Nhà ở xã hội chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn

Chung cư Vicoland (Xuân Phú, TP. Huế)

Đến nay, Thừa Thiên Huế đã chấp thuận đầu tư cho 9 dự án (DA) NOXH, đã và đang triển khai xây dựng. Trong đó, có 4 DA NOXH độc lập đã được chấp thuận đầu tư giai đoạn 2010-2014 với diện tích đất là 4,11ha, tổng số căn hộ 1.773 căn, tổng diện tích sàn nhà ở 128.336m2. Đến nay các căn hộ đã bán và bàn giao đưa vào sử dụng 1.764/1.773 căn hộ.

DA NOXH độc lập đã được UBND tỉnh chấp thuận đầu tư giai đoạn 2020-2021 gồm DA NOXH tại khu đất ký hiệu XH1 thuộc Khu C - Khu đô thị mới Mỹ Thượng do Liên danh Công ty CP Đầu tư NNP - Công ty CP CDC Hà Nội - Công ty CP Đầu tư phát triển nhà Đống Đa làm chủ đầu tư; DA NOXH tại khu đất ký hiệu XH6 thuộc Khu E - Khu đô thị mới An Vân Dương do Liên danh nhà đầu tư Đại Hải - Thuận An - Việt Anh - NNP làm chủ đầu tư với tổng diện tích đất là 11,08ha, tổng số căn hộ 2.900 căn, tổng diện tích sàn nhà ở 336.320m2. Hiện nay đang triển khai các thủ tục điều chỉnh quy hoạch chi tiết.

Ngoài ra, có 3 DA NOXH từ quỹ đất 20% dự án thương mại, khu đô thị với diện tích đất dự án 6,36ha, tổng số căn hộ 2.758 căn, tổng diện tích sàn nhà ở 213.960m2. Hiện nay đang triển khai các thủ tục liên quan đến xây dựng cơ bản và giao đất.

Nhu cầu nhà ở xã hội vẫn rất lớn

Theo đánh giá của Sở Xây dựng, nhu cầu NOXH hiện nay rất lớn, song nguồn cung lại rất hạn hẹp. Nếu thời gian tới, tất cả các dự án dự kiến kêu gọi đầu tư và đang tiến hành thủ tục đấu thầu được triển khai mới đáp ứng đủ nhu cầu của người dân.

Ông Nguyễn Phước Bửu Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, kết quả đạt được so với Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, lũy kế đến nay đã phát triển NOXH khoảng 128.336m2 sàn so với Chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2016-2020 đã được phê duyệt (332.632m2), đạt tỷ lệ 36%. Tuy nhiên, hiện chính sách phát triển NOXH vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn, chưa được bổ sung, sửa đổi hoàn thiện một cách có hiệu quả.

Hiện quỹ đất phát triển dự án NOXH cho công nhân lao động tại khu công nghiệp (KCN) chủ yếu tập trung tại các KCN và do các doanh nghiệp đầu tư xây dựng để bố trí cho công nhân lao động thuê. Vì vậy hạn chế quyền lợi của chủ đầu tư dự án khi chỉ có hình thức cho thuê hoặc bố trí cho công nhân lao động, do đó các nhà đầu tư vẫn chần chờ, chưa mặn mà đầu tư NOXH cho công nhân tại KCN. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chỉ tiêu phát triển NOXH cho công nhân theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh đã đề ra.

Ngoài ra, theo Sở Xây dựng, trình tự thủ tục đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư NOXH theo quy định của pháp luật đấu thầu và việc quy định phải có quy hoạch chi tiết khi lựa chọn nhà đầu tư NOXH gây kéo dài thời gian lựa chọn nhà đầu tư theo quy định, vì vậy các dự án buộc phải điều chỉnh quy hoạch chi tiết bố trí quỹ đất 20% thương mại để tiếp tục đấu thầu.

Quy trình lựa chọn nhà đầu tư còn chồng chéo, chưa thống nhất với quy định của pháp luật về đầu tư, đấu thầu, đất đai dẫn đến việc lựa chọn chủ đầu tư còn chồng chéo, chưa thống nhất, kéo dài thời gian thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng và làm chậm tiến độ kêu gọi đầu tư và triển khai DA.

Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NOXH chưa đủ hấp dẫn, chưa sát với thực tế, chưa đủ mạnh để thu hút, khuyến khích chủ đầu tư để giảm giá bán cho đối tượng thu nhập thấp, đặc biệt là chính sách ưu đãi vay vốn tín dụng cho các chủ đầu tư DA và khách hàng mua, thuê NOXH.

Cụ thể, theo quy định thì các DA NOXH phải nộp toàn bộ tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng theo phương án được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt vào ngân sách Nhà nước, làm tăng giá bán, ảnh hưởng đến tiến độ huy động vốn và tiến độ thực hiện DA.

Chủ đầu tư dự án phải dành tối thiểu 20% tổng diện tích sàn nhà ở trong phạm vi DA dành để cho thuê, sau thời gian tối thiểu là 5 năm kể từ thời điểm bắt đầu cho thuê thì chủ đầu tư DA được phép bán quỹ nhà ở này cho người đang thuê hoặc đối tượng theo quy định. Tuy nhiên, do các DA NOXH trên địa bàn tỉnh nằm xa khu Đại học Huế và các Khu công nghiệp nên nhu cầu thuê nhà ở rất ít, làm ảnh hưởng đến phương án kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh do nhà đầu tư không thể thu hồi vốn.

Bên cạnh đó, về cơ chế ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH quy định được UBND tỉnh hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi DA xây dựng NOXH; trường hợp xây dựng NOXH để cho thuê thì được hỗ trợ toàn bộ kinh phí. Tuy nhiên, đến nay các DA NOXH chưa được tỉnh hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, làm tăng giá bán, ảnh hưởng đến tiến độ huy động vốn và tiến độ thực hiện DA.

Theo ông Nguyễn Phước Bửu Hùng, hiện nay Nhà nước đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi về đầu tư NOXH cho người thu nhập thấp với hình thức ưu đãi nhà đầu tư vay vốn để đầu tư xây dựng nhà ở; cho người mua nhà vay vốn để mua nhà ở tại các Ngân hàng CSXH và nhiều chính sách ưu đãi khác như gói tín dụng 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP. HĐND tỉnh cũng đã ban hành Nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐND ngày 25/1/2022 Ban hành quy định một số chính sách hỗ trợ đầu tư trên địa bàn tỉnh.

Theo Quyết định số 3107/QĐ-UBND ngày 23/12/2022 của UBND tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh Chương trình phát triển nhà ở tỉnh đến năm 2030 thì nhu cầu về NOXH tại khu vực đô thị đến năm 2025 diện tích sàn khoảng 135.520m2, tương ứng khoảng 3.872 căn hộ; đến năm 2030 diện tích sàn khoảng 189.000m2 sàn, tương ứng khoảng 5.400 căn hộ. Hầu hết các căn hộ xã hội thuộc DA NOXH đều đã bán hết và chủ đầu tư đã bàn giao căn hộ cho khách hàng vào ở. Tuy nhiên, hiện nay nhu cầu về NOXH vẫn rất cao.

Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN