Na Ư ngày ấy - bây giờ

Đường vào xã Na Ư đã được trải nhựa, đi lại thuận tiện. Ảnh: Bích Nguyên

Vùng đất “nóng” một thời

Ở sát biên giới Việt - Lào, xã Na Ư nằm lọt thỏm dưới thung lũng được bao quanh bởi những dãy núi đá hiểm trở. Đường vào xã Na Ư hiện giờ đã được trải nhựa uốn lượn xuyên qua những cánh rừng già xanh ngắt. Nhờ có con đường này, việc đi lại thuận lợi hơn so với trước kia rất nhiều. Nhiều người từng e ngại bởi nhắc đến Na Ư là nhắc tới "thủ phủ" ma túy với những hành vi manh động của các đối tượng tội phạm ma túy sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng, đe dọa, ngăn chặn người lạ ra vào xã. Thế nhưng bây giờ, mọi chuyện đã khác. Na Ư hiện ra trước mắt tôi yên ả, thanh bình trong khói lam chiều.

Chúng tôi đi về phía cuối bản Na Ư ra tới cánh đồng, tìm mãi mới gặp được ông Vừa A Chứ, nguyên là Phó Bí thư Thường trực xã Na Ư, người từng chứng kiến những thăng trầm, cũng như sự lột xác của xã Na Ư sau những nỗ lực xóa bỏ vấn nạn ma túy của lực lượng chức năng. Ông Chứ phấn khởi cho biết: “Sau khi các đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy bị xử lý nghiêm theo pháp luật, tình hình an ninh trật tự trong xã đã ổn định trở lại. Bây giờ không còn hiện tượng trộm cắp vặt, bà con chấp hành các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, yên tâm làm ăn sản xuất”.

Theo những người già ở Na Ư, năm 1992, địa phương này đã xóa bỏ hết cây thuốc phiện, thế nhưng, hoạt động mua bán, vận chuyển ma túy qua biên giới vẫn diễn ra như một cơn lốc hoành hành dữ dội. Na Ư được ví là “thủ phủ” ma túy nổi tiếng khắp vùng bởi độ “nóng” và “nguy hiểm”. Tình trạng buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy trên địa bàn diễn biến hết sức phức tạp, đâu đâu cũng thấy người nghiện, tình trạng trộm cắp xảy ra liên tục. Sự cám dỗ của đồng tiền khiến không ít cán bộ xã dính líu vào các đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy. Trong trí nhớ của ông Chứ, đã có 1 chủ tịch UBND xã, 2 phó chủ tịch, 2 chủ tịch MTTQ dính líu tới các đường dây buôn bán ma túy. Tỉ lệ nghiện hút rất nhiều. Có thời điểm, cả xã có hơn 100 người nghiện, trong khi dân số toàn xã chỉ khoảng 1.000 người.

Từng ngày chuyển mình

Đó đã là chuyện của hơn 10 năm về trước. Năm 2010, huyện Điện Biên triển khai cuộc vận động phòng chống ma túy, vật liệu nổ. Cả hệ thống chính trị, các lực lượng Biên phòng, Công an, Hải quan vào cuộc quyết liệt, nhiều đối tượng cộm cán, "ông trùm" buôn bán ma túy bị bắt giữ, xử lý, lĩnh án tử hình, các đường dây mua bán ma túy xuyên quốc gia bị triệt phá. Cùng với đó, Đồn Biên phòng cửa khẩu Tây Trang, BĐBP Điện Biên tăng cường các tổ công tác bám, nắm địa bàn, cùng với già làng, người có uy tín vận động người dân cai nghiện ma túy, không tiếp tay cho đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy, cho con em đến trường học.

Người dân xã Na Ư giờ đây yên tâm lao động sản xuất, phát triển chăn nuôi, trồng trọt. Ảnh: Bích Nguyên

Ông Vừ A Chứ kể: “Từ năm 2010, lực lượng chức năng phối hợp với chính quyền xã triển khai các biện pháp quyết liệt, củng cố toàn diện hệ thống chính trị của xã, đặt tên, đặt biển báo các bản, đánh số nhà... Tổ chức các cuộc họp triển khai công việc xóa bỏ tệ nạn ma túy, đảm bảo an ninh trật tự tới các bản. Tệ nạn ma túy nhờ đó được đẩy lùi. Được Đảng và Nhà nước quan tâm, đến nay, Na Ư có hệ thống điện, đường, trường, trạm đầy đủ. Diện mạo bản làng khang trang, sạch đẹp hơn”.

Một thông tin khiến chúng tôi vui lây với người dân Na Ư là số người nghiện ma túy ở đây đã giảm mạnh, chỉ còn 20 người vào năm 2022. Con số này tiếp tục giảm xuống còn 10 người nghiện hút ma túy vào năm 2023. Hiện, địa phương này đang tiếp tục vận động những người còn lại đi cai nghiện ma túy nhằm xây dựng một cộng đồng sạch ma túy.

Thiếu tá Nguyễn Xuân Tuyến, cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu Tây Trang tăng cường xã giữ chức danh Phó Bí thư Đảng ủy xã Na Ư cho biết: “Đời sống của người dân Na Ư giờ đây có nhiều thay đổi, an ninh trật tự được đảm bảo. Bà con chủ yếu sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi và trồng trọt. Hiện, toàn xã Na Ư còn 78 hộ nghèo trên tổng số 378 hộ, thu nhập bình quân hơn 18 triệu đồng/người/năm. Nhiều hộ gia đình đã đổi mới tư duy, chọn hướng làm ăn mới, có cuộc sống ngày càng khá giả”.

Trong câu chuyện của anh Tuyến, vợ chồng ông Chứ là một trong những hộ gia đình tiên phong đổi mới tư duy trong phát triển kinh tế. Không chỉ trồng lúa, trồng ngô, phát triển chăn nuôi, năm 2021, vợ chồng ông đã đưa cây dâu tây về với vùng đất Na Ư. Ông Chứ chia sẻ: “Chúng tôi từng tới thăm xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Người dân ở đó trồng dâu tây mang lại hiệu quả kinh tế rất cao. Tôi nhận thấy đất đai, khí hậu ở Na Ư cũng tương đồng với Cò Nòi nên mua giống dâu tây về trồng. Cây này vốn đầu tư không nhiều nhưng cho lợi nhuận khá cao. Đầu tiên, tôi đầu tư 4,5 triệu đồng trồng 1.000 cây. Không chỉ thu hoạch quả, tôi còn mở dịch vụ cho mọi người vào chụp ảnh vườn dâu, tự thu hái quả. Năm đầu tiên, tôi thu về gần 100 triệu đồng. Năm 2022, tôi trồng 10.000 cây, tiền vốn đầu tư hết 60 triệu đồng. Sau vụ thu hoạch, gia đình tôi thu về 200 triệu đồng”.

Thắng lợi từ hai vụ đầu tiên đã khích lệ vợ chồng ông Chứ tiếp tục mở rộng diện tích trồng dâu tây. Vợ chồng ông Chứ cũng rất nhanh nhạy khi sử dụng các trang mạng xã hội để quảng bá, bán nông sản gia đình làm được. Nhờ đó, dâu tây của gia đình ông thu hoạch tới đâu bán hết tới đó. Cùng với trồng trọt, gia đình ông Chứ còn thả cá, nuôi gà, nuôi lợn để phát triển kinh tế gia đình. Không chỉ gia đình ông Chứ, nhiều hộ dân khác ở Na Ư đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đầu tư chăn nuôi quy mô lớn để tăng thêm thu nhập. Điển hình là gia đình ông Vừ Khoa Nu, chăn nuôi hơn 60 con trâu; ông Và A So nuôi lợn, làm lúa 2 vụ cùng với mở cửa hàng bán hàng hóa...

Rõ ràng, những bước chuyển mình của Na Ư là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để giữ vững được sự ổn định về an ninh trật tự, xóa bỏ triệt để ma túy ra khỏi cộng đồng, xây dựng quê hương giàu đẹp, các cấp chính quyền địa phương và người dân cần tiếp tục đoàn kết và quyết tâm.

Bích Nguyên