Lính thợ A32 'chữa bệnh' máy bay phản lực

Bài 1: Đoàn kết, đồng lòng vượt khó

Trong những năm qua, Bộ tư lệnh Quân chủng PK-KQ giao cho Nhà máy A32 nhiệm vụ khá nặng nề, đó là thực hiện dự án sửa chữa lớn, tăng tổng niên hạn sử dụng máy bay Su-27, sửa chữa cục bộ máy bay Su-30 và các dòng xe máy đặc chủng. Song nhờ phát huy trí tuệ tập thể, nội bộ đoàn kết, thống nhất và có chiến lược, định hướng rõ ràng, nên Nhà máy đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần nâng cao uy tín, bản lĩnh của những người lính thợ...

Chủ động làm chủ công nghệ

Giữa mùa thu nhưng phố biển Đà Nẵng vẫn nắng rát mặt. Khu vực sân bay quân sự hơi nóng hầm hập bốc lên từ đường băng. Mặt trời gần đứng bóng nhưng đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân kỹ thuật Nhà máy A32 vẫn say sưa làm việc. Các phân xưởng đang chạy đua với thời gian để sửa chữa, lắp ráp hoàn thiện những chi tiết cuối cùng của những chiếc máy bay cho kịp tiến độ, thời gian bàn giao.

Máy bay số hiệu 8526 sửa chữa lớn tại Nhà máy A32.

Trao đổi với chúng tôi về sự trưởng thành của đơn vị, Đại tá Đỗ Văn Tài, Giám đốc Nhà máy A32 khẳng định: “Dây chuyền công nghệ sửa chữa lớn, tăng tổng niên hạn sử dụng máy bay Su-27 và sửa chữa cục bộ máy bay Su-30 đi vào hoạt động từ năm 2013 đã góp phần giúp đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân nhà máy từng bước tiếp cận và làm chủ công nghệ mới”.

Tìm hiểu thực tế, chúng tôi nhận thấy, Nhà máy A32 có truyền thống hơn nửa thế kỷ sửa chữa, khắc phục hỏng hóc rất nhiều loại máy bay; đội ngũ cán bộ, kỹ sư dày dạn kinh nghiệm. Nhưng để tiếp cận với dây chuyền sửa chữa mới bước đầu khá khó khăn, bởi linh kiện vật tư phải nhập từ nước ngoài, thiết bị kiểm tra khan hiếm, một số kỹ sư, nhân viên kỹ thuật còn bỡ ngỡ... Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, nhà máy tập trung giải quyết vấn đề huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, tay nghề cho cán bộ, nhân viên kỹ thuật bằng hình thức tại chức và cử hàng chục cán bộ đi tập huấn nước ngoài, nghiên cứu tài liệu của nhà sản xuất, biên soạn quy trình công nghệ, lập hồ sơ đến việc thực hành sửa chữa qua các công đoạn như: Tiếp nhận máy bay, phát hiện hỏng hóc ban đầu, tháo dỡ, sửa chữa kết cấu đường dây, đường ống, bàn giao thiết bị lẻ cho các xưởng, tiếp nhận linh kiện, lắp ráp, hiệu chỉnh...

Gắn bó với nghề “trị bệnh” các loại máy bay khá lâu nên Thượng tá Phạm Bá Nguyên, Phó giám đốc Kỹ thuật Nhà máy A32 có rất nhiều kinh nghiệm. Anh tâm sự: “Việc sửa chữa chủng loại máy bay phản lực đòi hỏi phải tuân thủ quy trình hết sức nghiêm ngặt, chỉ cần một sai sót nhỏ, một linh kiện không đúng niên hạn, một đinh ốc đặt sai vị trí thì nguy cơ mất an toàn là rất cao. Vì vậy, khi vào phân xưởng, mọi người đều luôn ghi nhớ “Trung thực, thận trọng, tỉ mỉ, khoa học, chính xác”. Mỗi mảng kỹ thuật đều có hồ sơ chi tiết, trước khi tháo gỡ, lắp ráp đều phải chụp ảnh lưu để so sánh; khi bàn giao các linh kiện giữa các bộ phận đều có sổ sách đăng ký và phiếu bàn giao”.

Kiểm tra các ký hiệu khuyết đầu dây trên máy bay Su-22M4 tại Nhà máy A32.

Với tinh thần lao động hăng say, sáng tạo, những lính thợ Nhà máy A32 đã vươn lên làm chủ khoa học công nghệ, tạo bước chuyển mạnh mẽ, từ một cơ sở bảo đảm kỹ thuật cho các loại máy bay thế hệ cũ (MiG-21, Su-22), vươn lên từng bước làm chủ công tác bảo đảm kỹ thuật cho các loại máy bay thế hệ mới, công nghệ cao, như: Su-27, Su-30. Xây dựng thành công dây chuyền công nghệ sửa chữa lớn, tăng tổng niên hạn sử dụng máy bay Su-27 và sửa chữa cục bộ máy bay Su-30, tiếp tục đầu tư để sửa chữa lớn, tăng tổng niên hạn sử dụng máy bay Su-30. Đặc biệt, những năm gần đây, năng lực sản xuất vật tư kỹ thuật phục vụ sửa chữa của nhà máy được nâng lên rõ rệt. Đơn vị đã làm chủ những công nghệ nguồn hàng đầu, như: Cắt gọt công nghệ cao, nhiệt luyện, mạ (gồm nhiều loại), lưu hóa cao su,... góp phần chủ động trong công tác bảo đảm kỹ thuật cho các loại máy bay thế hệ mới, hiện đại của Quân chủng PK-KQ.

Lắp ráp kết cấu các chi tiết máy bay Su-27 tại Phân xưởng 6, Nhà máy A32.

Theo Trung tá Lê Văn Bắc, Chủ nhiệm Chính trị Nhà máy A32, để nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, ngoài việc hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi mọi mặt để khuyến khích người lao động học tập, phát triển đúng chuyên môn, nâng cao trình độ, làm tốt công tác tạo nguồn, đưa cán bộ, công nhân đi đào tạo lại, đào tạo nâng cao tại các nhà trường trong và ngoài Quân đội theo chỉ tiêu hằng năm, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, phân xưởng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, bồi dưỡng lực lượng lao động tại Nhà máy. Trong đó chú trọng huấn luyện chuyển đổi, chuyển loại theo chương trình của Bộ Quốc phòng, Quân chủng và yêu cầu nhiệm vụ của từng vị trí công việc cho các đối tượng, nhất là kỹ sư, nhân viên kỹ thuật mới nhận công tác để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Nội dung, chương trình huấn luyện bảo đảm cân đối, hài hòa giữa lý thuyết và thực hành trực tiếp trên máy, học đến đâu thực hành đến đó, nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học cho người lao động.

Vượt khó “trị bệnh” máy bay

Cùng Thượng tá Phạm Bá Nguyên đến Phân xưởng 6 (phân xưởng đầu tàu “trị bệnh” dòng máy bay phản lực), chúng tôi thực sự bị thuyết phục bởi không khí lao động say sưa, nghiêm túc của đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân kỹ thuật. Có thể nói, Phân xưởng 6 như một nhà máy sửa chữa thu nhỏ, bởi tại đây có hàng nghìn linh kiện của máy bay sau khi tháo rời, kiểm tra, sửa chữa từ các phân xưởng khác được tập kết về để lắp ráp, kết nối các bộ phận với nhau; sau đó thông mạch, khởi động lại thành máy bay hoàn chỉnh, tiến hành bay thử rồi bàn giao cho các đơn vị chiến đấu. Dừng lại khá lâu cạnh hai chiếc máy bay Su-30MK2, Đại tá Phạm Ngọc Bôn, Chính ủy Nhà máy A32 giới thiệu: “Hai chiếc máy bay này sẽ được “xuất xưởng” và bàn cho cho đơn vị bạn trong thời gian tới!”.

Nghe Chính ủy Phạm Ngọc Bôn nói vậy, Thiếu tá QNCN Lê Hồng Trình, Tổ trưởng Tổ sản xuất lý giải thêm: “Phân xưởng chúng tôi là nơi tổng lắp ráp, kiểm thử, bay thử cho máy bay Su-27 và là nơi sửa chữa cục bộ, tăng hạn sử dụng thay Foam (Chất chống cháy nổ thùng dầu của máy bay chiến đấu) và cơ động sửa chữa nắp buồng lái dòng máy bay Su cho các đơn vị. Thế nên yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ cán bộ, kỹ sư và công nhân viên phải cẩn trọng, tỉ mỉ. Do vậy đội ngũ cán bộ, kỹ sư và nhân viên kỹ thuật, thợ máy phải làm việc thông tầm, xuyên đêm..”.

Sửa chữa lớn máy bay Su-22 số hiệu 5872 ở Nhà máy A32.

Trao đổi với Thiếu tá Nguyễn Huy Trung, Phó quản đốc Phân xưởng 6, chúng tôi hiểu sâu hơn về những công đoạn, những khó khăn, thử thách trong quá trình sửa chữa các loại máy bay Su-27 và Su-30. Mỗi máy bay phản lực được đưa đến sửa chữa, tăng tổng niên hạn phải qua 11 phân xưởng của nhà máy. Mỗi công đoạn ở các phân xưởng đều được ghi chép cẩn thận, chi tiết, bảo đảm tuân thủ quy trình hết sức nghiêm ngặt. Do đặc thù nhiệm vụ nên Phân xưởng 6 được Ban giám đốc Nhà máy ưu tiên số cán bộ, kỹ sư, nhân viên đầu ngành như: Máy bay động cơ, vô tuyến điện tử, vũ khí hàng không, tổ sửa chữa nắp buồng lái...

Thấy chúng tôi trầm ngâm bên những tập sổ, sách dày cộp bằng tiếng nước ngoài, Đại úy QNCN Ngô Mậu Phú, Tổ trưởng Tổ bộ môn, giải thích: “Đa số đội ngũ cán bộ, kỹ sư và nhân viên kỹ thuật làm việc theo kinh nghiệm, nhưng trên dây chuyền sửa chữa mới, các thuật ngữ, hướng dẫn đều bằng tiếng Nga nên đòi hỏi đội ngũ lính thợ phải thông thạo tiếng Nga. Vì vậy, khi nhà máy mở khóa học ngoại ngữ là anh em chúng tôi hào hứng tham gia 100% quân số. Nhờ vậy, đến nay đội ngũ kỹ sư, nhân viên kỹ thuật và thợ máy đã đọc được hầu hết các thông số, hướng dẫn trên tài liệu và khí tài, máy móc".

Nhằm phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, nhà máy thành lập và duy trì một tổ sáng tạo khoa học kỹ thuật trẻ gồm các kỹ sư dưới 35 tuổi tham gia. Điều đáng ghi nhận là từ năm 2014 đến nay tổ sáng tạo khoa học kỹ thuật trẻ đã có hàng trăm đề tài, sáng kiến cải tiến kỹ thuật được công nhận và áp dụng vào thực tiễn phục vụ công tác sửa chữa máy bay trên dây chuyền. Hiện nay 100% kỹ sư đều biết tiếng Nga và đang được theo học các khóa tiếng Anh, vi tính để bổ sung thêm kiến thức và kỹ năng công tác.

Máy bay Su-30MK2 sửa chữa thành công tại Nhà máy A32.

Đề cập tới vấn đề nhà máy phấn đấu tự chủ sản xuất khoảng 35% vật tư kim loại và 95% vật tư phi kim loại trên các loại máy bay, Đại tá Phạm Ngọc Bôn cho biết, trong những năm qua Đảng ủy – Ban giám đốc nhà máy đặc biệt coi trọng đẩy mạnh việc chuyển giao công nghệ, chủ động mời chuyên gia nước ngoài tư vấn, giúp đỡ chuyên sâu về kỹ thuật; tổ chức tập huấn, huấn luyện chuyên ngành, tham quan, học tập kinh nghiệm, mô hình, công nghệ ở các đơn vị bạn, các nước có ngành công nghiệp hàng không phát triển để người lao động nắm bắt làm chủ các dây chuyền công nghệ, máy móc đảm bảo sửa chữa các loại máy bay hiện đại. Đồng thời, khuyến khích, động viên người lao động nêu cao tinh thần tự học tập, tích cực tích lũy kinh nghiệm, nâng cao trình độ kiến thức, tay nghề trước đòi hỏi ngày càng cao của yêu cầu, nhiệm vụ.

(còn nữa)

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Cuộc thi viết “Ngành Kỹ thuật Quân đội - Hành trình tiến lên hiện đại” xem các tin, bài liên quan.