Ngậm quả kha tử trị ho, người đàn ông hóc dị vật, tổn thương phổi

Theo phương pháp điều trị dân gian, người bệnh tự ngậm vỏ quả kha tử để trị ho. Ảnh: Châu Mỹ.

Vừa qua, Viện điều trị Cán bộ cao cấp Quân đội (A1), Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, tiếp nhận một bệnh nhân nam, 58 tuổi, trong tình trạng sốt cao, mệt mỏi, ho khạc đờm nhiều.

Tổn thương phổi vì ngậm trị ho theo dân gian

Cách vào viện 5 ngày, bệnh nhân sau nhiễm lạnh xuất hiện ho khan. Theo phương pháp điều trị dân gian, người bệnh tự ngậm vỏ quả kha tử để trị ho. Trong lúc ngậm, người đàn ông này xuất hiện ho đột ngột, bệnh nhân không biết mình có hít phải dị vật hay không nhưng không thấy khó thở nên không đi khám.

Sau 2-3 ngày, bệnh nhân xuất hiện sốt cao 39-40 độ C, ho tăng hơn, khàn tiếng. Sau khi đi khám, kết quả cho thấy tổn thương đông đặc thùy giữa phổi phải và phát hiện dị vật trong lòng phế quản. Qua nội soi phế quản ống mềm, dị vật có kích thước 1,2x1,5 cm, gây tắc hoàn toàn phế quản trung tâm.

Dị vật là mảnh của quả Kha Tử sau khi được lấy ra từ phế quản người bệnh. Ảnh: BVCC.

Khoa Hô hấp đã tiến hành gắp dị vật thành công, hút rửa sạch phế quản cho bệnh nhân. Sau khi được nội soi lấy dị vật thành công, bệnh nhân hết sốt, triệu chứng ho giảm. Tiếp tục điều trị kháng sinh, bệnh nhân dần ổn định và ra viện.

BSCKI Vũ Thị Lệ, Viện điều trị Cán bộ cao cấp Quân đội (A1), cho biết dị vật đường thở là tình trạng trong thanh - khí - phế quản của người bệnh đang mắc các vật dụng vô cơ hoặc thức ăn kích thước lớn. Khi có dị vật, người bệnh thường có các triệu chứng như ho sặc sụa, khó thở, tím tái, khàn tiếng…

Nếu không được chẩn đoán và xử trí nhanh chóng, bệnh nhân có thể gặp biến chứng nguy hiểm như: Suy hô hấp, viêm phế quản - phổi, xẹp phổi, áp-xe phổi, tràn mủ màng phổi do áp xe vỡ vào màng phổi, giãn phế quản do dị vật bỏ quên lâu ngày, sẹo hẹp thanh quản, thậm chí tử vong.

Cách sơ cứu hóc dị vật

Khi nhắc đến dị vật đường thở, chúng ta thường nghĩ ngay đến trẻ em, người già, nhưng hóc dị vật có thể xảy ra với bất kỳ ai nếu chúng ta sơ suất.

Theo bác sĩ Lệ, nếu không có kinh nghiệm và được đào tạo kỹ năng xử lý hóc dị vật, bạn nên tìm người có chuyên môn hoặc chờ đội cấp cứu, không nên cố gắng dùng tay móc hoặc chữa mẹo dân gian để lấy dị vật ra.

Nếu người bị nghẹt sặc còn tỉnh, có thể nói, ho mạnh hoặc thở đầy đủ, hãy chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Trường hợp nạn nhân bị tắc nghẽn đường thở nặng và đe dọa tính mạng, (nạn nhân vẫn tỉnh nhưng không thể ho, nói, khóc hoặc thở được) bạn có thể thực hiện biện pháp Heimlich đối với người tỉnh:

Bước 1: Vỗ mạnh 5 cái vào sau lưng.

Dùng phần cuối bàn tay vỗ mạnh vào lưng nạn nhân 5 lần riêng biệt tại vị trí giữa hai bả vai.
Cần đảm bảo việc vỗ lưng đủ mạnh và mỗi lần vỗ lưng tách biệt. Cố gắng đánh bật dị vật ra với mỗi lần vỗ lưng.
Đánh giá tình trạng cải thiện sau mỗi lần vỗ lưng.

Thủ thuật vỗ lưng tống dị vật đường thở ra ngoài. Ảnh: BVCC.

Bước 2: Tiến hành ép bụng 5 cái.

Áp dụng cho người lớn và trẻ trên một tuổi

Người cứu hộ đứng hoặc quỳ gối phía sau và vòng 2 tay qua người nạn nhân.
Đặt một bàn tay (nắm đấm) dưới mũi ức để ép bụng dành cho những người không mang thai hoặc béo phì; đặt lên mặt trước 1/3 dưới xương ức để ép ngực dành cho người béo phì và phụ nữ cuối thai kỳ.
Đặt bàn tay kia ôm lấy nắm đấm.
Ấn bụng mạnh hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên 5 lần.
Kiểm tra miệng lấy dị vật nếu có.

Đối với trẻ dưới một tuổi

Bạn cho trẻ nằm ngửa lên cẳng tay và kê lên đùi người sơ cứu chú ý nâng đầu và cổ trẻ cẩn thận, dùng 2 ngón tay ấn mạnh vào 1/3 dưới xương ức.

Thủ thuật Heimlich. Ảnh: BVCC.

Bước 3: Lặp lại bước 1 và bước 2 cho đến khi:

Dị vật bắn ra ngoài.
Nạn nhân có thể ho mạnh và thở được.

Bước 4:

Nếu dị vật bắn được ra ngoài, nạn nhân có thể ho mạnh và thở được, đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Nếu nạn nhân mất ý thức: Cho nạn nhân nằm xuống mặt phẳng, đánh giá tình trạng hô hấp tuần hoàn. Nếu ngừng tuần hoàn, gọi cấp cứu 115 và tiến hành cấp cứu hồi sinh tim phổi cơ bản ngay.

Phương Anh