Phát huy tinh thần Chiến thắng Điện Biên Phủ trong giáo dục chính trị, tư tưởng bộ đội hiện nay

Một là, luôn kiên định đường lối, chủ trương của Đảng; thường xuyên làm tốt công tác giáo dục, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, quyết tâm chiến lược của trên cho mọi cán bộ, chiến sĩ.

Nhân tố quyết định thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp nói chung và Chiến dịch Điện Biên Phủ nói riêng là đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo, là sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là sự quyết đoán của tập thể Bộ chỉ huy chiến dịch. Nhờ đường lối đó, cùng với vai trò cá nhân đặc biệt xuất sắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, quân và dân ta đã phát huy sức mạnh tổng hợp, nêu cao ý chí quyết đánh, quyết thắng quân xâm lược để giành thắng lợi.

Trao đổi kinh nghiệm trên đường ra Mặt trận Điện Biên Phủ, năm 1954. Ảnh tư liệu

Để chủ động tiến công thắng lợi, Tổng Quân ủy, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân tổ chức sâu rộng đợt chỉnh quân về chính trị, nâng cao giác ngộ giai cấp, xây dựng lòng tin vào quyết tâm chiến lược của Trung ương Đảng và Bộ Tổng Tư lệnh với phương châm “tích cực, chủ động, cơ động, linh hoạt”, quyết chiến, quyết thắng, kiên quyết tiêu diệt sinh lực địch, đập tan Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ; tin vào thắng lợi của Chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và sự thành công của cải cách ruộng đất, làm cho tinh thần chiến đấu của bộ đội được nâng lên rõ rệt. Qua đó, góp phần tạo thành sức mạnh chính trị, tinh thần to lớn cho bộ đội chiến đấu và chiến thắng.

Phát huy bài học trên, trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ hiện nay, đòi hỏi cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo tư tưởng, giáo dục chính trị, làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định đường lối, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bất luận trong điều kiện, hoàn cảnh nào cũng phải tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng. Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, chiến lược của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Quy chế giáo dục chính trị của Tổng cục Chính trị; kế hoạch, hướng dẫn của trên; nắm vững mục tiêu, yêu cầu công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, kịp thời có chủ trương, biện pháp lãnh đạo phù hợp.

Cơ quan chính trị các cấp nắm chắc tình hình mọi mặt, kịp thời tham mưu với cấp ủy, chỉ huy về nội dung, chương trình, thời gian, kế hoạch giáo dục chính trị, tư tưởng; chủ động phòng, chống các tác động tiêu cực của xã hội xâm nhập vào đơn vị, kiên quyết không để khoảng trống về tư tưởng và quản lý tư tưởng. Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn, uốn nắn kịp thời những lệch lạc; làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, khen thưởng, đăng ký, thống kê, theo dõi, quản lý chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng của đơn vị...

Hai là, công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng phải được tiến hành thường xuyên, kiên trì, tích cực, sáng tạo, sát thực tiễn, đối tượng.

Trong quá trình chuẩn bị và thực hành Chiến dịch Điện Biên Phủ, một số đơn vị do chưa làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng nên đã phát sinh một số cán bộ, chiến sĩ không tin có thể đánh được tập đoàn cứ điểm. Đặc biệt, trước quyết định thay đổi phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”; công tác chuẩn bị chiến đấu đã xong, sẵn sàng nổ súng nhưng phải dừng lại, kéo pháo, lực lượng, phương tiện về vị trí chuẩn bị lại từ đầu đã tác động mạnh đến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ. Tư tưởng chủ quan, khinh địch xuất hiện sau thắng lợi của đợt 1 chiến dịch hoặc tư tưởng hữu khuynh tiêu cực sau những khó khăn, thương vong trước sự kháng cự quyết liệt của địch trong đợt 2 của chiến dịch... Nhận rõ tình hình, Đảng ủy, Bộ chỉ huy mặt trận, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều hình thức, biện pháp giáo dục, sinh hoạt chính trị tư tưởng, tự phê bình và phê bình, tăng cường động viên, đả thông tư tưởng bộ đội theo phương pháp trong đảng ủy trước, ngoài đảng ủy sau, trên trước, dưới sau. Sau động viên, từng đơn vị xây dựng kế hoạch thi đua cụ thể, phân công lãnh đạo, chỉ huy đến từng đơn vị cơ sở, chiến hào để kiểm tra, động viên tinh thần chiến đấu.

Đọc báo nắm thông tin trên chiến trường Điện Biên Phủ, năm 1954. Ảnh tư liệu

Vận dụng kinh nghiệm tiến hành công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng trong Chiến dịch Điện Biên Phủ vào điều kiện hiện nay, đòi hỏi công tác tư tưởng trong Quân đội phải được tiến hành một cách chủ động, toàn diện, kiên trì, bền bỉ, liên tục, sát thực tiễn hoạt động của các cơ quan, đơn vị và nhiệm vụ của bộ đội, nhất là trước những biến động lớn; trước, trong và sau mỗi nhiệm vụ quan trọng, thời điểm quan trọng, phức tạp, nhạy cảm. Tập trung phát hiện đúng, trúng vấn đề, một mặt vừa chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao bản lĩnh, kỹ năng thích ứng trước các tác động, mặt khác vừa xử trí linh hoạt, kịp thời, đúng đắn mọi vấn đề tư tưởng, giữ vững ý chí quyết tâm chiến đấu của bộ đội kể cả lúc thuận lợi cũng như lúc gặp khó khăn, không giáo điều, khuôn mẫu. Quan tâm đến những quân nhân có hoàn cảnh cá biệt; kết hợp chặt chẽ giáo dục theo đối tượng với giáo dục theo nhiệm vụ. Kết hợp giữa truyền thụ kiến thức với giáo dục truyền thống, trao đổi kinh nghiệm; giữa giáo dục và tự giáo dục, lấy việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học là chính. Sử dụng tổng hợp các phương pháp, phương tiện trực quan, tăng tính tương tác giữa người dạy và người học, phát huy hiệu quả công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục chính trị theo phương châm “dạy thực chất, học thực chất, kiểm tra, đánh giá kết quả thực chất”.

Ba là, thường xuyên chú trọng làm tốt công tác giáo dục, động viên, nâng cao chất lượng huấn luyện, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT), xây dựng tinh thần quyết thắng trong mọi tình huống.

Trong trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ, xét tương quan lực lượng, về bộ binh, ta hơn địch 2 lần, về pháo binh, ta và địch xấp xỉ nhau; địch hơn hẳn ta về số lượng đạn pháo, đồng thời cũng hơn hẳn ta về không quân, cơ giới, hệ thống công sự. Về trình độ tác chiến, ta đánh công kiên còn hạn chế, chưa có nhiều kinh nghiệm đánh tập đoàn cứ điểm, tác chiến hiệp đồng binh chủng quy mô lớn. Để khắc phục những hạn chế, Bộ chỉ huy chiến dịch đã quyết định chuyển phương châm “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ý chí quyết tâm cao cho bộ đội; bố trí hỏa khí phân tán, hỏa lực tập trung, xây dựng trận địa pháo binh hiểm hóc; xây dựng kế hoạch hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng chặt chẽ. Vì vậy, nhân tố chính trị, tinh thần trong lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy tác chiến trở thành nhân tố hàng đầu góp phần vào thắng lợi của chiến dịch.

Phát huy bài học trên, hiện nay cần chú trọng làm tốt công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm chiến đấu, làm cho bộ đội có nhận thức đầy đủ, sâu sắc về đường lối, chủ trương, quyết tâm của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta về sự nghiệp xây dựng và BVTQ, nhất là chiến lược BVTQ trong tình hình mới. Quán triệt sâu sắc quan điểm tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh về “người trước, súng sau”, nhận thức sâu sắc vai trò to lớn của nhân tố chính trị, tinh thần, về sức mạnh chiến đấu của Quân đội ta, sức mạnh của nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân; có niềm tin vào VKTBKT hiện có và trí sáng tạo, nghệ thuật quân sự đặc sắc Việt Nam.

Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả khâu đột phá trong huấn luyện và các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp theo Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW ngày 20-12-2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023-2030 và những năm tiếp theo. Tập trung bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật và chuyên môn nghiệp vụ, bảo đảm cho bộ đội vừa có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức cách mạng trong sáng, vừa tinh thông kỹ, chiến thuật, dũng cảm, kiên cường, mưu trí, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ chiến đấu. Bên cạnh đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp có giải pháp nâng cao chất lượng huấn luyện làm chủ VKTBKT trong biên chế, nhất là VKTBKT hiện đại. Phê phán, đấu tranh với tư tưởng “thần thánh hóa” VKTBKT công nghệ cao của địch dẫn đến tự ti, mất lòng tin vào khả năng giành thắng lợi của ta. Mặt khác, tích cực nghiên cứu, kịp thời tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phát triển nghệ thuật quân sự gắn với chăm lo xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần cho bộ đội.

Bốn là, thực hiện tốt công tác kiểm tra, theo dõi, nắm tình hình; kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và chính sách, bảo vệ chính trị nội bộ.

Nhận thức rõ vai trò của công tác kiểm tra và kết hợp chặt chẽ các mặt hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, Tổng cục Chính trị đã ban hành chỉ thị về “Công tác chính trị trong Chiến dịch Điện Biên Phủ”, trong đó xác định rõ và đặt lên hàng đầu nhiệm vụ “kiểm tra kỹ lưỡng tư tưởng... để kịp thời bổ khuyết”. Chấp hành chỉ đạo của Tổng cục Chính trị, các cơ quan, đơn vị tham gia chiến dịch đã tích cực triển khai tổ chức kiểm tra và phát hiện được nhiều nội dung cần bổ khuyết, nhất là những biểu hiện tiêu cực trong tư tưởng cán bộ, chiến sĩ. Trên cơ sở đó, Bộ chỉ huy chiến dịch đã kịp thời lãnh đạo tổ chức các đợt sinh hoạt tự phê bình và phê bình; tăng cường cán bộ, cơ quan bám sát bộ đội để động viên, khắc phục được cơ bản tư tưởng hữu khuynh tiêu cực và các biểu hiện tư tưởng tiêu cực khác. Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức, cán bộ, chính sách, bảo vệ chính trị nội bộ, kiện toàn tổ chức.

Kế thừa bài học này, công tác tư tưởng phải được tiến hành đồng bộ, toàn diện, dựa vào các tổ chức, phát huy vai trò của các tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức quần chúng và bằng nhiều biện pháp để tiến hành giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu của bộ đội. Công tác tư tưởng, chính sách phải đi tới từng người, từng tổ chức và từng đơn vị theo từng nhiệm vụ; chỉ rõ phương hướng hành động cho cán bộ, chiến sĩ. Chủ động dự kiến tình hình tư tưởng của bộ đội; kịp thời phát hiện những vấn đề mới nảy sinh, không để bị động, bất ngờ về tư tưởng. Quan tâm sâu sát, thực hiện thật tốt công tác chính sách đối với Quân đội và hậu phương Quân đội, gắn công tác chính sách với công tác tổ chức, công tác cán bộ, coi đó là biện pháp vững chắc để củng cố, phát huy sức mạnh nhân tố chính trị, tinh thần trong chiến đấu, huấn luyện, công tác thường xuyên... Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chủ động và kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, các tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc.

Trung tướng NGUYỄN VĂN ĐỨC (Cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam)