Những người 'lội nước đi trước'

Đường hoa thôn Hùng Xuân 2.

Nơi khởi phát đường hoa

Thôn Hùng Xuân 2 được coi là điểm khởi phát cho phong trào xây dựng đường hoa ở Xuân Giao. Những ngày này, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của các tuyến đường hoa rực rỡ, đủ sắc màu ở khắp đường làng, ngõ xóm nơi đây. “Để có được thành quả ấy là nỗ lực lớn của Chi bộ, Ban phát triển thôn, trong đó có vai trò của người đứng mũi chịu sào” - Bí thư Chi bộ Hà Thị Điệp bọc bạch.

Việc xây dựng tuyến đường hoa bắt đầu từ năm 2018, khi thôn được lựa chọn làm điểm xây dựng thôn nông thôn mới kiểu mẫu. Tuy nhiên, muốn trồng được hoa thì trước hết phải mở rộng lề đường, mà điều này đồng nghĩa với việc lại phải vận động người dân hiến đất. Bà Điệp cho biết, chi bộ, ban phát triển thôn họp và lường trước những khó khăn bởi trước đây làm đường bê tông, người dân đã hiến một lần rồi, nhưng không ngờ khi đưa ra thảo luận, bà con trong thôn đều đồng thuận rất cao.

Qua vận động, bà con đã hiến 1.200 m2 đất mở rộng đường, sau đó được sự hỗ trợ của các cá nhân, tổ chức trên địa bàn, trong vòng 1 tuần, thôn đã trồng xong hoa dọc tuyến đường dài 2 km đi qua khu dân cư: Thân Thiện, Đồng Tâm, Đoàn Kết. Từ thôn Hùng Xuân, phong trào làm đường hoa lan rộng khắp các thôn trong xã.

Bà Đỗ Thị Dùng (bên trái), Bí thư Chi bộ Tân Lợi trao đổi công việc của thôn.

Nói đi đôi với làm

Thôn Tân Lợi được sáp nhập từ 2 thôn Tân Lợi và Địa Chất, có gần 300 hộ với hơn 1.000 nhân khẩu. Mặc dù là thôn có địa bàn rộng, dân số đông nhất, nhì xã Xuân Giao, nhưng điều đặc biệt là cả bí thư chi bộ, trưởng thôn đều là phụ nữ. Công tâm, nhiệt huyết, hăng hái và đầy trách nhiệm trong mọi công việc được giao, hai chị luôn được người dân tin yêu. Năm 2014, khi tuổi đời còn khá trẻ, chị Trần Thị Hoa đảm nhiệm chức Trưởng thôn Địa Chất trong sự hoài nghi của người dân. Song, chỉ trong thời gian ngắn, bằng nhiệt huyết của mình, chị đã khiến mọi người phải thay đổi suy nghĩ khi thôn luôn hoàn thành tốt các phong trào thi đua do xã phát động. Năm 2019, khi thôn Địa Chất và thôn Tân Lợi sáp nhập, chị Hoa dự định xin nghỉ bởi thấy mình chẳng thể kham nổi một thôn đông dân gấp 5 lần thôn cũ. Sau ngày sáp nhập, được xã chỉ định làm trưởng thôn lâm thời trước khi bầu trưởng thôn mới, vẫn sự tận tâm, hăng hái, chị cố gắng hoàn thành những phần việc dang dở, nào ngờ chính điều đó đã gây ấn tượng mạnh với người dân và chị lại tiếp tục được tín nhiệm từ đó đến nay. Công việc của thôn nhiều, trong khi cán bộ thôn ngày càng tinh giản, chị cho biết, động lực lớn nhất để chị giữ được nhiệt huyết là sự ủng hộ của người dân trong thôn. Có khi công việc xã triển khai gấp, vừa họp buổi sáng ở xã, cán bộ thôn đã họp luôn trong buổi trưa để bàn cách thực hiện. Nhờ vậy, thôn Tân Lợi luôn được xã đánh giá dẫn đầu các phong trào thi đua.

Đồng hành trong mọi công việc của thôn với chị Hoa, bà Đỗ Thị Dùng, Bí thư Chi bộ là người luôn chia sẻ, động viên, ủng hộ. Nhiều mô hình mới, cách làm hay ở thôn Tân Lợi như làm đường giao thông, xây dựng sổ thu - chi của các hộ trong thôn được nhân rộng ra các thôn khác ở Xuân Giao. Một điều đáng ghi nhận nữa ở thôn Tân Lợi là mặc dù có số hộ đông (hơn 300 hộ), trong quá trình xây dựng nông thôn mới phải huy động nhiều nguồn xã hội hóa, tuy nhiên người dân luôn có sự đồng thuận cao. Bà Dùng cho biết: Không phải mọi công việc của thôn đều thuận lợi, nhiều lúc cũng rất mệt mỏi vì làm việc công thiếu thời gian chăm lo việc gia đình, nhưng khi được bà con trong thôn hiểu và chia sẻ thì lại được tiếp thêm động lực để tiếp tục công việc “lội nước đi trước”.

Quang cảnh nông thôn mới ở thôn Mường 1.

Xây dựng khối đoàn kết trong khu dân cư

Khi nói về Trưởng thôn Hà Thị Đua, người dân thôn Mường 1 nhắc đến chị với vai trò là người xây dựng khối đại đoàn kết. Chị thường xuyên tham gia hòa giải các vụ việc ngay tại cơ sở khiến người dân nể phục, tin tưởng. Trước khi làm Trưởng thôn, chị Đua đã công tác ở thôn với vai trò là Chi hội trưởng phụ nữ. Trong suy nghĩ của mình, chị chẳng bao giờ tưởng tượng mình làm trưởng thôn vì cho rằng công việc ấy chỉ dành cho nam giới. Hôm bầu trưởng thôn, có 2 ứng cử viên, chị nghĩ đưa mình vào cho đủ cơ cấu, nào ngờ lúc kiểm phiếu lại được bà con tín nhiệm. Đứng trên bục phát biểu nhậm chức mà chị khóc lúc nào không hay bởi vui thì ít mà lo thì nhiều, chẳng biết phải bắt đầu thế nào. Khi ấy gia đình cũng chưa ủng hộ bởi con còn nhỏ, lo việc xã hội thì thời gian đâu chăm con. “Thôi thì người dân đã tín nhiệm mình thì cố gắng làm 1 năm rồi xin nghỉ, chứ giờ xin nghỉ luôn thì có lỗi với những người bỏ phiếu cho mình” - chị nghĩ vậy. Thế mà đến giờ chị đã làm trưởng thôn được 17 năm.

Chừng ấy năm với nhiều kỷ niệm buồn vui, năm 2019 cũng là một dấu ấn đáng nhớ trong quãng thời gian làm trưởng thôn của chị. Ấy là khi thôn Mường 1 sáp nhập với thôn 5 và một phần thôn Hợp Xuân để thành lập thôn mới. Thời điểm ấy, một số người dân không muốn sáp nhập vì lo xáo trộn cuộc sống sinh hoạt do phải làm lại giấy tờ, lại có một số hộ ở thôn 5 và Hợp Xuân là người gốc dưới xuôi lên định cư không muốn sáp nhập vào thôn Mường 1 vốn tập trung chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Ngày công bố quyết định sáp nhập, phát biểu trước bà con thôn mới, chị Đua chỉ nói ngắn gọn rằng: “Trước đây, bà con dưới xuôi lên xây dựng kinh tế mới đã được người dân Mường 1 cưu mang, sau tách ra thành thôn mới, nay các thôn sáp nhập thì bà con lại về cùng một nhà, tôi mong các cô, bác cùng đoàn kết xây dựng thôn”. Lời phát biểu chân tình ấy được cả hội trường tán thưởng, đứng trên bục lại một lần nữa chị rưng rưng nước mắt.

Ở Hùng Xuân 2 và Tân Lợi, người dân có kinh tế khá nhờ phát triển dịch vụ dọc Tỉnh lộ 151, còn thôn Mường 1 hầu hết sống dựa vào nông nghiệp. Để nâng cao giá trị sản xuất, nhiều năm qua, Trưởng thôn Hà Thị Đua đã vận động người dân tích cực chuyển đổi đất cấy lúa kém hiệu quả sang trồng rau, màu, thả cá, tăng đàn gia súc. Sản phẩm rau màu ở Mường 1 được đầu mối thu mua cung cấp cho bếp ăn các nhà máy trong Khu Công nghiệp Tằng Loỏng, nhờ đó đầu ra luôn ổn định, thu nhập của người dân được nâng lên. Con em trong thôn cũng được định hướng học nghề để tìm việc tại các nhà máy, xí nghiệp.

Ngoài những nữ bí thư chi bộ, trưởng thôn ở Hùng Xuân 2, Tân Lợi, Mường 1 của xã Xuân Giao, còn nhiều nữ bí thư chi bộ, trưởng thôn tiêu biểu mà trong bài viết này chúng tôi chưa nhắc tới. Trong số 13 thôn ở Xuân Giao thì có tới 9 nữ trưởng thôn, 5 nữ bí thư chi bộ. Đặc biệt, có 4 thôn có cả bí thư chi bộ và trưởng thôn là nữ. Ông Nguyễn Công Lập, Chủ tịch UBND xã Xuân Giao cho biết: Xã luôn đánh giá cao vai trò của các nữ bí thư, trưởng thôn ở địa phương. Trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội, những cán bộ này luôn mạnh dạn chỉ đạo, tham mưu, đề xuất các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế của người dân. Thời gian tới, xã tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nữ ở thôn để đảm bảo nguồn kế cận.