Quản lý an toàn ẩm thực đường phố tại Hội An

Hội An cũng vừa tổ chức thành công Lễ hội văn hóa ẩm thực với chủ đề "Món ngon xứ Quảng", và hứa hẹn sẽ là một lễ hội thường niên, thu hút du khách. Tuy nhiên, sau vụ ngộ độc bánh mì, có nhiều điều phải suy ngẫm…

Bài học từ vụ ngộ độc tập thể

Đặt chân đến Hội An những ngày qua, nhiều du khách vẫn chưa thể quên câu chuyện ngộ độc sau khi ăn bánh mì Phượng (số 2B Phan Châu Trinh, phường Minh An, TP Hội An). Đến thời điểm ngày đầu năm 2024, dù đã kết thúc lệnh buộc đình chỉ hoạt động 3 tháng sau khi để xảy ra ngộ độc thực phẩm tập thể cho hàng trăm người và du khách... và được phép mở cửa trở lại từ ngày 3/1 vừa qua, tuy nhiên tiệm Bánh mì Phượng nổi tiếng ở đây vẫn chỉ thưa thớt người mua.

Du khách đến Hội An không chỉ trải nghiệm vẻ đẹp cổ kính của một di sản văn hóa thế giới mà còn quan tâm đến chất lượng môi trường du lịch và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Qua quan sát của chúng tôi, không còn cảnh du khách nước ngoài xếp từng hàng dài, chờ đợi đến lượt để được mua, được thưởng thức món ẩm thực đường phố nức tiếng, từng xuất hiện trên nhiều bài viết, tạp chí du lịch, trang du lịch ẩm thực trong nước và quốc tế. “Những ngày mở cửa trở lại, mỗi ngày tiệm bán ra chỉ khoảng 300 ổ; trong khi lúc chưa xảy ra vụ ngộ độc, mỗi ngày bán khoảng 2.000 ổ”, một nhân viên của tiệm cho hay.

Phó Chủ tịch UBND TP Hội An Nguyễn Văn Lanh cho biết, là điểm đến du lịch của môi trường, Hội An có nét đặc trưng, một “thương hiệu” rất riêng hấp dẫn du khách, đó là văn hóa ẩm thực cổ truyền và ẩm thực đường phố cổ. Hội An cũng vừa tổ chức thành công Lễ hội văn hóa ẩm thực với chủ đề "Món ngon xứ Quảng".

Qua hàng loạt hoạt động lễ hội, trình diễn, hội thi văn hóa ẩm thực của các nghệ nhân phố cổ nhận được sự ủng hộ rất lớn từ phía du khách trong nước và quốc tế; qua những món ẩm thực cổ truyền rất Hội An như mì Quảng và cao lầu Hội An vừa được Tổ chức Kỷ lục châu Á công nhận là món ăn đạt giá trị ẩm thực châu Á; qua 6 món ăn Quảng Nam lọt top các món ăn đặc sản, tiêu biểu của Việt Nam;… chính là một minh chứng sinh động cho thấy ẩm thực truyền thống, ẩm thực đường phố là một yếu tố thành công không thể thiếu của ngành Du lịch ở Hội An.

Bánh mì Phượng ít nhiều cũng góp phần nào vào đặc trưng ẩm thực của phố cổ. Nhưng sự cố đáng tiếc khiến hàng trăm du khách bị ngộ độc thực phẩm, trong đó rất nhiều du khách là người nước ngoài liên quan đến tiệm bánh mì quá nổi tiếng này chắc chắn sẽ tác động tới điểm đến phố cổ.

“Vụ việc Bánh mì Phượng là hồi chuông để Hội An siết lại việc kiểm soát quản lý an toàn thực phẩm, đặc biệt với các sản phẩm ẩm thực đường phố. Không đơn thuần là việc đảm bảo an toàn thực phẩm, mà còn là vấn đề bảo vệ, giữ vững thương hiệu du lịch của Hội An mà người dân, chính quyền TP Hội An đã dày công xây dựng”, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An khẳng định.

Làm gì để giữ gìn bản sắc “hàng rong”?

Thời gian qua, khách du lịch, nhất là du khách nước ngoài đến Hội An không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc của một di sản văn hóa thế giới, trải nghiệm điểm đến du lịch xanh, mà còn rất quan tâm đến chất lượng sản phẩm du lịch, chất lượng môi trường du lịch, đặc biệt là an toàn thực phẩm. “Trong cuộc cạnh tranh thu hút du khách quốc tế, môi trường du lịch đẹp thôi vẫn chưa đủ, mà rất cần thực sự xanh, sạch và an toàn, nhất là một điểm đến du lịch đặc biệt như TP Hội An”, ông Đinh Văn Lộc, Công ty cổ phần Việt Đà Travel chia sẻ.

Theo lãnh đạo TP Hội An, hoạt động buôn bán hàng rong, vỉa hè trong khu phố cổ đã xuất hiện từ lâu đời. Không chỉ gắn chặt đến nếp đời sống, tinh thần của người TP Hội An, hoạt động này còn là một trong những sản phẩm văn hóa truyền thống rất đặc trưng, khiến phố cổ hấp dẫn du khách. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, số lượng hộ kinh doanh đến từ địa phương khác và nhiều khu vực lân cận tăng nhanh, trong đó có nhiều loại hình không phù hợp với cảnh quan khu phố cổ đã làm ảnh hưởng đến trật tự giao thông, an ninh xã hội, ảnh hưởng việc bảo tồn phát huy di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững ở Hội An.

Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, việc tìm hiểu những yếu tố truyền thống văn hóa và khảo sát, đánh giá thực trạng của hoạt động kinh doanh vỉa hè, hàng rong nhằm đưa ra giải pháp điều tiết hoạt động này là một vấn đề thời sự cấp thiết của chính quyền TP Hội An.

Đại diện chính quyền Hội An cho biết cũng đã thống nhất quan điểm, giải pháp, kế hoạch cụ thể để triển khai, sắp xếp, bố trí hoạt động buôn bán vỉa hè, hàng rong phù hợp với truyền thống và không gian khu phố cổ, gắn với phát triển du lịch bền vững. Mục tiêu chính của việc này là vừa gìn giữ bảo tồn yếu tố truyền thống văn hóa kinh doanh buôn bán vỉa hè, hàng rong, vừa phát huy, tạo nên một sản phẩm du lịch đặc sắc của phố cổ Hội An, nhưng phải đảm bảo sự ổn định, trật tự, an toàn giao thông, phù hợp với cảnh quan của phố cổ, với đời sống dân sinh, kết quả đạt được phải mang lại hiệu quả cao và bền vững; đảm bảo sự công bằng, ổn định, không gây nên sự xáo trộn, dư luận xấu, đồng thời đảm bảo có tính kế thừa trong quá trình chọn lọc, phân bố lại các hộ, cá nhân buôn bán hàng rong, vỉa hè. Và đặc biệt, đã là hàng rong, là ẩm thực đường phố thì phải đảm bảo khâu an toàn thực phẩm cho du khách.

Để Hội An phải luôn là điểm đến an toàn, nhiều du khách cho rằng không phải riêng nhiệm vụ của chính quyền địa phương, các cấp ngành, mà ngay trong mỗi người dân phố cổ đang theo nghề dịch vụ ẩm thực truyền thống cần phải đồng lòng, có nhận thức về vấn đề tiêu chuẩn, tuân thủ nghiêm túc các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Hội An cũng cần phải đưa vào chuẩn hóa về cả an toàn thực phẩm, minh bạch giá cả cũng như thực phẩm phải đảm bảo nguồn gốc các điểm kinh doanh, dịch vụ hàng quán vỉa hè. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (nếu có) và công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng, để kịp thời cảnh báo cho cộng đồng, để bảo vệ chính thương hiệu cũng như đạt được sự tin tưởng cao nhất từ du khách.

Hoài Thu