cũng như các hoạt động quân sự khác trên của Hải quân Mỹ trên vùng biển này.

Tàu trinh sát SSV-33 Ural được khởi đóng vào năm 1981 và được đưa vào trang bị vào năm 1989. Ảnh: Kiến Thức

Ngoài ra tàu trình sát SSV-33 Ural cũng có thể đóng vai trò như một tàu chỉ huy trên biển cho Hạm đội Thái Bình Dương của Liên Xô khi đó trong trường hợp chiến tranh nổ ra.

Tàu trinh sát SSV-33 Ural được khởi đóng vào năm 1981 và được đưa vào trang bị vào năm 1989, nó lượng giãn nước lên đến gần 33.000 tấn với chiều dài thân tàu 265m và có bề ngang 30m. Trái tim của tàu trinh sát SSV-33 Ural là hai lò phản ứng hạt nhân có công suất 49.600 kW, ngoài ra nó còn được trang bị hai nồi hơi phụ chạy bằng dầu nặng.

Sức chứa lên tới gần 1000 người

Thông tin trên báo Đất Việt, để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ ở mọi nơi trên thế giới, dài này, chiếc tàu được trang bị 2 lò phản ứng hạt nhân KN-3 với 2 động cơ tuốc bin khí GT3A-688 giúp tàu đạt tầm bơi không giới hạn, tốc độ đạt được tới 21,6km/h.

“Hỏa lực” chính của tàu không phải là các hệ thống tên lửa diệt hạm cực mạnh hay pháo hạm hạng nặng mà là các hệ thống điện tử - hệ thống trinh sát vô tuyến Coral được phát triển bởi Viện thiết kế Vympel từ năm 1975.

Theo thiết kế, hệ thống trinh sát phức tạp của tàu có thể xác định bất kỳ mục tiêu nào, theo dõi các kênh thông tin liên lạc, theo dõi vệ tinh và xác định các thông số kỹ thuật của bất kỳ tàu vũ trụ nào từ khoảng cách trên 1.000 km.

Tàu trinh sát SSV-33 Ural có thủy thủ đoàn gần 1.000 người. Ảnh: Kiến Thức

Tàu có thủy thủ đoàn gần 1.000 người và bên cạnh chức năng quân sự và khoa học của nó, tàu có cả phòng bi-a, phòng thể thao, rạp chiếu phim, hai phòng tắm hơi và bể bơi. Sau khi việc hiệu chỉnh được hoàn thành vào năm 1988, SSV-33 Ural đã đi vào phục vụ như là soái hạm của bộ phận trinh sát của Hạm đội Thái Bình Dương.

Tất cả các hệ thống trên tàu đều đã được thử nghiệm trên hành trình từ biển Baltic đến Viễn Đông, xác định rõ từ khoảng cách 1.000km vụ phóng tàu con thoi Columbia của Mỹ, cùng hai vệ tinh quang-điện và gián điệp được triển khai theo chương trình Chiến tranh giữa các vì sao của Mỹ.

“Chết sớm” vì quá khủng

Báo Kiến Thức thông tin thêm, sự ra đời của tàu trinh sát SSV-33 Ural khiến Mỹ, NATO “kinh hãi” trước sức mạnh khoa học – kỹ thuật quân sự của Liên Xô. Tuy nhiên, đáng tiếc cho Ural khi nó ra đời vào thời điểm đất nước Liên Xô gặp khủng hoảng trầm trọng về kinh tế và chính trị, mà đỉnh điểm là sự tan rã của Liên Xô.

Sau khi được biên chế cho Hạm đội Thái Bình Dương, dù chưa đi vào hoạt động nhưng SSV-33 Ural đã vướng phải ngay rắc rối khi nó quá lớn để có thể neo đậu tại các bến cảng của hạm đội này. Do đó để duy trì hoạt động SSV-33 Ural buộc phải neo xa các cầu cảng khiến việc tiếp tế hậu cần lẫn luân chuyển thủy thủ đoàn trên tàu trên nên khó khăn hơn so với các tàu chiến thông thường.

Tới năm 2001, tàu trinh sát SSV-33 Ural chính thức bị thải loại do quá lớn và tốn kém. Ảnh: Pháp luật TPHCM

Chính điều này cộng với việc ít được ra khơi đã khiến SSV-33 Ural xuống cấp nghiêm trọng chỉ sau một thời gian ngắn hoạt động, thậm chí thủy thủ đoàn của nó còn ví SSV-33 Ural như một doanh trại nổi trên biển hơn là siêu tàu trinh sát điện tử.

Tới năm 1992, hai lò phản ứng hạt nhân trên tàu đã buộc phải ngừng hoạt động. Như vậy, con tàu đã gần như mất khả năng tác chiến khi mà nguồn điện năng không còn. Tới năm 2001, SSV-33 Ural chính thức bị thải loại và được chuyển lên ụ tàu với vai trò làm ký túc xá cho sĩ quan hải quân (TH).

Cuối cùng điều gì đến cũng đã đến, SSV-33 Ural bị rút ra khỏi Hạm đội Thái Bình Dương vào năm 2002 do chi phí để vận hành nó quá đắt đỏ trong khi đó bản thân SSV-33 Ural cũng đã trở nên lỗi thời.

Sự ra đời của tàu trinh sát SSV-33 Ural khiến Mỹ, NATO “kinh hãi”. Ảnh: Kiến Thức

Khôi phục

Thông tin trên báo Pháp luật TPHCM, sau 2 năm dừng mọi hoạt động, đến năm 2014, Bộ Quốc phòng Nga đưa ra quyết định khôi phục lại chiếc tàu trinh sát điện tử khổng lồ SSV-33 Ural. Với tổng giá trị hợp đồng ước đạt 650 triệu rúp, Tổng công ty nhà nước Rosatom sẽ chia gói thầu khôi phục tàu Ural thành 3 bước và chiến hạm trinh sát cỡ lớn này sẽ được biên chế trở lại vào Hải quân Nga trong năm 2016 - 2017. Toàn bộ quá trình khôi phục chiến hạm Ural sẽ được thực hiện tại Bolshoi Kamen, vùng Primorye, nơi con tàu đang được niêm cất.

An Dương (T/h)