Phiên tòa xét xử vụ khủng bố ngày 11/9 diễn ra vài ngày trước lễ kỷ niệm 20 năm

Bài liên quan

Tổng thống Biden thăm cả ba khu tưởng niệm ngày 11/9

Tại sao Mỹ vén bức màn bí mật vụ khủng bố 11/9 sau 20 năm?

Tổng thống Biden ra lệnh công bố giải mật tài liệu vụ khủng bố 11/9

Hôm thứ Ba (7/9), bị cáo Mohammed có bộ râu rậm màu hung đỏ sải bước vào phòng xử án ở căn cứ hải quân Hoa Kỳ ở Vịnh Guantanamo, Cuba, khi phiên tòa xét xử bước vào năm thứ 9 tiếp tục diễn ra sau một thời gian dài tạm dừng vì đại dịch COVID-19.

Phòng xử án của tòa án quân sự chật kín các công tố viên, thông dịch viên và 5 đội bào chữa cho Mohammed và các đồng phạm bị cáo buộc là Ammar al-Baluchi, Walid bin Attash, Ramzi bin al-Shibh và Mustafa al-Hawsawi.

Phiên tòa xét xử các bị cáo của vụ khủng bố ngày 11/9 tiếp tục diễn ra chỉ vào ngày trước lễ kỷ niệm 20 năm của sự kiện gây chấn động thế giới này - Ảnh: Reuters

Trong phòng xét xử công khai, đằng sau lớp kính dày, là các thành viên trong gia đình của 2.976 người mà các bị cáo bị buộc tội sát hại gần 20 năm trước. Bị cáo có thể bị xử tử nếu bị tuyên có tội.

Nhưng giai đoạn xét hỏi hiện đã ở năm thứ chín và sa lầy vào vấn đề trọng tâm hiện nay, đó là năm người đã bị CIA tra tấn liên tục sau khi bị bắt.

Nếu không có sự can thiệp chính trị - Tổng thống Joe Biden đã cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình là đóng cửa nhà tù quân sự ở Vịnh Guantanamo - có thể phải hơn một năm nữa mới có thể bắt đầu một phiên xét xử đầy đủ, trước khi thực hiện trình tự tiếp theo là đưa ra phán quyết.

Bị cáo được bảo vệ nghiêm ngặt

Phiên tòa hôm thứ Ba diễn ra trong phòng xử án "Camp Justice", được bảo mật cao trên một đỉnh đồi ở căn cứ hải quân Hoa Kỳ tại Vịnh Guantanamo.

Các bị cáo bước vào từng người một với sự hộ tống của quân đội, và mỗi người ngồi xuống một bàn với đội bào chữa của riêng mình.

Bị cáo Mohammed đội một chiếc khăn xếp màu xanh lam và đeo khẩu trang phù hợp với khuôn mặt mà ông đã gỡ bỏ để để râu dài và bồng bềnh. Anh ta trò chuyện sôi nổi với bin Attash trong khi xem qua một đống tài liệu.

Bin Attash, người được cho là đã giúp lên kế hoạch cho vụ tấn công 11/9, đội một chiếc mũ len màu hồng và áo khoác ngụy trang của quân đội sa mạc, bước đi chậm rãi với một chân giả mà anh ta bị mất trong một cuộc đọ súng ở Afghanistan năm 1996.

Al-Shibh, một thành viên của "Đội bóng không tặc Hamburg", cũng mặc đồ rằn ri bên ngoài chiếc quần cotton trắng, gợi lại hình ảnh những ngày anh ta còn là một chiến binh Al-Qaeda.

Phòng xử án "Camp Justice" trên một đỉnh đồi ở căn cứ hải quân Hoa Kỳ tại Vịnh Guantanamo - Ảnh: AFP

Baluchi, còn được gọi là Ali Abdul Aziz Ali và là cháu trai của Mohammed, để lộ bộ râu ngắn, đen dưới chiếc khẩu trang và đội chiếc mũ lưỡi trai kiểu Sindhi của quê hương Balochistan, cùng với áo vest truyền thống khoác ngoài áo choàng trắng. Anh ta bị cáo buộc xử lý việc chuyển tiền trong âm mưu.

Bị cáo thứ năm, Hawsawi, người cùng làm việc với Baluchi, bước vào với một chiếc áo choàng trắng kiểu Thobe của Ả Rập Xê Út. Anh ta cũng mang theo một chiếc gối mà anh ta đặt trên ghế bệnh viện dành riêng cho anh ta, do tổn thương trực tràng mà các luật sư của anh ta cho rằng đã phát sinh trong các cuộc thẩm vấn lạm dụng của CIA.

Thẩm phán thứ 8

Đại tá Không quân Matthew McCall, người thứ tám được chỉ định làm chủ tọa, mở đầu bằng cách hỏi từng bị cáo xem họ có hiểu các hướng dẫn cho phiên điều trần hay không.

"Có", mỗi người trả lời, một số bằng tiếng Anh và một số bằng ngôn ngữ riêng của họ.

Sau đó, ông bắt đầu thảo luận về các giao thức COVID-19, sau thời gian dài bị đại dịch buộc phải trì hoãn.

Trong những tuần gần đây, một số người tham gia phiên xét hỏi về các trường hợp khác ở Guantanamo đã có kết quả dương tính với virus Corona, bất chấp các yêu cầu nghiêm ngặt về tiêm chủng và đeo khẩu trang.

Thẩm phán McCall nói rằng mọi người nên đeo khẩu trang trừ khi họ đang phát biểu trước tòa.

Phiên tòa xét xử 5 người đàn ông bị buộc tội trong vụ tấn công ngày 11 tháng 9 đã khởi động lại vào thứ Ba chỉ vài ngày trước lễ kỷ niệm 20 năm nhưng nhanh chóng bị tạm dừng - Ảnh: Paul Handley

Các luật sư bào chữa cho biết họ rất háo hức tiếp tục phần xét hỏi, nơi họ đã dừng lại vào tháng 2 năm 2019, để thiết lập hồ sơ của một vụ án đã làm ảnh hưởng uy tín của số lượng lớn bằng chứng của cơ quan công tố do cuộc tra tấn mà 5 người đã phải chịu đựng khi nằm trong tay CIA từ năm 2002 đến 2006.

Tuy nhiên, quá trình khởi động lại phiên xét xử bắt đầu một cách chậm. Ngày đầu tiên tập trung vào một thủ tục dành riêng cho các ủy ban quân sự, một đánh giá "vô nghĩa" về lý lịch của chính thẩm phán để thăm dò xem có thể có những thành kiến hay không.

Thủ tục này rất nhạy cảm vì thẩm phán, các công tố viên và nhiều luật sư bào chữa đều thuộc lực lượng pháp lý của Bộ Quốc phòng.

Nhắc lại những thách thức của chín năm điều trần trước khi xét xử, thẩm phán mới, Đại tá Không quân Matthew McCall, đã hoãn phiên họp chỉ sau hai tiếng rưỡi vì các vấn đề thủ tục liên quan đến việc bổ nhiệm của ông.

Dự kiến phiên tòa sẽ tiếp tục vào thứ Tư (8/9), mặc dù các tranh luận về các vấn đề bằng chứng thực chất có thể không tiếp tục cho đến tuần sau.

Phan Nguyên