Những tác hại do lạm dụng kháng sinh

Tiêu diệt vi khuẩn có lợi

Kháng sinh có phổ rộng tiêu diệt cả vi khuẩn xấu và tốt. Vì vậy nếu dùng không đúng hướng dẫn, lạm dụng sẽ tiêu diệt cả khuẩn có lợi có trong đường ruột, làm mất cân bằng mang tính tự nhiên của cơ thể. Một khi bị mất cân bằng, khuẩn xấu hoành hành, dễ phát sinh nhiều bệnh nan y, như rối loạn dạ dày, làm cho các chứng bệnh nghiêm trọng hơn và làm giảm hiệu quả của thuốc kháng sinh.

Tạo ra “siêu” vi khuẩn

Sử dụng thuốc kháng sinh tùy tiện, nhất là dùng tự ý, không theo đơn của bác sĩ có thể chuyển “phúc” thành “họa”, tạo ra hiện tượng siêu khuẩn kháng thuốc.

Khi vi khuẩn liên tục tiếp xúc với một loại thuốc nào đó, nó trở nên nhờn thuốc, như hiện tượng gia tăng khuẩn MRSA (Methicillin-resistant Staphylococcus aureus, tụ cầu vàng kháng Methicillin), vi khuẩn gây nhiễm trùng “staph” không đáp ứng điều trị khi dùng kháng sinh thông thường.

Ảnh minh họa. Nguồn internet.

Hay MDR TB (bệnh lao kháng đa thuốc) và gần đây người ta còn phát hiện thấy xuất hiện chủng ký sinh trùng sốt rét ở vùng Đông Nam Á kháng thuốc.

Gây khó khăn cho bác sĩ khám chữa bệnh

Dùng kháng sinh không đúng bệnh, không đúng liều, không đủ thời gian, tùy tiện..., hệ lụy của nó là có nguy cơ bị hạn chế sử dụng kháng sinh chữa bệnh, đó là một khía cạnh gây khó khăn cho bác sĩ điều trị. Bởi vì, trên người bệnh đã dùng nhiều loại thuốc kháng sinh, loại nào cũng dùng không đúng chỉ định gây nên tình trạng vi khuẩn quen thuốc (nhờn thuốc, kháng thuốc). Vì vậy, khi những người này mắc phải bệnh nhiễm khuẩn, bác sĩ không biết lựa chọn loại kháng sinh nào cho phù hợp, do đó bệnh khỏi chậm và bác sĩ phải thay đổi nhiều loại kháng sinh gây tốn kém tiền bạc và thời gian cho người bệnh.

Gây tổn thương gan

Nhóm người được kê kháng sinh mạnh thường phải qua khâu xét nghiệm chức năng gan để có cơ sở kê đơn. Điều này cho thấy, thuốc kháng sinh là “khắc tinh” đối với gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy, thuốc kháng sinh rất hại cho mô gan, làm cho các chỉ số xét nghiệm chức năng gan như AST và ALT tăng vọt.

Azithromycin, loại thuốc kháng sinh được dùng phổ biến, nhưng cũng rất dễ gây tổn thương gan. Hai tuần sau khi điều trị kháng sinh nên làm các xét nghiệm chức năng gan, sẽ thấy được những bất thường liên quan đến sức khỏe gan.

Tăng nguy cơ bệnh tật

Lạm dụng thuốc kháng sinh có thể gây bệnh tiểu đường loại 1. Vì thuốc kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn có lợi trong ruột nên chúng tàn phá hệ miễn dịch của bạn. Nếu bạn dùng liều lượng lớn thuốc kháng sinh ngay từ nhỏ thì thuốc có thể thúc đẩy hệ miễn dịch tấn công các tuyến tụy, do đó ảnh hưởng đến quá trình tạo insulin, gây ra bệnh tiểu đường.

Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn H. pylori, vốn bảo vệ mọi người khỏi bệnh hen suyễn. Tiêu diệt khuẩn H. pylori có thể dẫn đến bệnh suyễn.

Kháng bệnh truyền nhiễm. Nhược điểm lớn nhất của việc dùng kháng sinh thường xuyên là làm tăng nguy cơ các bệnh truyền nhiễm “lờn” thuốc kháng sinh.

Ảnh minh họa. Nguồn internet.

Bệnh tự miễn xảy ra một khi hệ miễn dịch cơ thể không làm đúng chức năng. Lạm dụng kháng sinh dài kỳ có thể phá vỡ sự cân bằng này, gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và một khi bị tổn thương, có thể dẫn đến rối loạn tự miễn hoặc phát sinh bệnh mạn tính hoặc nhiễm trùng.

Bệnh tự miễn dịch là nhóm bệnh trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể nhắm nhầm mục tiêu, nói cách khác là tấn công lại chính cơ thể. Đến nay, khoa học vẫn chưa hiểu ngọn ngành về hiện tượng nói trên, nhưng việc làm thay đổi trạng thái cân bằng của cơ thể là nguyên nhân phát sinh bệnh.

Ngoài ra một số nghiên cứu y học cho rằng lạm dụng kháng sinh còn có thế gia tăng bệnh hen suyễn, dị ứng, tăng nguy cơ ung thư…

Hiện nay các bác sĩ khuyến cáo nên dùng thuốc hoặc thảo dược thay thế thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh. Nếu bắt buộc phải dùng kháng sinh thì nên dùng theo chỉ định của bác sĩ, dùng đúng liều, đủ liều, không nên ngừng thuốc khi bệnh đã khỏi nhưng liều điều trị vẫn còn

Hà Anh (Tổng hợp)