Những lý do khiến đảng Dân chủ lạc quan về ông Biden

Cứ 10 người Mỹ thì có gần 7 người tin rằng đất nước của họ đang “đi sai đường”.

Tổng thống đương nhiệm sẽ 81 tuổi vào ngày bầu cử năm 2024. Trong khi đó, hơn một nửa số cử tri trong chính đảng Dân chủ không muốn ông tái tranh cử, New York Times nhận định.

Tuy nhiên, khi Tổng thống Biden bắt tay vào chiến dịch tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, giới chức đảng Dân chủ tin chắc rằng ông sẽ bắt đầu cuộc đua từ nền tảng vững chắc hơn nhiều so với những gì nhiều người thoạt tưởng.

Sự đoàn kết của đảng Dân chủ được thể hiện qua việc không hề có bất cứ dấu hiệu nào của mâu thuẫn nội bộ. Các vấn đề đang thống trị chính trường nước Mỹ lúc này cũng phần lớn có lợi cho đảng Dân chủ.

Bên cạnh đó, chiến trường tranh cử đã thu hẹp chỉ còn một số bang, ít nhất là vào lúc này, đồng nghĩa với việc chiến dịch năm 2024 sẽ được thực hiện trên khu vực thuận lợi của đảng Dân chủ.

Dù vậy, Bill McInturff, một nhà thăm dò dư luận kỳ cựu của đảng Cộng hòa, cho rằng ông Biden đang yếu thế trên cương vị một tổng thống đương nhiệm tái tranh cử.

Những diễn biến có lợi cho đảng Dân chủ

Sau chiến dịch tranh cử thất bại của ông Trump vào năm 2020, đây sẽ là lần thứ hai trong vòng 4 năm, một tổng thống Mỹ đương nhiệm mà đa số người Mỹ mong sẽ không tái tranh cử lại tuyên bố làm vậy, Conversation nhận định.

Không còn nghi ngờ gì nữa, nhiều vấn đề liên quan đến ông Biden đang khiến đảng Dân chủ lo ngại.

Bất chấp tỷ lệ thất nghiệp thấp, nền kinh tế có khả năng phục hồi đáng kể và nhiều thành tựu lập pháp trong hai năm đầu tiên nhiệm kỳ, vị tổng thống 80 tuổi chưa bao giờ giành được thiện cảm của quốc gia, hay thậm chí là cử tri trong đảng của mình.

Để tránh những thách thức nghiêm trọng trong bầu cử sơ bộ, trong năm tới đây, ông Biden nhiều khả năng sẽ không tranh cãi với các thành viên trong đảng về các vấn đề khó nhằn như nhập cư, tội phạm, giới tính và phá thai theo cách có thể khiến cử tri dao động.

Ông Biden phát biểu tại một sự kiện sau thông báo tái tranh cử. Ảnh: Reuters.

Thay vào đó, ông có thể dành thời gian để tham dự các buổi cắt băng khánh thành và động thổ xây dựng cầu đường, nhà máy bán dẫn... Đó là những sự kiện xuất phát từ ba thành tựu lập pháp lớn nhất của vị tổng thống.

Sự hiện diện của ông Trump trong cuộc đua bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa khiến đảng Dân chủ có thể gọi chiến dịch tranh cử năm 2024 là sự lựa chọn giữa hai đảng, không phải là cuộc trưng cầu dân ý đối với cá nhân ông Biden.

Nếu chặng đua năm 2024 được nhìn nhận là cuộc bỏ phiếu đánh giá đối với ông Biden, điều đó sẽ tạo ra khó khăn lớn hơn cho đảng cầm quyền, chuyên gia Jim Messina nhận định. Ông Messina từng quản lý chiến dịch tái tranh cử tổng thống của ông Barack Obama vào năm 2012.

Năm 2024 có thể là trận tái đấu giữa ông Biden và người tiền nhiệm Trump, do vị cựu tổng thống hiện là ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, Thống đốc Florida Ron DeSantis có khả năng cũng sẽ thông báo tranh cử.

Ngoài ra, diễn biến tại các bang then chốt cũng thuận lợi cho ông Biden.

Chẳng hạn, cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022 lẽ ra sẽ là thảm họa đối với một tổng thống có tỷ lệ ủng hộ thấp. Nhưng ở 2 bang quan trọng là Pennsylvania và Michigan, đảng Dân chủ đã củng cố đáng kể quyền lực, với chiến thắng trong các cuộc đua thống đốc ở cả hai bang.

Đảng Dân chủ cũng đã giành quyền kiểm soát Hạ viện bang Pennsylvania, trong khi cơ quan lập pháp ở Michigan lần đầu rơi vào tay đảng Dân chủ sau gần 40 năm.

Khi cuộc đua năm 2024 nóng dần, 2/3 “bức tường xanh” tại vùng Thượng Trung Tây - thứ từng bị ông Trump phá bỏ vào năm 2016 nhưng được ông Biden xây dựng lại vào năm 2020 - dường như có lợi cho đảng Dân chủ. "Bức tường xanh" là cách nói ví von chỉ các bang thường ủng hộ đảng Dân chủ.

Khi tinh thần đảng phái gia tăng ở các bang xanh và bang đỏ, các bang chiến địa như Florida, Ohio và Iowa đã nghiêng về phía đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, các bang chiến địa khác như Colorado, Virginia và New Hampshire dường như lại thiên về ủng hộ đảng Dân chủ.

Điều đó đã nâng tầm một số bang có khả năng quyết định vào năm tới, bao gồm Wisconsin, Georgia, Arizona và Pennsylvania.

Vấn đề lớn nhất

Nếu ông Biden có thể nắm chắc Pennsylvania, ông chỉ cần thắng một trong các bang chiến trường lớn khác - Wisconsin, Georgia hoặc Arizona - để có được số phiếu đại cử tri cần thiết vào năm 2024.

Bên cạnh đó, những thành công bầu cử gần đây đã phản ánh một yếu tố chính khác dường như đang có lợi cho đảng Dân chủ. Đó là các vấn đề đang thống trị chính trường Mỹ.

Quyền phá thai bị xói mòn sau khi Tòa án Tối cao Mỹ lật ngược án lệ Roe v. Wade đã tiếp tục chi phối kết quả bầu cử ở các bang quan trọng như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania.

Những vụ xả súng hàng loạt cũng đã khiến việc kiểm soát súng luôn được ưu tiên trong các chương trình làm việc. Đây là một vấn đề mà các đảng viên Dân chủ tin rằng sẽ giúp họ giành được ủng hộ của các cử tri ngoại ô ở các bang dao động quan trọng.

Ngoài ra, điều đó sẽ khiến các đảng viên Cộng hòa mắc kẹt giữa một nhóm cử tri không muốn thỏa hiệp về quyền sử dụng súng và số lượng cử tri lớn hơn ngày càng ủng hộ các hạn chế về súng.

Ông Biden phát biểu hôm 21/4. Ảnh: Reuters.

Dẫu vậy, đảng Cộng hòa cũng có những vấn đề có thể có lợi cho họ. Chẳng hạn, vấn đề chuyển giới có thể mang đến lợi thế cho đảng Cộng hòa trước một số cử tri dao động.

Một cuộc thăm dò của đài NPR vào mùa hè năm ngoái cho thấy 63% người Mỹ phản đối việc cho phép phụ nữ và trẻ em gái chuyển giới thi đấu trong các đội tuyển phù hợp với bản dạng giới của họ.

Vấn đề lớn nhất vẫn là nền kinh tế và đây có thể sẽ là cơn đau đầu với ông Biden. Ông Biden tiếp tục nhận về mức điểm thấp liên quan đến năng lực quản trị kinh tế.

Mức điểm đó có thể xấu đi khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tiếp tục kiềm chế lạm phát bằng việc tăng lãi suất, ông Messina cảnh báo.

Vân Đinh