Ngành Hải quan quyết liệt ngăn chặn, xử lý nhập lậu gia cầm

Gia cầm nhập lậu tăng gây ảnh hưởng đến chăn nuôi nội địa

Thời gian qua, tình hình vận chuyển, buôn bán trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm qua biên giới vào nước ta diễn ra phức tạp, nhất là tuyến biên giới đường bộ giáp với Trung Quốc, Lào. Theo Tổng cục Hải quan, xác định hành vi nhập lậu gia cầm không chỉ gây ảnh hưởng đến thị trường nội địa, mà còn mang nguồn bệnh nguy hiểm nên cơ quan chức năng kiểm soát rất chặt chẽ, liên tục triển khai các đợt quét gia cầm nhập lậu.

Đầu tháng 6, lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp kiểm tra và bắt giữ gần 3,3 tấn chân gà đông lạnh được đóng kín trong các thùng các-tông, bên ngoài các thùng hàng có in chữ nước ngoài, không có tem nhãn phụ ghi bằng tiếng Việt. Giữa tháng 6, Cục Quản lý thị trường TP. Hà Nội phát hiện và bắt giữ gần 1 tấn cánh gà được đóng gói trong 65 bao tải dứa, là hàng đông lạnh, không rõ nguồn gốc, đã biến đổi màu sắc tại một cơ sở kinh doanh thực phẩm trên địa bàn.

Theo Tổng cục Hải quan, giá trị xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi 4 tháng đầu năm 2023 ước đạt 156 triệu USD, trong khi nhập khẩu lên tới 1,35 tỷ USD. Như vậy, thâm hụt thương mại các sản phẩm chăn nuôi lên tới gần 1,2 tỷ USD. Không chỉ nhập khẩu chính ngạch, mà tình trạng nhập lậu thịt, gà sống cũng rất đáng báo động...

Trong 5 năm gần đây, sản lượng thịt gà nhập khẩu hàng năm tăng liên tục, theo ước tính chiếm 20 - 25% tổng sản lượng thịt gà tiêu thụ ở nước ta.

Theo Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA), ước tính lượng gà sống nhập tiểu ngạch, nhập lậu qua biên giới lên tới 200.000 - 250.000 tấn/năm. VIPA cho biết, mỗi tháng có hàng chục nghìn tấn gà thải loại được nhập lậu qua biên giới vào nước ta.

Trong khi đó, theo VIPA, tỷ suất lợi nhuận chăn nuôi gia cầm ngày càng giảm khi giá bán gà ta suốt cả năm 2022 và quý I/2023 đều thấp hơn giá thành sản xuất từ 6.000 - 8.000 đồng/kg. Thậm chí, tháng 2 và tháng 3/2023, giá bán thấp hơn từ 13.000 - 16.000 đồng/kg. Còn giá thành sản xuất gà công nghiệp khoảng 29.000 đồng/kg nhưng chỉ bán ra 23.000 - 24.000 đồng/kg.

Lực lượng chức năng tăng cường kiểm soát chặt, không để gà nhập lậu vào nội địa tiêu thụ. Ảnh: TL

Hiện ngành chăn nuôi gia cầm nước ta đang đối diện với khó khăn, hàng ngàn cơ sở chăn nuôi gà đang đối mặt với nguy cơ phá sản, nhẹ hơn thì giảm quy mô sản xuất, phải tạm ngừng hoạt động...

Trước thực trạng đó, mới đây, VIPA đã kiến nghị loạt giải pháp nhằm cứu ngành chăn nuôi gia cầm trong nước, trong đó đề xuất kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi; xây dựng và triển khai chương trình trọng điểm xuất khẩu sản phẩm gia cầm; chuẩn hóa dữ liệu thống kê về sản xuất và thương mại của ngành gia cầm; có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi...

Buộc tái xuất hoặc tiêu hủy lô hàng không đủ điều kiện

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã ký Công văn số 57/BCĐ389-VPTT chỉ đạo việc kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm qua biên giới vào Việt Nam.

Cụ thể, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo tăng cường công tác nắm tình hình; phối hợp tổ chức triển khai lực lượng tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi tập kết, buôn lậu, vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm từ nước ngoài qua biên giới, cửa khẩu, vùng biển vào Việt Nam và các hành vi giết mổ, kinh doanh, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, chưa qua kiểm dịch trên thị trường nội địa; thành lập các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc công tác kiểm soát, ngăn chặn việc vận chuyển, buôn bán trái phép động vật, sản phẩm động vật vào Việt Nam.

Tổng cục Hải quan cũng vừa chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ hoạt động nhập khẩu gia súc, gia cầm, sản phẩm gia súc, gia cầm tại các cửa khẩu, nhằm chủ động trong công tác phòng chống dịch bệnh, bảo vệ ngành chăn nuôi trong nước, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân.

Đặc biệt, trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, cơ quan hải quan phải tập trung kiểm tra giấy chứng nhận kiểm dịch động vật do cơ quan thú y cấp cho lô hàng nhập khẩu; kiên quyết không cho nhập khẩu, buộc tái xuất, tịch thu hoặc tiêu hủy đối với lô hàng không đủ điều kiện nhập khẩu.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố cần đẩy mạnh công tác thu thập thông tin, nắm tình hình địa bàn, nhất là những nơi có đường mòn, lối mở, sông suối, địa bàn thuận lợi cho việc tập kết việc vận chuyển gia súc, gia cầm.

Ngăn gà thải nhập lậu, cơ quan hải quan buộc tái xuất hoặc tiêu hủy lô hàng không đủ điều kiện. Ảnh: TL

Đồng thời, các đơn vị xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm soát, tăng cường kiểm soát đối với phương tiện xuất nhập cảnh; phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng trong việc tăng cường các biện pháp đấu tranh, ngăn chặn hành vi vận chuyển, buôn bán gia súc, gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu qua biên giới; tuyên truyền cho nhân dân khu vực biên giới, người dân xuất nhập cảnh về sự nguy hiểm của bệnh cúm gia cầm, tác hại khi buôn bán, vận chuyển gia súc, gia cầm không được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc.

Theo ước tính của ngành chăn nuôi, thị trường thịt tại Việt Nam có giá trị khoảng 18 tỷ USD/năm. Sự bất ổn của ngành chăn nuôi trong nước là cơ hội để thịt nhập khẩu ngày càng nhiều và thâm nhập sâu chuỗi phân phối và tiêu dùng tại nước ta.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến nay đã có gần 2.000 công ty của 24 quốc gia và vùng lãnh thổ được công nhận đủ điều kiện xuất khẩu thịt và sản phẩm động vật vào VN. Trong đó nhiều nhất là Mỹ có 479 công ty, Pháp 172, Nhật 152, Úc 130, Ý 121 và Brazil cũng có tới 86 công ty…

Tố Uyên