Mỹ lên kịch bản Tomahawk tấn công Syria lần 2?

Quân bài vũ khí hóa học

Theo AP, tối ngày 26/6, Thư ký báo chí Sean Spicer đã đưa ra tuyên bố rằng, Mỹ đã xác định được các công tác chuẩn bị cho một cuộc tấn công hóa học khác của chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ông Spicer cho hay, vụ tấn công hóa học này ''có khả năng sẽ dẫn tới một vụ tàn sát dân thường, kể cả những đứa trẻ vô tội''. Tuy nhiên, Nhà Trắng không cung cấp bằng chứng để củng cố cho tuyên bố trên.

Theo phát ngôn viên Nhà Trắng, các hoạt động chuẩn bị này tương tự như những gì đã làm trước khi diễn ra cuộc tấn công hóa học vào rạng sáng 4/4 ở tỉnh Idlib.

Vụ việc đã trở thành lý do để chính quyền Tổng thống Donald Trump phóng 59 quả tên lửa hành trình Tomahawk vào căn cứ của quân đội Syria ở tỉnh Homs vào sáng 7/4.

Ông Spicer cảnh báo rằng ''Nếu ông Assad tiếp tục một cuộc tàn sát khác bằng cách sử dụng vũ khí hóa học, ông ta và quân đội sẽ trả một cái giá thật đắt''.

Mỹ phóng tên lửa Tomahawk và Homs hồi đầu tháng 4

Trước đó, trong cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nhấn mạnh, chính quyền Assad đã không trung thực khi thông báo về số lượng vũ khí hóa học mà Damascus sở hữu.

Washington cho rằng quân đội Syria vẫn đang còn cất giấu các loại vũ khí hóa học mà chưa được họ khai báo với Tổ chức Cấm phổ biến vũ khí hóa học (OPCW), theo quy định của Khoản III trong Công ước vũ khí hóa học, mà Syria đã tham gia từ năm 2013.

Như vậy, theo quan điểm của Mỹ, có thể hiểu chính quyền Assad đã lừa dối OPCW khi để ra ngoài danh mục nhiều loại vũ khí hóa học và qua mặt chính quyền Obama, giấu diếm những loại vũ khí độc hại đó để thực hiện các vụ tấn công quân sự và dân sự của mình.

Washington nhận định hành động của Damascus chứng tỏ thỏa thuận hồi năm 2013 giữa chính quyền Assad với Moscow và Washington về việc tiêu hủy toàn bộ kho vũ khí hóa học của Syria, trên thực tế đã không được thực thi đầy đủ.

Việc Trump vội vã quyết định bắn Tomahawk vào Syria đã được Washington hợp thức hóa lý do bằng việc cáo buộc chính quyền Assad lừa dối cộng đồng quốc tế, trong đó có cả Moscow là đồng minh của họ, về VKHH của Syria. Do vậy, cần phải có hành động trừng phạt.

Trong khi đó, phía Nga và Syria từng lên tiếng phủ nhận độ xác thực của nghi án tấn công hóa học ngày 4/4 tại Idlib. Moscow cũng cho rằng có nhiều vụ việc "tấn công hóa học" đổ vấy cho chính quyền Damascus thực chất chỉ là dàn dựng.

Mặc cả với Nga

Những tuyên bố mới đây của phía Mỹ khiến giới phân tích nghi ngại rằng, phải chăng Washington đang chuẩn bị cho kịch bản Tomahawk thứ 2. Đặt trong bối cảnh mối quan hệ giữa Nga và Mỹ đang vô cùng u ám sau sự kiện Mỹ bắn hạ Su-22 của Syria thì khả năng xảy ra kịch bản này là rất cao.

Để một cuộc tấn công bằng tên lửa vào Syria, chính là thứ mà Washington muốn đem ra mặc cả với Nga vụ bắn hạ Su-22 Syria. Sau sự kiện này, Nga đã tuyên bố sẽ chấm dứt hoạt động đường dây nóng ngăn ngừa va chạm trên vùng trời Syria ký kết với quân đội Mỹ.

Ngoài ra, Nga cũng cánh báo rằng, hệ thống phòng không của nước này sẽ bắt đầu theo dõi các máy bay của liên quân do Mỹ dẫn đầu hoạt động ở miền Trung Syria, bất kỳ máy bay nào bay ở phía Tây sông Euphrates đều bị coi là mục tiêu.

Mỹ muốn mặc cả với Nga sau vụ bắn hạ Su-22 Syria?

Trước lằn ranh đỏ mà Moscow đưa ra, Mỹ lâm vào thế bị động và phải bố trí lại chiến đấu cơ tại Syria để tiếp tục các hoạt động hỗ trợ lực lượng người Kurd tấn công IS.

Tuy nhiên, các hoạt động này sẽ bị hạn chế do phần lớn bờ đông sông Euphrates đã được giải phóng, trong khi bờ tây con sông này đã bị Nga ''khóa mục tiêu''.

Cái đích mà Mỹ hướng đến không dừng lại ở Raqqa, Manbij mà cả Deir Ezzor, ôm trọn vùng đông Syria giàu tài nguyên. Nếu Nga tiếp tục duy trì lằn ranh đỏ thì Mỹ sẽ khó có thể thực hiện tham vọng đó.

Để ngỏ khả năng tấn công tên lửa vào Syria, Mỹ muốn đánh tiếng tới Moscow về những căng thẳng đang diễn ra tại đông Syria trong hơn 1 tuần vừa qua. Nga sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Thỏa hiệp hay tiếp tục thực hiện kế hoạch ''bắt cóc'' tên lửa như những gì xảy ra hồi tháng 4 tại Homs?.

Thục Quyên