Sản phẩm vàng cần có một thị trường riêng?

“Việc tách vàng ra khỏi lưu thông của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là một chủ trương rất đúng. Để tách vàng ra khỏi lưu thông trong bối cảnh “nước sôi lửa bỏng”, lúc bất ổn vĩ mô lớn, NHNN đã phải dùng những biện pháp rất mạnh, đưa thị trường vàng miếng vào diện kiểm soát chặt. Nhưng ở nhiệm kì mới của tân Thống đốc NHNN, vấn đề này phải được xử lý để trả vàng về với thị trường” - TS. Nguyễn Đức Thành - Giám đốc Viện Nghiên cứu và Chính sách (VERP) cho biết khi nói về những thách thức trong điều hành thị trường vàng thời gian tới.

Vàng là một loại hàng hóa nên cần phải được trả về cho người dân, cho xã hội và thị trường. (Ảnh minh họa: KT)

Sở dĩ có quan điểm này là do TS. Thành nhận thấy đã đến lúc NHNN cần phải tạo ra một thị trường riêng cho vàng, giống như thị trường ngoại hối khi đã được tách USD ra khỏi lưu thông sẽ có điều kiện để phát triển. NHNN phải xây dựng được thị trường mua bán vàng tự do hơn, không mang tính chất bất thường để giải quyết vấn đề lưu thông như trạng thái hiện nay.

“Vàng cũng chỉ là một loại hàng hóa nên cần phải được trả về cho người dân, cho xã hội và thị trường. Khi vàng được trả về với một thị trường vận hành bình thường, nhà nước không can thiệp thì hàng hóa phải có nhiều chủng loại, nhiều thương hiệu. Nhưng chỉ với một thương hiệu vàng miếng quốc gia duy nhất như hiện nay sẽ không đúng theo tiêu chí thị trường, do đó NHNN cần phải giải quyết việc trả lại thị trường vàng miếng với nhiều thương hiệu và được giao dịch ở nhiều loại và các khổ vàng khác nhau”, TS. Nguyễn Đức Thành đề xuất.

Nhưng để làm được điều này đối với một thị trường tài sản có giá trị lớn như vàng, TS. Thành cho rằng HNNN sẽ cần phải có bước dịch chuyển táo bạo để vượt qua được nhóm lợi ích, như thế mới đưa vàng từ trạng thái bất thường hiện nay ra thị trường như những thị trường hàng hóa khác.

“Việc tách vàng ra khỏi lưu thông là việc làm rất lớn và rất khó nhưng NHNN đã làm được. Tuy nhiên thay đổi trạng thái của thị trường cũng sẽ xuất hiện lo ngại khi việc tái huy động vàng vào hệ thống ngân hàng sẽ thất bại, ảnh hưởng quyền lợi của nhóm lợi ích. Nhưng nếu cứ giữ như hiện nay, nhóm lợi ích chắc chắn sẽ không tồn tại được lâu, đồng thời sẽ gây những xáo trộn, căng thẳng không đáng có trong xã hội”, TS. Thành phân tích.

Do đó, TS. Thành nhận định, nếu nhóm điều hành mới của NHNN làm “mạnh tay” được điều này trong tư thế sáng suốt và không làm ảnh hưởng đến quá trình tách vàng ra khỏi lưu thông như hiện nay, trả lại vàng về với thị trường sẽ là việc làm rất đáng được ghi nhận.

Theo TS. Thành, việc trả vàng về cho thị trường cần thực hiện từ cấp độ thấp nhất theo hình thức mua bán hàng hóa bình thường. Còn việc để đầu tư hay “chơi” vàng theo biến động giá sẽ là một thị trường khác, vẫn có thể được hình thành nhưng không đáng ngại, miễn là có cơ chế quản lý và những công cụ tài chính can thiệp, hoặc hệ thống không quá rủi ro để gây ra những bất ổn cho thị trường.

“Về mặt nguyên tắc các công cụ tài chính đều có những cơ chế để kiểm soát rủi ro, nhưng thường những rủi ro, xáo trộn diễn ra khi các nhà làm luật, các nhà điều hành không kiểm soát được từ chính những công cụ họ tạo ra mới gây nên những bất ổn. NHNN với bộ máy điều hành mới được kiện toàn và với sự đầu tư về công cụ sẽ dần từng bước như thời gian vừa qua thì sẽ chủ động được trong vấn đề này”, TS. Thành lý giải.

Cho rằng đã đến lúc NHNN phải thật sự cân nhắc một cách nghiêm túc về việc trả lại vàng cho thị trường, TS. Thành nhận định, việc xem xét, lựa chọn thời điểm chín muồi, lựa chọn đúng điểm rơi còn phụ thuộc vào những người có trách nhiệm. Những người điều hành có thể có những quyết sách khác nhau, nhưng hiện tại rất có thể là thời điểm phù hợp để bắt đầu thực hiện việc này một cách bài bản.

Bên cạnh đó, khi đánh giá hiệu quả của Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng, TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng đây chỉ là biện pháp mang tính chất tương đối, không hoàn toàn triệt tiêu được việc đầu cơ.

Sở dĩ vàng hiện nay không còn nhiều cơ hội đầu cơ ngoài yếu tố thương hiệu vàng đã được thâu tóm về một mối còn phải xét đến việc nắm giữ vàng có nhiều rủi ro… đã khiến cho vàng không phải là một kênh đầu tư hấp dẫn cho nên cơ hội cho đầu cơ cũng giảm theo.

“Dù không còn hấp dẫn nhưng không có nghĩa là việc đầu cơ vàng sẽ giảm một cách tuyệt đối. Vẫn sẽ có những thị trường ngầm hoặc là có những giao dịch khác khi sản phẩm vàng dù cho không có thương hiệu nhưng vẫn mang lại lợi ích trong buôn bán hoặc trao đổi và nắm giữ”, TS. Thành nhận định./.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN