Nghệ sĩ cải lương thời công nghệ số

Tận dụng công nghệ

Ðể không tụt hậu, các nghệ sĩ cải lương đã bắt đầu tiếp cận với công nghệ số, các nền tảng số để tự mang sản phẩm đến công chúng và từng bước xây dựng hình ảnh một cách khéo léo.

Một ví dụ điển hình, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Bạch Tuyết, người được mệnh danh là “Cải lương chi bảo”, tiên phong tự lập Fanpage, kênh YouTube, trang Web... từ nhiều năm trước đây. Bà còn lấn sân sang TikTok, nền tảng đang được giới trẻ ưa chuộng. Các clip ngắn của bà hướng đến cung cấp kiến thức thú vị về những vở diễn kinh điển. Ðiều bất ngờ nhất là nữ nghệ sĩ rất chăm tương tác với những bạn trẻ thuộc nhiều lứa tuổi và ngành nghề khác nhau. Bà còn cover nhiều ca khúc nhạc trẻ thành phiên bản vọng cổ, để cải lương tiếp cận với đối tượng trẻ.

NSND Bạch Tuyết tâm sự: “Tôi muốn chứng minh rằng, những bạn trẻ thế hệ 4.0 không hề quay lưng với nghệ thuật truyền thống, chẳng qua các bạn quá bận rộn với nhiều kế hoạch đời người. Người trẻ, họ sẽ kiếm cái họ cần và nghệ sĩ hiện đại phải đáp ứng, phải bắt kịp. Mình tiếp cận MXH sẽ giúp cho nghề của mình được quảng bá theo cách hiện đại hơn. Tôi cũng thấy bản thân được dung nạp rất nhiều nguồn năng lượng thú vị trên nền tảng TikTok".

NSND Bạch Tuyết khẳng định bà đã thấy tiềm năng quảng bá cải lương và hình ảnh của người nghệ sĩ từ mạng xã hội, nếu biết dùng đúng cách. (Ảnh chụp màn hình do nhân vật cung cấp)

NSND Bạch Tuyết cũng thường xuyên kết hợp với các trường đại học để giao lưu, chia sẻ với sinh viên về cải lương thông qua các buổi nói chuyện với đa dạng chủ đề. Tất cả được cập nhật liên tục trên các nền tảng MXH. Bên cạnh đó, hàng loạt bản hit như: "Lạc trôi" của Sơn Tùng M-TP, "Em gái mưa" của Hương Tràm, "Mang tiền về cho mẹ" của Ðen Vâu... đều được NSND Bạch Tuyết cover bằng kiểu vọng cổ, mang đến màu sắc độc đáo, thú vị cho công chúng.

Cũng mạnh dạn bắt kịp công nghệ, NSND Kim Cương đã giới thiệu kênh YouTube mang tên "Kỳ nữ Kim Cương", Fanpage cùng tên trên Facebook và một trang Web mang tên bà. Sự chuyển mình của nữ nghệ sĩ gạo cội khiến nhiều người ngỡ ngàng, với bà, đây cũng là một quyết tâm không nhỏ. Bởi bà muốn truyền bá cải lương và muốn nghệ thuật này tiếp cận với nhiều thế hệ khán giả hơn. Khi ra mắt hồi ký "Sống cho người, sống cho mình", NSND Kim Cương chọn định dạng sách nói (audio book). Sách được phát hành rộng rãi trên kênh YouTube "Kỳ nữ Kim Cương".

NSND Kim Cương chia sẻ: “Dù đã rời sàn diễn từ lâu, nhưng tôi vẫn mong muốn những sản phẩm nghệ thuật lẫn hoạt động vì cộng đồng của mình sẽ được lưu giữ và cập nhật trên các nền tảng này. Cũng nhờ đó, tôi có thể kết nối và gần hơn với khán giả ái mộ gần xa. Tôi cũng có tương tác, trả lời bình luận và thật hạnh phúc khi có nhiều khán giả yêu thương mình bao nhiêu năm qua, nay mới được trò chuyện gần gũi như thế”.

Cũng tận dụng sự lan tỏa và phổ biến của MXH, NSND Thanh Ðiền lập kênh YouTube mang tên ông và người vợ quá cố là NSND Thanh Kim Huệ. Ðây là nơi ông lưu giữ ký ức, kỷ niệm về bà xã đã qua đời. Hay "đệ nhất đào võ" một thời là NSƯT Diệu Hiền cũng không ngại lập kênh YouTube để nhìn lại chặng đường cũ, dù hiện tại bà tuổi đã cao, sức yếu.

Ở nền tảng Facebook, NSND Lệ Thủy có hơn 76 ngàn khán giả yêu mến theo dõi. Thông qua Fanpage, bà chia sẻ nhiều chuyện nghề cho khán giả mến mộ cải lương. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ca hát, bà cũng chia sẻ hồi ký trên YouTube, sau đó toàn bộ hồi ký sẽ được phát hành bằng USB.

NSND Lệ Thủy được con trai hỗ trợ tiếp cận MXH nhằm giao lưu nhiều hơn với khán giả. (Ảnh chụp màn hình do nhân vật cung cấp)

NSND Lệ Thủy tâm sự: “MXH cũng có thế mạnh riêng. Ðó là nơi kết nối không biên giới, không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp... Ðặc biệt, đó là nơi hội tụ hầu hết người trẻ. Tôi may mắn có con trai hỗ trợ mọi thứ nên việc tiếp cận cũng thuận lợi hơn. Tôi thấy hiệu quả từ nền tảng này khá tốt, mang lại sự tương tác lớn cho nghệ sĩ và khán giả. Ðọc nhiều bình luận của khán giả bảo: "Lệ Thủy nè, cô vẫn hát chứ không bỏ nghề", hay "Lệ Thủy vẫn máu nghề quá"..., tôi thấy vui trong lòng".

Cẩn trọng để tránh thị phi

Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ vẫn còn e dè khi sử dụng MXH, vì ngại sự hỗn tạp, thị phi ở môi trường số. Ðây cũng là lý do mà các nghệ sĩ lão làng thử dùng MXH trong tâm thế dè dặt, cẩn trọng. NSƯT Diệu Hiền tâm sự: "Tôi vốn không hề biết chút gì về YouTube. Sau này, bạn tôi là Bạch Tuyết có cho tôi xem kênh của một số đồng nghiệp rồi chỉ ra cái hay, cái được của việc có kênh riêng, tôi mới chịu cho các con tạo kênh cho mình. Tôi và nhiều bạn già của tôi không rành Internet, thao tác cái gì cũng chậm chạp, chứ không nhanh nhạy cập nhật như giới trẻ. Tôi cũng sợ vạ miệng hay phát biểu thiếu sáng suốt, hoặc bị xuyên tạc thì mang tiếng cả đời".

Sự lo sợ này của các nghệ sĩ kỳ cựu hoàn toàn có cơ sở, khi MXH là con dao hai lưỡi. Nếu biết cách sử dụng, nó là cầu nối rất hữu ích cho giới nghệ sĩ và khán giả. Nhưng khi dùng thì nhất cử nhất động của các nghệ sĩ, kể cả lời ăn tiếng nói đều bị khán giả dò xét từng chân tơ kẽ tóc.

Hiểu được mặt trái của các nền tảng MXH, các nghệ sĩ lão làng đều cẩn trọng từng chút một. Ðể an tâm hơn, đa phần họ thuê hẳn ê kíp xây trang và kênh cá nhân cho mình. Ê kíp của họ chỉ hỗ trợ khâu kỹ thuật là chủ yếu, còn phần nội dung chủ đề clip đăng tải vẫn do chính họ định hướng. Riêng một số nghệ sĩ có trình độ tiếp cận công nghệ số thành thạo như: NSND Bạch Tuyết, NSND Thanh Ðiền, NSND Thanh Tuấn... thì tự mình vận hành, quản lý kênh và tương tác với fan.

Trang MXH của các nghệ sĩ kỳ cựu giúp khán giả được thưởng thức giọng ca lẫn tác phẩm vang bóng một thời và gìn giữ ký ức với niềm yêu thích nghệ thuật. Trang cá nhân không chỉ thuộc về nghệ sĩ đó, mà còn là của chung cộng đồng, được cộng đồng chăm sóc và phát triển. Vì lẽ đó, các nghệ sĩ đã bỏ công nuôi đứa con tinh thần này rất kỹ càng và thận trọng./.

Lam Khánh