Loạt tên lửa chống hạm được Nga hoán cải để tấn công mặt đất

Nga vẫn duy trì được một kho tên lửa mạnh mẽ, với số lượng lên tới tới hàng nghìn. Trong số này đáng chú ý bao gồm cả tên lửa P-700 Granit, P-500 Basalt và P-1000 Vulkan. Ngoài chức năng chính là chống lại tàu hải quân, những quả tên lửa này còn có khả năng nhắm mục tiêu và phá hủy cơ sở hạ tầng của đối phương.

Tên lửa chống hạm Onyx P-800 đã chứng tỏ được hiệu quả trong các cuộc thử nghiệm sử dụng trên mặt đất. Những quả đạn siêu thanh này có khả năng xuyên thủng hầu hết mọi hệ thống phòng không, một minh chứng cho sức mạnh đáng gờm của chúng. Do đó, các chuyên gia Nga nhận định P-700 Granit, P-500 Basalt và P-1000 Vulkan cũng có thể trở thành vũ khí tấn công mặt đất hiệu quả.

Nga đang cân nhắc chuyển đổi các tên lửa chống hạm đã thời Liên Xô như P-500, P-700 và P-1000 thành tên lửa tấn công mặt đất. Ảnh: Dzen.ru

Tên lửa P-500, P-700 và P-1000

Được sản xuất lần đầu vào năm 1983, P-700 Granit là tên lửa siêu thanh và có một số điểm tương đồng với Onyx. Được thiết kế chủ yếu để triển khai trên các tàu ngầm Granit và Antey, P-700 Granit là một thành phần đáng chú ý trong kho vũ khí quân sự của Nga suốt nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, do phần lớn các tàu ngầm này đã ngừng hoạt động và sau đó bị phá hủy, tính hữu dụng của P-700 Granit theo mục đích ban đầu đã giảm đi.

Do hoàn cảnh thực tế, việc chuyển đổi P-700 Granit thành tên lửa phóng từ mặt đất là một bước tiến hợp lý. Sự hoán cải này không chỉ kéo dài thời gian hoạt động của các tên lửa P-700 mà còn phù hợp với định hướng chiến lược của quân đội Nga.

Trong bối cảnh Nga dần chuyển sang các hệ thống tên lửa mới, đặc biệt là Kalibr và Zircon, kỷ nguyên của P-700 Granit trong vai trò chống hạm sẽ sớm kết thúc.

P-500 Bazalt là một tên lửa siêu thanh có hình dáng giống tên lửa Onyx, được dành riêng cho tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov. Tuy nhiên, trước những nỗ lực hiện đại hóa, tàu Đô đốc Kuznetsov sẽ được trang bị các tên lửa có công nghệ tiên tiến hơn. Do đó, P-500 Bazalt được dự đoán sẽ không còn hoạt động trong tương lai gần.

P-1000 Vulkan, một loại tên lửa cực kỳ tinh vi, nổi lên như là phiên bản kế nhiệm của P-500 Bazalt. Quá trình chuyển đổi này đánh dấu một tiến bộ quan trọng trong công nghệ quân sự, diễn ra vào thời kỳ hoàng hôn của Liên Xô. Các tàu tuần dương tên lửa Marshal Ustinov và Varyag đóng vai trò là tàu chính mang loại vũ khí tối tân này. Đáng chú ý, tàu Marshal Ustinov, ngay cả sau khi được hiện đại hóa, vẫn có 16 bệ phóng dành riêng cho tên lửa P-1000 Vulcan.

Sự thay đổi chiến lược của Nga

Truyền thông phương Tây cho rằng Bộ Quốc phòng Nga đang dự tính một sự thay đổi chiến lược quan trọng. Cụ thể, Moscow đang cân nhắc khả năng tái sử dụng tên lửa chống hạm từ thời Chiến tranh Lạnh, chuyển hướng sức mạnh đáng gờm của chúng sang các mục tiêu trên mặt đất.

Không thể phủ nhận P-500 Basalt có khả năng được sử dụng làm tên lửa đất đối đất. Điều này chủ yếu là do không còn bất kỳ tàu nào được thiết kế để triển khai chúng. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các tên lửa như P-700 Granit và P-1000 Vulcan vẫn tiếp tục được trang bị chính thức trên một số tàu mặt nước và tàu ngầm. Do đó, tính khả thi của việc hoán cải chúng để tấn công các mục tiêu trên bộ chỉ ở một một mức độ nào đó và cũng có những hạn chế nhất định.

Tên lửa P-500 Basalt. Ảnh: Missilery

Các báo cáo cho thấy, Nga sở hữu một kho vũ khí bao gồm hàng trăm tên lửa Bazan và P-1000 Vulkan, hàng nghìn tên lửa P-700 Granit.

Hiện tại, những tên lửa này được thiết kế để tấn công các mục tiêu trên biển – một nhiệm vụ tương đối đơn giản do môi trường biển không phức tạp về mặt địa lý. Tuy nhiên, việc chuyển đổi các tên lửa này sang mục tiêu trên mặt đất đặt ra một thách thức đáng kể do địa hình đất liền phức tạp và đa dạng. Sự phức tạp của cảnh quan trên mặt đất đòi hỏi phải có sự cân nhắc toàn diện và nâng cấp công nghệ tên lửa hiện có.

Các kỹ sư Nga được cho là đang giải quyết vấn đề này. Theo giới quan sát, một số tên lửa của Nga đã bắt đầu tích hợp GLONASS và hệ thống dẫn đường quán tính. Các chuyên gia khẳng định, quá trình hoán cải tên lửa P-700 Granit, P-500 Basalt và P-1000 Vulkan cho các mục tiêu trên mặt đất có thể kéo dài 6 tháng hoặc lâu hơn.

Theo Ian Williams, Phó giám đốc Dự án phòng thủ tên lửa tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS), việc triển khai các tên lửa nói trên là dấu hiệu cho thấy Nga đang áp dụng “chiến lược bồn rửa chén” (kitchen sink).

Theo đó, Nga sử dụng nhiều loại tên lửa khác nhau để làm tràn ngập không phận Ukraine. Chiến lược này nhằm mục đích gây ra sự nhầm lẫn và rối loạn ở mức độ nào đó trong hệ thống phòng không Ukraine, từ đó làm suy yếu hiệu quả hoạt động phòng thủ của Kiev.

Hoàng Phạm/VOV.VN Theo Bulgarian Military