Lúng túng về phương pháp, người dân chưa mặn mà

Nhiều bất cập cần tháo gỡ

Dù rất tâm huyết với việc thực hiện nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt lợn, nhưng ông Nguyễn Đình Dũng, chủ cơ sở nuôi lợn bán lẻ tại huyện Hóc Môn vẫn băn khoăn: “Chỉ khi chúng tôi bán lợn cho cơ sở giết mổ thì lợn mới được đeo vòng nhận diện. Vậy làm sao kiểm tra được sự chính xác của các vòng ấy. Đã có trường hợp lợn ra khỏi chuồng thì hoàn toàn khỏe mạnh nhưng vào tay thương lái trở thành lợn bơm nước, tiêm thuốc… Khi cơ quan chức năng kiểm tra, phát hiện thì thương lái lại đổ lỗi do người nuôi”.

Thịt lợn sạch được phân phối tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: VnExpress.

Theo ghi nhận của chúng tôi tại các siêu thị, chợ đầu mối tham gia chương trình nhận diện, truy xuất nguồn gốc thịt lợn trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, người tiêu dùng không còn mặn mà như lúc vừa triển khai. Với họ, những tem truy xuất chỉ mang tính chất tham khảo, không tác động nhiều đến quyết định lựa chọn mua thịt của người tiêu dùng. Chị Nguyễn Thị Doanh bán hàng tại chợ đầu mối Hóc Môn cho hay: “Theo tôi chứng kiến, việc dán tem của nhân viên tại các siêu thị cũng chỉ mang tính đối phó. Chỉ khi có kiểm tra hoặc có khách hỏi thì tem truy xuất mới được dán lên bao bì. Mặt khác, người tiêu dùng có cơ sở để hoài nghi khi vòng nhận diện chỉ được gắn vào một chân của con lợn”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, từ nhiều tháng trước, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Thú y cùng sở, ban, ngành các tỉnh lân cận tổ chức vận động, tuyên truyền, giúp đỡ các cơ sở chăn nuôi, doanh nghiệp sản xuất, phân phối… đăng ký. Kết quả, có gần 1.000 trang trại, cơ sở chăn nuôi trên địa bàn ký cam kết, trong đó nhiều đơn vị có thương hiệu tại các tỉnh lân cận như Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An tham gia. Nhưng theo kết quả khảo sát của Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh thì chỉ có gần 50% số lượng thịt lợn tiêu thụ trên thị trường thành phố có thông tin truy xuất được nguồn gốc.

Hiện thành phố sẵn sàng hỗ trợ 50% chi phí mua vòng nhận diện, ưu tiên đăng ký hộ tham gia tổ hợp tác, hiệp hội chăn nuôi lợn VietGAP nhưng vấn đề đặt ra là người dân chưa có thói quen sử dụng và tiếp cận thiết bị công nghệ hiện đại, gây nên nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện. Hơn nữa, việc triển khai nhận diện cũng chưa thật sự đồng bộ. “Trong nội dung triển khai đề án chưa có quy định về xử phạt, chưa có cơ sở pháp lý và văn bản quy phạm pháp luật. Do vậy, không thể xử lý vi phạm theo đúng quy định của đề án”-ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh chia sẻ.

Đâu là giải pháp?

Theo bà Trần Thúy Liên, Giám đốc Công ty Quản lý và kinh doanh chợ Bình Điền: Để việc quản lý, truy xuất nguồn gốc thịt lợn có hiệu quả không chỉ là các quy định “cấm, bắt, phạt” mà phải tuyên truyền rộng rãi để người tiêu dùng hiểu rõ tác dụng của đề án. Giáo dục và có biện pháp để các cơ sở bán hàng kiên quyết không mua, không nhập, không bán những lô hàng không rõ xuất xứ, nguồn gốc. UBND thành phố cần có quy định rõ về sự phối hợp giữa ban quản lý các chợ đầu mối với cơ quan chức năng, nhằm quản lý chặt chẽ các loại tem truy xuất nguồn gốc, tránh giả mạo, đối phó. Có các biện pháp chế tài từ khâu nhập hàng đến khâu tiêu thụ tại các cơ sở bán hàng. Các cơ sở bán lẻ tại hai chợ đầu mối Bình Điền, Hóc Môn phải có điện thoại thông minh để người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc trước khi mua hàng.

GS, TS Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố, hiến kế: “Thành phố khuyến khích các công ty cung cấp thực phẩm lớn như: Vissan, Acecook… đầu tư vốn vào các trang trại chăn nuôi, hướng dẫn người dân kỹ thuật chăn nuôi và bao tiêu sản phẩm tạo thành chu trình khép kín. Đó là giải pháp lâu dài đối với việc quản lý, truy xuất nguồn gốc thịt lợn".

TRẦN HUY BÌNH