NSND Đào Trọng Khánh - đạo diễn phim tài liệu hàng đầu Việt Nam qua đời
NSND, đạo diễn Đào Trọng Khánh - cây đại thụ của nền điện ảnh tài liệu Việt Nam đã qua đời ở tuổi 84.
Theo thông tin từ gia đình, NSND, đạo diễn Đào Trọng Khánh đã qua đời vào đầu giờ chiều nay 20/9, thọ 84 tuổi. Trước đó, ông đã phải nhập viện và thở bằng máy từ ngày 16/9.
Chia sẻ với PV Dân Việt, bà Vũ Thị Mỹ (vợ đạo diễn Đào Trọng Khánh) cho biết: "Nhiều năm nay ông Khánh đã phải chiến đấu với các căn bệnh trong người như thận, tiểu đường, huyết áp... Do tuổi cao, sức khỏe của ông ngày càng suy giảm. Lần này, khi nhập viện, bác sĩ đã thông báo tiên lượng xấu, nhưng gia đình vẫn luôn cầu nguyện và mong ông qua khỏi".
NSND Đào Trọng Khánh. (Ảnh: Nguyễn Đình Toán)
NSND Đào Trọng Khánh sinh năm 1940 tại Kiến Thụy, Hải Phòng. Trước khi đến với điện ảnh, ông từng là công nhân làm việc trong Cảng Hải Phòng. Năm 1965, sau khi từ chiến trường trở về, ông quyết định theo đuổi lĩnh vực điện ảnh, dành niềm đam mê cho thể loại phim tài liệu.
Nghệ sĩ Đào Trọng Khánh từng trực tiếp cầm máy quay ghi lại những thước phim lịch sử về Hải Phòng trong những ngày bị máy bay Mỹ bắn phá. Ông đảm nhiệm nhiều vai trò của một nhà sản xuất như viết kịch bản, viết lời bình, làm đạo diễn cho hàng chục bộ phim tài liệu khác nhau. Hầu hết các phim ông làm đều nhận được các giải thưởng danh giá, với gần 20 giải cao cho các tác phẩm, trong đó có 7 giải cá nhân (3 giải kịch bản, 4 giải Đạo diễn xuất sắc nhất).
Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 (1985), ông nhận hai giải Bông sen vàng cho 2 phim tài liệu: Một phần 50 giây cuộc đời và Việt Nam - Hồ Chí Minh. Năm 2007, ông được trao giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 15 tổ chức ở Nam Định. Phim của đạo diễn Đào Trọng Khánh không chỉ giàu giá trị nghệ thuật mà còn đầy cảm xúc, với sự tinh tế từ tên gọi, lời bình tới hình ảnh.
Đạo diễn Đào Trọng Khánh còn được biết đến trong lĩnh vực thi ca với bút danh Đào Nguyễn. Ông cùng các thi sĩ Thanh Tùng, Thi Hoàng sáng lập trang thơ của tạp chí Cửa Biển. Ông là bạn thân thiết của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ, nhà văn Nguyễn Khắc Phục, họa sĩ Lê Đại Chúc.
Cuốn sách "Đất và người" của NSND Đào Trọng Khánh. (Ảnh: ND)
Năm 2000, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước cho cụm phim tài liệu gồm: 1/50 giây cuộc đời; Việt Nam - Hồ Chí Minh; Vũ nữ Trà Kiệu; Truyền kỳ sự thật; Hình bóng tổ tiên; Hồ Chí Minh - hình ảnh của Người.
Năm 2020, ở tuổi 80, NSND Đào Trọng Khánh cho ra mắt tập truyện ký "Đất và người". Cuốn sách được Nhà xuất bản Hội Nhà văn phát hành tháng 6/2020. Cuốn sách chia thành hai phần: Phần một là tập hợp các bài viết của ông về những giá trị nhân văn cao cả của Cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, giá trị của thời khắc lịch sử ngày 30-4-1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Phần hai là những bài viết về bạn bè, nghệ sĩ đồng nghiệp như Võ An Ninh, Nguyễn Tư Nghiêm, Hồng Sến, Lưu Quang Vũ, Thi Hoàng, Thanh Tùng... Ông cũng viết nhiều về Hải Phòng, nơi ông sinh ra và lớn lên, những Sở Dầu, Sáu Kho, Chợ Sắt, Tam Bạc.
Nói về NSND Đào Trọng Khánh, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam từng chia sẻ: "Đào Trọng Khánh là một nhân chứng đứng giữa tất cả những dòng hải lưu của lịch sử đi qua ông. Chính vì thế ông được bạn bè cùng thời hay sau này kính trọng".
