Săn nấm mối

Người dân xã Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) đội đèn pin đi nhổ nấm mối vào ban đêm. Ảnh: MẠNH LÊ TRÂM

Ở Phú Yên, nấm mối mọc ở vùng núi huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân và Tuy An. Mùa nấm mối năm nay, nhiều người nửa đêm gà gáy, đội đèn pin đi tìm món đặc sản trời cho này.

Năm nay, bước vào mùa mưa, vùng gò đồi ở Phú Yên nấm mối mọc chậm, thế nhưng số lượng rất nhiều. Có người kiếm được rổ nấm, thúng nấm, nhưng cũng có người trúng cả bao tải.

Lớp ăn lớp bán

Nấm mối được xem là vua các loài nấm. Nấm mối mọc vào mùa mưa, những chỗ nấm mọc thường có tổ mối ở dưới. Người dân miền quê xem nấm mối là báu vật thiên nhiên cất giấu dưới đất đến mùa lại trồi lên.

Đợt nấm mối xuất hiện mới đây tại 3 huyện miền núi Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Hinh và huyện Tuy An. Tại chợ thị trấn Hai Riêng (huyện Sông Hinh), thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa) và chợ thị trấn La Hai (huyện Đồng Xuân), hàng chục người bày bán gian hàng nấm mối. Bà Bùi Thị Trúc Ly ở thị trấn Hai Riêng cho hay: Nấm mối một năm xuất hiện một lần nên ai đi chợ cũng ghé mua, nấm búp 250.000 đồng/kg, nấm nở 130.000 đồng/kg, người nào kẹt tiền cũng ráng mua được nửa ký về cả nhà ăn một bữa.

Bà Phan Thị Cúc ở xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh) bán nấm mối nói: Mấy năm trước, tôi đi tìm nấm mối chỉ nhổ được một rổ hoặc đựng trong nón về đủ gia đình ăn. Năm nay nấm mối xuất hiện nhiều nên tôi nhổ được cả thúng trên 6kg, bán được cả triệu đồng. Ở chỗ tôi, cả xóm đi nhổ nấm mối, có người kiếm được 2-3 triệu đồng.

Tại một góc ngã tư xã Sơn Định (huyện Sơn Hòa), nấm mối bày bán trải dài. Bà Thái Thị Linh ngồi bán nấm mối ở đây, chia sẻ: Mấy năm trước chỗ này vài người bán nấm mối, riêng năm nay lượng người bán nhiều gấp đôi. So với các năm trước thì năm nay nấm mối nhiều, đi tìm nhổ về, lớp ăn lớp bán.

Ông Trần Văn Chung rảo chợ nấm mối ở đây cho hay: Năm nay, nấm mối được mùa nên nhiều người đăng bán tràn ngập qua facebook. Nấm mối ở Sơn Hòa “ăn” vô tận Đồng Nai, Bình Dương, TP Hồ Chí Minh. Nấm mối quý hiếm, thường các gia đình ở đây đi nhổ hoặc mua về nấu chín để trong ngăn đá tủ lạnh bảo quản rồi gửi đi xa. Nấm mối chế biến cách này để dành ăn tháng này qua tháng khác không hư.

Người dân xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân) sơ chế nấm mối. Ảnh: MẠNH LÊ TRÂM

Ham như ham nấm

Tháng qua, vùng gò đồi huyện Đồng Xuân có mưa dầm, trời se lạnh nên nấm mối mọc rộ. Mùa nấm mối nơi đây mọc từ đầu tháng 10 đến tháng 11 âm lịch. Năm nay, do nắng hạn kéo dài nên nấm mối “nín” lại, đến nửa tháng 10 âm lịch vừa qua mọc rộ. Không chỉ đàn ông mà phụ nữ thấy nấm mối mọc nhiều nên thức cả đêm tìm nhổ nấm. Bà Phan Thị Thủy ở xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) chia sẻ: Mới đây, gà gáy tôi thức giấc đi tìm nấm mối. Lên vùng gò cao sau nhà thấy cả trăm tai nấm mới nhú lên, nhổ uổng, tôi quơ lá ủ tủ lên, canh tai nấm lên cao. Tôi nay gần 60 tuổi, năm nào cũng đi cả ngày nhổ nấm mối, riêng năm nay tôi đi nhổ ban đêm. Vùng này người dân xem nấm mối như báu vật thiên nhiên cất giấu dưới đất, đến mùa mưa trồi lên.

Tôi theo chân ông Phan Văn Quang ở xã Xuân Quang 3 (huyện Đồng Xuân) đi tìm nấm mối. Trên đường đi, ông Quang chia sẻ “bí quyết” tìm nấm mối: Nấm mối mọc núp trong bờ bụi, mọc thình lình, lúc vừa đội đất lên thì tai nấm búp màu đen nằm sát mặt đất có lá ủ che lấp nên khó thấy. Có nơi, nhiều người đến trước không thấy nhưng người đi sau lại phát hiện nấm. Vì vậy, đi tìm nấm đừng nản lòng khi thấy dấu chân người đi trước mà phải tinh mắt nhìn trong bờ bụi thật kỹ… Cũng theo ông Quang, nấm mối mọc lặp lại ở các phang nấm năm trước. Có phang nấm biết “chạy”, năm ngoái mọc giữa bờ, năm nay “chạy” qua cuối bờ. Nấm mối “đội” lá ủ. Có người đi tìm phát hiện phang nấm hàng trăm tai nhổ đựng cả thúng, có người đi tìm sáng mắt chỉ thấy tai nấm mồ côi (một tai duy nhất) “ngồi” trong bờ rào, chân nấm to bằng cổ tay người lớn, còn tai nấm bằng cái tô. Có người nửa đêm, gà gáy rảo khắp vùng gò đồi đi tìm nhổ nấm, mờ sáng về thì thấy người trong xóm lại nhổ nấm mọc ngay ở hàng rào trước cửa ngõ nhà mình.

Ông Nguyễn Trọng Cường ở phường 7 (TP Tuy Hòa) cho hay: Tôi có người bạn ở huyện Sơn Hòa, khi nấm mối xuất hiện thì mua gửi xuống. Nấm mối ăn ngon, bổ, khi nấu chỉ nêm muối, thêm lá é trắng hoặc lá gừng, không thêm gia vị khác. Nấm mối tự nó ngọt trong nồi ngọt ra.

MẠNH LÊ TRÂM