PCI 2022: Chất lượng điều hành cấp tỉnh được cải thiện, Quảng Ninh giữ vững ngôi đầu
Năm nay, Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Bà Rịa–Vũng Tàu và Đồng Tháp lần lượt là các địa phương có chất lượng điều hành kinh tế được đánh giá cao nhất trong Bảng xếp hạng PCI 2022.
Ngày 11/4, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức lễ công bố Báo cáo thường niên Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2022.
Báo cáo PCI 2022 được xây dựng dựa trên thông tin phản hồi từ 11.872 doanh nghiệp, trong đó có 10.590 doanh nghiệp tư nhân và và 1.282 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam.
Điểm tích cực ghi nhận được từ kết quả PCI 2022 là chất lượng điều hành cấp tỉnh tiếp tục có sự cải thiện theo thời gian. Điểm trung vị PCI 2022 đạt 65,22 điểm, tiếp tục tăng năm thứ sáu liên tiếp.
Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công phát biểu tại lễ công bố. (Ảnh: Hồng Châu)
Quảng Ninh tiếp tục giữ "ngôi vương"
Năm nay, Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng, Bà Rịa–Vũng Tàu và Đồng Tháp lần lượt là các địa phương có chất lượng điều hành kinh tế được đánh giá cao nhất trong Bảng xếp hạng PCI 2022.
Năm 2022 là năm thứ 6 Quảng Ninh giữ vị trí quán quân trong bảng xếp hạng PCI với số điểm 72,95 điểm trên thang điểm 100, tiếp tục ghi điểm với nhiều sáng kiến thu hút đầu tư và cải cách hành chính. Sự thành công của Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư (IPA Quảng Ninh), việc xây dựng và vận hành hiệu quả các trung tâm phục vụ hành chính công từ cấp tỉnh đến cấp huyện và bộ phận tiếp nhận, trả kết quả hiện đại ở cấp xã tiếp tục được các doanh nghiệp đánh giá cao.
Đây cũng là lần đầu tiên Bắc Giang đoạt ngôi Á quân, sau khi cải thiện 29 bậc và 8,06 điểm so với PCI 2021. Trong PCI 2022, Bắc Giang đạt 72,80 điểm trên thang điểm 100. Các doanh nghiệp đã ghi điểm cho Bắc Giang nhờ các hoạt động tiếp xúc, đối thoại với doanh nghiệp qua nhiều kênh, lắng nghe và kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc. Bắc Giang cũng ghi điểm ở chỉ số tính minh bạch và thiết chế pháp lý. 92% doanh nghiệp trong tỉnh cho biết cơ quan trợ giúp pháp lý hỗ trợ doanh nghiệp dùng luật để khởi kiện khi có tranh chấp.
Điểm đáng chú ý của PCI 2022 là việc tụt hạng của 3 thành phố trực thuộc trung ương. Cụ thể, Cần Thơ tụt 5 bậc xuống vị trí thứ 19. Hà Nội tụt 10 bậc xuống vị trí thứ 20. Trong khi đó đầu tàu kinh tế TP. Hồ Chí Minh tụt 13 bậc, xuống vị trí số 27.
Với Hà Nội, chỉ số gia nhập thị trường hay tiếp cận đất đai đều ở vị trí khá thấp (đều ở ví trí 59). Hay như tính năng động của chính quyền tỉnh chỉ xếp hạng 53. Còn như TP. Hồ Chí Minh, chỉ số tiếp cận đất đai xếp thứ 54, còn chỉ số chi phí không chính thức ở vị trí 60, tính năng động của chính quyền ở vị trí 62…
Phát biểu tại lễ công bố, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, khảo sát PCI 2022 được tiến hành trong bối cảnh cộng đồng doanh nghiệp đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức và cả những cơ hội đan xen.
Khi nhiều doanh nghiệp vừa gắng gượng vượt qua những thời điểm đen tối của đại dịch Covid-19 và bắt đầu quá trình phục hồi thì những cú sốc mới của kinh tế - địa chính trị toàn cầu lại ập đến như chiến tranh, khủng hoảng năng lượng, bất ổn tài chính – ngân hàng, lạm phát tăng cao và sự sụt giảm nhu cầu tiêu dùng toàn cầu.
Triển vọng tăng trưởng ảm đạm của các nền kinh tế lớn đi cùng nỗi lo lạm phát trên thế giới đang ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam. Theo Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội Quý I/2023 của Tổng cục Thống kê, mức tăng trưởng GDP quý I năm nay chỉ đạt 3,32% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức tăng trưởng hàng quý thấp thứ hai trong cả giai đoạn 2011-2023.
Top 30 tỉnh, thành phố có thứ hạng tốt nhất PCI 2022. (Nguồn: VCCI)
Tình hình phát triển doanh nghiệp trong quý I/2023 cũng đáng lo ngại khi số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lên tới 60,2 nghìn doanh nghiệp, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động thấp hơn, chỉ ở mức 57 nghìn doanh nghiệp. Trung bình mỗi tháng trong quý I/2023, khoảng 20,1 nghìn doanh nghiệp đã rút lui khỏi thị trường.
Tình hình kém lạc quan này cũng được phản ánh qua đánh giá niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp tham gia Khảo sát PCI 2022. Kết quả cho thấy chỉ 35% doanh nghiệp tư nhân và 33% doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có dự định mở rộng sản xuất, kinh doanh trong vòng 2 năm tới.
Trong điều kiện bất lợi ấy, vai trò của các chính quyền địa phương sẽ được chú ý nhiều hơn với những kỳ vọng lớn hơn về tạo thuận lợi môi trường kinh doanh nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua các thách thức, phục hồi và phát triển ổn định.
“Từ cuối năm 2022 đến nay, nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, chúng tôi hy vọng rằng chính quyền các tỉnh, thành phố cần đẩy mạnh triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hơn nữa, lấy sự ổn định và thuận lợi của môi trường kinh doanh bù đắp cho những bất ổn của thị trường thế giới", Chủ tịch VCCI kỳ vọng.
Lần đầu tiên công bố Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI)
Trong Báo cáo PCI 2022 được công bố ngày 11/4, lần đầu tiên VCCI, USAID cùng các đối tác tư nhân giới thiệu và công bố Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI). Đây là bộ chỉ số đánh giá và xếp hạng địa phương thân thiện với môi trường dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh như mức độ ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các doanh nghiệp tại địa phương, trình độ quản trị và ứng xử với môi trường của doanh nghiệp, mức độ quan tâm, sẵn sàng đầu tư về vấn đề môi trường của chính quyền địa phương và nhiều vấn đề môi trường quan trọng khác.
Kết quả năm đầu tiên cho thấy ba tỉnh đứng đầu Chỉ số PGI là Trà Vinh, Lạng Sơn và Bắc Ninh.
“Gần 20 năm qua, Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh thành công của VCCI đã và đang góp phần thúc đẩy các đối thoại, thảo luận và các hành động hiệu quả về các vấn đề liên quan đến môi trường kinh doanh. Chỉ số Xanh cấp tỉnh mới được xây dựng dựa trên nền tảng thành công của PCI, và việc này là dấu hiệu cho thấy khu vực tư nhân ngày càng nhận thức rõ rằng các vấn đề môi trường cũng quan trọng như hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế", Giám đốc Quốc gia USAID Việt Nam Aler Grubbs nhấn mạnh.
Bằng việc xây dựng và công bố Chỉ số Xanh cùng với Chỉ số PCI, VCCI và USAID mong muốn cổ vũ chính quyền các tỉnh, thành phố tại Việt Nam quan tâm hơn tới phát triển kinh tế gắn với việc bảo vệ môi trường, cung cấp thông tin kịp thời hỗ trợ chính quyền tỉnh, thành phố trong hoạch định chính sách thu hút đầu tư gắn với phát triển bền vững thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái kinh doanh thân thiện với môi trường, định hướng các nhà đầu tư có ý thức bảo vệ môi trường thúc đẩy nhiều dự án xanh hơn, thân thiện với môi trường hơn tại Việt Nam.
Chỉ số PCI do VCCI thực hiện với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) để đánh giá về chất lượng điều hành kinh tế, mức độ thuận lợi, thân thiện của môi trường kinh doanh và nỗ lực cải cách hành chính của chính quyền các tỉnh, thành phố, qua đó thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam.
Triển khai xây dựng và công bố từ năm 2005, PCI là một bộ chỉ số hợp thành bởi 10 chỉ số thành phần, bao gồm: chi phí gia nhập thị trường tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất, tính minh bạch, chi phí thời gian, chi phí không chính thức, tính năng động của chính quyền địa phương môi trường cạnh tranh bình đẳng, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo lao động, thiết chế pháp lý và an ninh trật tự.
Báo cáo PCI năm nay được công bố trong dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập VCCI (1963-2023) và cũng là dịp kỷ niệm 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ (2013-2023).
