Mỹ thận trọng khi xung đột Nga-Ukraine diễn biến nhanh và đứng trước bước ngoặt

Việc Nga hôm qua (10/10) tiến hành cuộc tấn công tên lửa nhằm vào hàng loạt mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine ở xa tiền tuyến để trả đũa vụ nổ trên cầu Crimea đã khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ. Cuộc tấn công là sự kiện mới nhất trong hàng loạt diễn biến dồn dập thời gian gần đây – từ cuộc phản công của Ukraine trên thực địa đến cảnh báo sử dụng vũ khí hạt nhân của Tổng thống Nga Putin – đã làm thay đổi nhịp độ của cuộc xung đột và đặt ra câu hỏi về mức độ hậu thuẫn của Mỹ và phương Tây đối với Ukraine trong thời gian tới.

Cột khói bốc lên ở Kiev sau cuộc tấn công tên lửa của Nga hôm 10/10. Ảnh: Reuters.

Cho đến nay, việc hỗ trợ vũ khí của Mỹ cho Ukraine được cân nhắc và định hướng theo quy trình và tốc độ cung cấp được tính toán kỹ lưỡng nhằm không ảnh hưởng đến ưu tiên cao nhất của Washington đó là tránh để xảy ra xung đột trực tiếp giữa Nga và phương Tây. Chiến lược đó có thể sẽ là một phần trong chương trình nghị sự tại cuộc họp khẩn ngày 11/10 (giờ địa phương) của các nhà lãnh đạo G7 và cuộc họp của các Bộ trưởng quốc phòng NATO vào cuối tuần.

Các quan chức Mỹ tiếp tục bày tỏ sự thận trọng về các diễn biến nhanh chóng trên thực địa. Một quan chức giấu tên nói: “Những bước ngoặt trong xung đột thường là những điểm nguy hiểm. Bạn không thể dự đoán những gì có thể xung quanh bước ngoặt đó”.

Viktor Bondarev, người đứng đầu ủy ban đối ngoại của Thượng viện Nga, đã viết trong một bài đăng trên Telegram hôm 10/10 cho rằng cuộc tấn công tên lửa là sự khởi đầu “một giai đoạn mới” của chiến dịch quân sự đặc biệt, và rằng Nga sẽ hành động “kiên quyết hơn” trong thời gian sắp tới.

Đầu tháng 10, Tổng thống Putin ký ban hành luật, hoàn tất quá trình chính thức sáp nhập vào lãnh thổ Nga 4 vùng ở Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson. Ông Putin và các quan chức Nga khẳng định sẽ bảo vệ lãnh thổ mới sáp nhập, trong đó để ngỏ cả khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân.

“Khi sự toàn vẹn lãnh thổ của Nga bị đe dọa, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng tất cả loại vũ khí để bảo vệ nước Nga và người dân của chúng tôi. Đây không phải một trò lừa bịp”, ông Putin nói.

Đánh giá về tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Nga, một quan chức cấp cao của Mỹ cho rằng, có thể đây là dấu hiệu của hai điều. Thứ nhất, ông Putin hiểu là Nga đang ở tình huống nào. Thứ hai, cuộc chiến vẫn chưa đi đến hồi kết và vẫn chưa đến lúc hai bên ngồi vào bàn đàm phán.

Rose Gottemoeller, một cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ về các vấn đề kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí, người đồng thời là cựu Phó Tổng thư ký NATO cảnh báo: “Tôi nghĩ rằng chúng ta phải xem xét những mối đe dọa này một cách rất, rất nghiêm túc”.

Với cuộc tấn công tên lửa hôm 10/10, ông Putin rõ ràng đang muốn khẳng định thế chủ động, củng cố hình ảnh của chiến lược Nga đang theo đuổi và sự lãnh đạo thống nhất. Trong bài phát biểu trước Hội đồng An ninh, ông Putin cho biết cuộc tấn công tên lửa đã được đưa ra và do Bộ Quốc phòng đề xuất, phù hợp với kế hoạch của Bộ Tổng tham mưu Nga.

Mỹ vẫn thận trọng khi cung cấp vũ khí cho Ukraine

Về phía Ukraine, nước này đã tranh thủ các cuộc phản công để đưa ra lời kêu gọi Mỹ và đồng minh viện trợ thêm xe tăng, xe quân sự khác. Tuần này, Kiev lại nêu bật hậu quả của các diễn biến mới để gắn với sự cấp thiết phải có các hệ thống phòng không tinh vi.

Được biết, các mục tiêu ưu tiên của Ukraine bao gồm hệ thống tên lửa đất đối không Patriot, tên lửa MIM-23 Hawk, Hệ thống Tên lửa Đất đối Không Tiên tiến Quốc gia (NASAMS) cũng như hệ thống phòng không do Israel sản xuất.

“Tổng thống Biden cam kết sẽ chuyển giao cho Ukraine mọi công cụ cần thiết để tự vệ, bao gồm các hệ thống phòng không tiên tiến. Ngoài ra, Washington và các đồng minh sẽ buộc Nga phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình, đồng thời hỗ trợ Kiev về an ninh, kinh tế và nhân đạo”, thông báo của Nhà Trắng ngày 10/10 cho biết.

Tuyên bố của ông Biden được đưa ra sau khi Nga không kích các thành phố ở Urkaine, làm tê liệt lưới điện, phá hủy các cơ sở chỉ huy quân sự và mạng lưới thông tin liên lạc của Ukraine.

Sau cuộc không kích của Nga, ông Zelensky đã có nhiều cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo phương Tây và thúc giục họ gửi vũ khí hạng nặng hơn cho quân đội Ukraine, bao gồm cả tên lửa đất đối không. Trong một bài đăng thông báo về cuộc điện đàm với ông Biden trên Twitter, Tổng thống Ukraine nói rằng phòng không hiện là ưu tiên số một trong hợp tác quốc phòng.

Mặc dù vậy, có rất ít dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ thay đổi quy trình phê duyệt hiện nay. Theo đó, họ sẽ quyết định loại vũ khí nào và khi nào sẽ chuyển cho phía Ukraine. Quy trình này rất phức tạp và kéo dài, bao gồm một phân tích của Mỹ dựa trên nhiều yếu tố. Thứ nhất, báo cáo của Mỹ về các điều kiện trên chiến trường, về những gì Ukraine cần. Thứ hai, Mỹ có sẵn có hay không. Thứ ba, quân đội Ukraine đã biết cách sử dụng vũ khí đó hay chưa? Nếu chưa, kế hoạch của của Mỹ đào tạo sẽ như thế nào? Thứ tư, quân đội Ukraine sẽ bảo trì vũ khí đó ra sao? Bảo quản và sửa chữa thế nào? Phụ tùng thay thế có sẵn hay không?

“Nếu chúng ta không thể làm được những điều đó, thì ai trong số các đồng minh và đối tác của chúng ta có thể làm được?", một quan chức quốc phòng Mỹ nêu câu hỏi.

Các quan chức cấp cao trong chính quyền Biden cho biết, Mỹ chắc chắn hiểu rằng xung đột Nga – Ukraine đang đứng trước bước ngoặt ở nhiều cấp độ, nhưng cũng chính vì thế mà Washington sẽ không vội vàng đưa ra các hỗ trợ theo yêu cầu của Ukraine. Thay vào đó, Mỹ sẽ tiếp tục quá trình ra quyết định dựa trên những gì mà họ cho là đã chứng minh hiệu quả trong thời gian qua./.

Hùng Cường/VOV.VN (Tổng hợp)