Những diễn biến mới nhất về tình hình ở Syria

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Syria (SNC) Burhan Ghalioun

SANA đăng tải một tuyên bố nêu rõ: “Syria đã ngừng vai trò thành viên của nước này trong Liên minh Địa Trung Hải để phản ứng trước các biện pháp trừng phạt của các nước châu Âu”.

Liên minh Địa Trung Hải, một sáng kiến của Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, được chính thức thành lập năm 2008 nhằm tăng cường sự hợp tác giữa châu Âu, Trung Đông và Bắc Phi.

Trước đó, phe đối lập dân sự tại Syria – Hội đồng Dân tộc Syria (SNC), và lực lượng đào ngũ Quân đội Syria tự do (FSA) đã nhất trí hợp tác trong cuộc chiến chống chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad. Thành viên SNC Khaled Khoja ngày 1/12 cho biết SNC và FSA đã nhất trí hợp tác trong cuộc họp đầu tiên giữa hai bên hôm 28/11 tại tỉnh Hatay ở miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ.

Các nước gia tăng trừng phạt

Cũng trong ngày 1/12, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với hai quan chức Syria và hai công ty hậu thuẫn Chính phủ Syria, đồng thời hối thúc gia tăng sức ép để chấm dứt tình trạng bạo lực nhằm vào những người biểu tình.

Bộ trên đã liệt Muhammad Makhluf, chú của Tổng thống Syria Bashar Al-Assad, và Aus Asla, được biết đến là một vị tướng trong quân đội Syria, vào danh sách đen, đồng thời cấm công dân Mỹ giao dịch với hai nhân vật này. Ngoài ra, bộ trên còn trừng phạt Công ty xây dựng nhà ở quân đội Syria do công ty này cung cấp tài chính cho chế độ hiện nay ở Syria và Ngân hàng Bất động sản do ngân hàng này chuyên phụ trách vay cho chính quyền Damascus. Bộ Tài chính Mỹ cũng cấm các công dân nước này giao dịch với hai công ty trên.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, đây là thời điểm then chốt để tăng cường sức ép đối với chính quyền Syria nhằm ngăn chặn việc lạm dụng các chiến thuật mạnh tay nhằm vào những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Syria.

Trước đó cùng ngày, trong cuộc họp tại Brussels, ngoại trưởng các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí thắt chặt các biện pháp trừng phạt đối với ngành năng lượng và tài chính Syria để trừng phạt chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad do cuộc trấn áp nhằm vào những người bất đồng chính kiến. Các ngoại trưởng EU đã thông quan lệnh cấm xuất khẩu các thiết bị dầu khí cho Syria, cấm giao dịch trái phiếu của chính phủ Syria và bán phần mềm có thể được dùng để giám sát thông tin trên Internet và điện thoại. Các ngoại trưởng cũng nhất trí hạn chế cung cấp các khoản cho vay ưu đãi (lãi suất thấp hơn và thời gian cho vay dài hơn so với trên thị trường) cho Syria. EU cũng liệt thêm 12 cá nhân và 11 thực thể của Syria vào danh sách đen bị phong tỏa tài sản và cấm nhập cảnh.

Trong khi đó hãng thông tấn nhà nước Ai Cập đưa tin Liên đoàn Arập (AL) đã đưa 17 công dân Syria vào danh sách cấm nhập cảnh vào các quốc gia Arập, trong đó có người em trai Maher al-Assad của Tổng thống Bashar al-Assad, người chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cộng hòa và là nhân vật quyền lực thứ hai ở Syria.

Nga vẫn xuất khẩu vũ khí cho Syria

Trong một diễn biến khác cùng ngày, Phó Thủ tướng thứ nhất Nga Sergei Ivanov cho biết Moscow thấy không có lý do gì để ngừng xuất khẩu vũ khí của nước này sang Syria. Phát biểu với các phóng viên, ông Ivanov nói: “Nga sẽ làm bất cứ điều gì không bị cấm theo các qui tắc, qui định và các thỏa thuận”, đồng thời cho rằng các biện pháp trừng phạt của châu Âu đối với Syria không hạn chế việc Moscow cung cấp vũ khí cho Damascus.

Hãng tin Interfax ngày 1/12 dẫn một nguồn tin quân sự cho biết Nga đã chuyển giao các tên lửa hành trình siêu thanh đối hạm Yakhont cho Syria bất chấp tình trạng bạo lực đang làm rung chuyển quốc gia Arập này cũng như việc Israel lên án kịch liệt thương vụ trên.

Nguồn tin trên, không tiết lộ thời điểm chuyển giao, cho biết: “Các tên lửa hành trình siêu thanh đối hạm Yakhont đã được chuyển giao cho Syria”. Theo một quan chức Nga, các tên lửa này sẽ là một phần trong hệ thống phòng vệ bờ biển di động Bastion, “có khả năng bảo vệ toàn bộ bờ biển của Syria trước bất cứ cuộc tấn công tiềm tàng nào từ biển”.

Mô hình Yemen cho Syria?

Theo các nguồn tin Arập ngày 1/12, Mỹ và Nga đang hợp tác tìm cách chấm dứt cuộc khủng hoảng ở Syria mà qua đó, Tổng thống Xyri Bashar al-Assad sẽ chuyển giao chính quyền cho một nhân vật khác để đổi lại một “cuộc sống lưu vong thoải mái” ở Nga.

Kế hoạch của Nga là nhằm khôi phục ổn định cho Syria. Nguồn tin khẳng định “các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ đang tiến hành đàm phán với các đại diện của Nga để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Syria giống như ở Yemen”. Theo kế hoạch phác thảo này, ông Assad sẽ đồng ý chuyển giao quyền lực cho một nhân vật có thể chấp nhận được với cả người Mỹ và người Nga để đổi lại sẽ được tị nạn tại một khu nghỉ dưỡng nằm gần Moscow. Tin cho biết Mỹ đang cố thuyết phục Nga tăng sức ép đối với ông Assad để ông nhất trí với kế hoạch này.

Kế hoạch này dựa trên “mô hình Yemen”, theo đó sẽ chuyển giao quyền lực từ Tổng thống Yêmen Ali Abdullah Saleh cho người phó của ông. Kế hoạch Yemen – sáng kiến của Mỹ và các nước vùng Vịnh – đã được Tổng thống Yemen Saleh chấp thuận ký hồi đầu tuần qua.

Vân Chi (Theo AFP/Reuters/THX)