Người thợ thêu khuyết tật chiến thắng chính mình bằng tình yêu nghề

Sự khác biệt giữa người thành công và những người thất bại không phải là ở sức mạnh, kiến thức hay sự hiểu biết mà chính là ở ý chí. Nghị lực và tình yêu của người phụ nữ khuyết tật mang tên Hoàng Thị Khương (Quất Động-Thường Tín) đã chinh phục mọi khó khăn, tạo nên những bức tranh mê hồn.

Chị Hoàng Thị Khương sinh năm 1965, là con gái thứ 3 trong gia đình có 6 người con. Chị bị liệt chân phải, do di chứng của một trận sốt nặng, dù đi lại khó khăn, nhưng chưa bao giờ chị bỏ cuộc với nghề.

Lớn lên chị được mẹ truyền nghề lại, thành thạo các múi chỉ thêu ngay từ khi chị lên 4 tuổi, cái tuổi mà trẻ con trong làng chỉ biết ăn, chơi. Cứ thế, cái nghiệp ăn sâu dần vào máu chị.

Chị kể rằng, ban đầu vì nghĩ là mình không có sức khỏe thì nên kiếm lấy nghề thêu mà sống, nhưng sau đó trở nên say nghề, và đến nay, chị đã và đang là một trong những người nắm giữ trong tay những bức thêu có giá lên tới hàng ngàn USD.

Mặc dù bệnh tật đớn đau, nhưng chị Khương vẫn luôn nở nụ cười trên môi.

Ở làng nghề truyền thống thêu ren Quất động có rất nhiều người có đam mê với nghề. Nhưng để làm tốt nghề đòi hỏi sự khéo léo, tài năng là một phần nhỏ. Ý chí, nghị lực kiên trì quyết định phần lớn thành công đối với nghề này. Nghề đòi hỏi sự tỉ mỉ trong từng chi tiết thêu, sơ suất một lỗi nhỏ sẽ làm hỏng cả một bức tranh đẹp.

Yêu nghề đến cháy bỏng

Những năm đầu làm nghề, chị Khương thêu gối, khăn trải giường cho HTX để xuất sang Đông Âu. Năm 1991 chị ra Hà Nội may áo Kimono để xuất sang Nhật Bản.

Năm đó khi chứng kiến tay nghề của chị, một du khách người Pháp đã đặt chị thêu bức “Đức Mẹ đồng trinh” với mức thù lao 1.000.000 đồng. Dần dần chị Khương được nhiều người biết đến, cả khách trong nước lẫn nước ngoài biết tới và đặt hàng thêu nghệ thuật.

Chị Khương đang chăm chú nhìn nhân viên của mình thêu tranh.

Chị Trang một người dân trong làng chia sẻ: “Những bức tranh của chị Khương đã làm sửng sốt nhiều người, đặc biệt là những người yêu tranh, khiến những vị khách nước ngoài về thăm phải thán phục. Họ đã đặt những bức chân dung quý, rồi khi về nước còn mách cho những người khác đến tiếp tục đặt hàng. Nhờ đó mà chị Khương bán được những bức tranh thêu lên đến hàng nghìn USD, một con số mà trước đó chị chưa bao giờ mơ đến”.

Năm 2004 một tổ chức chính phủ mời chị Khương dạy thêu cho hơn 10 thanh niên có hoàn cảnh khó khăn ở Huyện Can Lộc, Tỉnh Hà Tĩnh. Sau lần đó chị tiếp tục dạy nghề cho những người nghèo, thanh thiếu niên mồ côi ở Hà Giang, Thanh Hóa về học nghề.

Tiếp nối những ước mơ đã thực hiện được như xây dựng xưởng sản xuất cho riêng mình, thu nhận hơn 20 công nhân chủ yếu là người khuyết tật trong làng về làm việc.

Chị Khương chia sẻ: “Mình nhận người khuyết tật vì số phận của mình cũng như họ, và điều quan trọng là họ không làm được những việc đồng áng nặng nhọc. Trong khi đó, việc thêu tranh thì chỉ đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận khi làm việc nên đây là một trong những cơ hội tốt giúp họ hòa nhập với cộng động. Bởi đối với những con người khuyết tật này đôi chân không có thể đi, đôi tai không có thể nghe, nhưng đôi tay của họ lúc nào cũng thoăn thoắt”.

Chị Liễu một người làm trong xưởng của chị Khương tâm sự: “Chị Khương đã tạo công ăn, việc làm cho chúng tôi. Lúc tôi chưa được chị Khương nhận vào xưởng cũng chỉ biết loanh quanh ngồi ở nhà, phụ giúp bố, mẹ được những việc nhẹ. Từ khi được đi làm giúp tôi có thêm thu nhập, phụ giúp được bố, mẹ về kinh tế, quan trọng hơn tôi còn có thêm việc làm, có thêm những người bạn giúp tôi không cảm thấy buồn tẻ khi mình là người khuyết tật”.

Những người thợ thêu, công nhân của chị Khương đang cần mẫn tạo ra những bức tranh đẹp.

Mơ ước có phòng tranh và tặng chân dung Bác Hồ

Có lẽ ít ai ngờ rằng, chủ nhân của những bức tranh có giá trị lên tới hàng nghìn USD lại ở trong một ngôi nhà cấp 4, tường vôi tróc lở, chẳng có gì sang ngoài những bức tranh tự tay chị thêu lấp lánh cả một khu nhà.

Trong thời buổi kinh tế, thị trường có thể có người đua nhau làm giàu mà không còn vương vấn gì với nghề truyền thống này nữa. Nhưng với chị không bao giờ chị bỏ cuộc. Luôn luôn làm mới mình bằng những bức tranh thêu đầy sáng tạo, tinh thần học hỏi mỗi khi có những người góp ý, chị đều ghi lại vào một cuốn sổ nhỏ. Đây đều là những gợi ý, để chị thêu ra những bức tranh “Vàng”.

Có nhiều người đến mua bức tranh của chị với giá hơn một trăm triệu đồng nhưng chị vẫn không bán, nhiều người cho chị là gàn dở khi trong thời buổi này mà vẫn còn giữ những bức tranh ấy.

Chị Khương tâm sự: "Với tôi tiền bạc rất quan trọng, nhưng tôi còn có ước mơ đang theo đuổi, chưa hoàn thành được đó là “mở phòng tranh” cho riêng mình.

Tôi muốn người ta khi ghé qua phòng tranh ấy, không bao giờ quên được làng Quất Động có những bức tranh thêu ren truyền thống đầy kiệt tác. Hơn nữa tôi muốn giữ lại cái gì đó trong cuộc đời này nên có ai mua mấy tôi cũng không bán”.

Một trong những bức tranh mà chị Khương đã thêu.

Giờ đây với tâm nguyện của chị được hiến tặng tranh Bác Hồ, bức tranh thêu mà chị đã dành tâm huyết của mình trong suốt một thời gian dài. Với chị, thêu tranh Bác không phải để bán cũng chẳng để giữ riêng mình. Chị thêu tranh Bác với tâm nguyện được tặng Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Chị kể rằng: “Mình thêu tranh Bác mất hơn 1 năm, có người trả không phải ít tiền nhưng mình vẫn không bán mà chỉ chờ đến ngày được tặng lại cho Bảo tàng Hồ Chí Minh, thực hiện tâm nguyện của mình".

Trò chuyện với ông Nguyễn Văn Đăng trưởng thôn Quất Động, ông bày tỏ sự cảm phục dành cho chị Hoàng Thị Khương.

Chia sẻ về tường hợp của chị Khương, ông Nguyễn Văn Đăng trưởng thôn Quất Động cho hay: “Nhiều năm qua chị Khương là một trong những công dân tiêu biểu của xóm. Không chỉ vậy, chị còn nhận được nhiều giải thưởng cao quý trong việc duy trì và phát huy nghề thêu truyền thống, và những giải thưởng cao về các cuộc thi trong nước và quốc tế. Điều đó làm cho thôn Quất Động cảm thấy tự hào vì đã có những con người đứng lên gìn giữ làng nghề như chị".

Cao oanh